Г. Б. Оразбекова А. Б. Рамазанова Кафедра әдіскер-жетекшісі 2014г. 2014г. Б. С. Мусина

№38 мектеп-лицей Оқу ісі жөніндегі директордың қаралды:

Мемлекеттің, ұлттың денсаулығы әрбір адамның денсаулығымен анықталады. Сондықтан халық денсаулығы туралы қамқорлық – бұл дамыған эканомикасы бар және әлемдік бірлестіктерде өз авторитеті бар күшті тәуелсіз мемлекет құру үшін күрес. Бұған жетуге болады және керек. Валеология бұл жерде басты көмекші болып табылады.

Денсаулық - адамның басты ең қажетті құндылықтарының бірі, адам бақытының ең негізгі құрауышының бірі. Тек дені сау, жан-жақты дамыған, білімді адам ғана өз тағдырының қожайыны бола алады. Әр адам дене, психикалық, рухани және әлеуметтік денсаулықты нығайту талаптарының бірі болып табылатын салауатты өмір салтын таңдап алған болса, онда ол өз денсаулығын қалыптастыра алады. Әр адам дені сау және күшті болуды, қозғалысы, энегиясы, ширақтылығының жоғары және ғұмырының ұзақ болуын қалайды. Денсаулықты сақтау жауапкершілігі ең біріншіден әр адамға және жалпы қоғамға жүктеледі. Еліміздің президенті «Қазақстан-2030» Жолдауында әр адам өз денсаулығының сақталуына жауапты болуы керек деп көрсетілген. Аурулардың алдын алу және салауатты өмір салтына ынталандыру мемлекеттік басымдылық болып табылады. Ұлттың, қоғамның денсаулығының жақсы болуының қолайлы жағдайларының бірі – салауатты өмір салтын қалыптастыру мемлекеттік-әлуметтік саясаты болып табылады. Ұлт денсаулығы- адамның десаулығымен және салауатты өмір салтын қалыптастыру деңгейімен анықталады.

Салауатты өмір салты (СӨС)- бұл ең бірінші адамның денсаулығын сақтау мен нығайтуға бағытталғанадамның белсенді әрекеті. Тек салауатты өмір салтын қалыптастыру арқылы ғана нағыз денсаулыққа жетуге болады, өз армандары мен мақсаттарын жүзеге асыра алады. Салауатты өмір салтын қалыптастыру аурудың алдын алу және денсаулықты нығайтудың негізгі талабы болып табылады. Ол бүкіл өмір бойында мақсатты түрде қалыптасады.

Адам организмі биологиялық секілді әлеуметтік тіршілік жаны болып табылады. Биологиялық тірі жан ретінде адам қошаған ортадан өз өмір сүруін қамтамасыз етуге энергия беретін түрлі тағам өндіретін алады.

Организм үшін қажетті қоректік заттар ылғи келіп тұруы тиіс және қатаң белгіленген мөлшерде болуы керек. Кейбір тағам өнімдерінің жетіспеуі немесе шамадан тыс көп болуы зат алмасуының және ағза организм бұзылуына алып келеді.

Адам әлеуметтік маңызы оның ең алдымен өзін өзі қоғамның бір бөлігі ретінде тануы, яғни өзінің «Менің» сезіну. Бұл адамдармен тіл табыса білу, қақтығыстарға ұрынбау, қақтығысты жағдайларды болдырмауға әрекет алу. Адам қоғамда тұрғандықтан өзін қоршаған адамдармен ынтымақтықта өмір сүруі тиіс, үлкендерге құрмет көрсетіп, кішілерге қамқорлық жасау керек.

6 сынып «Салауаттану»

Сабақ	Сабақ тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі
1	Денсаулық анықтамасы. Денсаулықты нығайту жолдары. «Ауру» ұғымы. Алдын алу диагностикасы	2
2	Денсаулық түрлері: дене, психикалық әлеуметтік денсаулықтар. Бөлу мүшелері: тері, өкпе, бүйрек. Маңызы. Тері тосқауылы. Жылу реттелуі.	2
3	Қоғамдық гигиена ұғымы. Мақсаты. Міндеті. Санитарлық- эпидомиогиялық қызмет көрсету және олардың білім ұйымдарына және басқа қойылатын талаптар.	2
4	Таным жоры: СЭС лабаратория. Гиподинамияның алдын алу ретіндегі оңтайлы қимыл тәртібі.	2
5	Денешынықтырудың ой және қол еңбегіне және жалпы дене күйіне әсері. Шынықтырудың негізгі ережелері.	2
6	Тамақтану салауаттылығы. Организмдегі йод тапшылығының себептері.	2
7	Қан кету және оның түрлері, қан тоқтату амалдары. Жара. Асептика. Антисептика. Алғашқы жәрдем.	2
8	Күю жайлы ұғым. Организмнің улануы.. Алғашқы жәрдем. Темекі, алкоголь. Есірткілік және улы заттар денсаулықтың негізгі қатерлі факторлары.	2
9	Дәрілік улы заттарға әуестілік. Жағымсыз әдеттерге себепші аурулар, алдын алу шаралары. «Темекінің зияны» тақырыбына шығарма жазу.	2
10	Жұқпалы аурулар: бауырдың вирусты қабынуыжәне оның түр өзгерісінің таралуы. Құртауруы жәнә оның типтері. Кенеден ми қабынуы, құтырма.	2
11	Гигиена және жыныс сауаттылығы. Жыныс жүйесінің анатомиясы және физиологиясы. Бозбала гигиенасы. Жынысының жетілуі.	2
12	Қыздар гигиенасы. Психикалық әл-қуат, психикалық енсаулық-адам денсаулығының құрамдас бөлігі.	2
13	Эмоция. Жіктелуі эмоционалдық күйзелістің алдын алу. Кикілжің жағдайдан қалай құтылуға болады-шығарма. Ағзаның қоршаған ортаға бейімделуі, факторларының зиянды әсер етуде.	2
14	Радиация. Алдын алу шаралары. ИТИС және АИТТВ жұқпасы. Жұғу көздері мен жолдары.	2
15	Венерологиялық аурулар туралы ұғым. Жұғу көздері мен жолдары.	2
16	Қайталау сабақ.	2
17	Қорытындылау	4
	ІІ жж-17сағат. Барлығы	34