Г. К. Сатыбалдиева а в т о р л а р

9 .2 .1 Іәпаралық байланыс 
♦ 201
тез), корытынды. түжырымдамалар, сопымен катар эверисти- 
калык оқыту одістерін да мыту га болады. Бүл жерде мүғалімнің 
басты максаты оқушыларға пәпаралық байланысты алған білімін 
түжырымдауы калыптасумен бірге, жекеден жалпыны ажырата 
білуі немесе жске-жеке фракциялардаи жалпылама түсініп, срск- 
шелікті бағалай білуді дамытады.
Понаралык байланыс жаратылыстану пондерінің арасындағы 
байланыс, казіргі тандағы білім беру саласындағы ең маңызды мә- 
селе болып саналады.
Сонымен, дүние жайлы біртүтас көрініс калыптасу тек кана 
жаратылыстану ғылымдарыиың барлық курсының арасындағы 
байланыстарды жүйелей, корытындылай, түжырымдай түсіндірс 
білгенде ғана нәтижесіне жетеді.
Қазіргі мектеп биологиясы пәнінін қүрылымы ғылыми жа­
ратылыстану циклі бар жүйеде емес, жылдык оку бағдарлама- 
сы бір-бірінен алшак, жекс-жеке орналасқан. Оку жоспарында 
биологияны окыту физика, химия пәнінс нсгіз рстінде оқытылады.
Егер, алдымсн, жалпы физикалык, химиялык үғымдарды тү- 
сіндіріп, негізін калыптастырып, одан кейін биологияны жалғас- 
тырса, ойға конымдырақ, кисынды болар сді.
Пәнаралык байланысты іске асыру үшін тек маңызды жағын 
айырып қана коймау керек, ол мәселені шешу үшін аралык пондер- 
дің білім беру бағдарламасын білім беру стандартына кіргізу керек.
Енді осы айтылған ойлары.мызды дәлелдеп корсету' үшін 
«Энергия» деген үғымды қалыптастырудағы пәнаралык байла- 
ныстың рөлін карастырайык. Физика жоне биология иондерінің 
мазмүнына талдау жасайтын болсак, екеуіне ортақ іргелі үғым 
және тірі және олі табиғатты біріктіруші осы пәндегі тән түсінік 
- «Энергия». Ол жүйеге үздіксіз келіп отыруы тиіс. Егер энергия 
жүйегс бірнеше минут келмесе, онда оныц кезеңі байқалмайды, 
ец акырында олімге үшырайды. Сондыктан энергия алмасу кез 
келген биологиялык жүйснін тіршілік қабілеттілігінен баска мән 
дсй алмаймыз.
Ол осындай аралык байланысты қалыптастырушы үғымды 
толык меңзегенмен қалыгітастырылмаған ор пән физика, биоло­
гия оркайсысы өз түгырынан карайды.

Оган мынадай дәлел келтіруге болады: «Энергия» дегсн 
ұғымды немссе түсініктсрді окушылар ең алғаш per 4-сыныпта 
кездестіреді, ал осы түсініктерді калыптастырушы негізгі пән 
физика 7-сыныптарға оқытылады. Енді осы түсінікті калыптас- 
тыру ксзеңдері ғылыми жаратылыстану пәндері бағдарламасы- 
нан атан айтсақ, биология курсында 7-9 сыныптарда жүреді скен.
Қаншалыкты кец тараса да, бір караганға түракты болып 
корінгенімен, «білім» түсінігі көп монділігімен ерекшеленеді. 
Әдетте, бүл термин мазмүны жагынан келесідей түсініктемелер- 
ге ие болуы мүмкін: білім - жалпы адамзаттык күбылыс: білім 
- әлеуметтік модени мүра; білім - жүйе; білім - педагогикалық 
үдеріс; білім - нәтиже.
Категориялык түрғыдан білім жалпы адамзаттык күндылык 
ретінде танылады. XX ғасырдын 60-жылдарынан адам, мораль, 
гуманизмге, жалпы субъектив жағдаяттар (фактор) проблема- 
сына қызығушылық артудан, бүл категория философиялык дең- 
гейде карастырыла бастады. Қүндылыктар табиғатын, олардын 
қүндылыкты дүние болмысы мен онын күрамындағы орнын ак­
сиология ғылымы зерттейді.
«Қүндылык» термині коғамдык мүраттар камтыған, сонысы- 
мен де міндеттілік өлшемі (эталон) ретінде танылған нысандар 
мен күбылыстарды, олардын касиеттерін. сонымен бірге бей- 
накты идеяларды белгілеу әрі сипаттау үшін колданылады. Қүн- 
дылыктар заттасқан және субъектив болып ажыратылады. Сан 
килы адамзат қызметінің, коғамдык катынастардың өнімі жәпе 
олардып аймағына қосылған табиғат күбылыстары заттасқан 
күндылыктар сапына кірсді. Ал субъектив күндылыктар - бүлар 
бағалау-баға негізіне алынған олшем-шектері (критерий), орнек 
үлгілер, олсуметтік стандарттар. Бүлардың борі идеялар. прин- 
циптер. мүраттар, іс-әрекет максаттары ретінде коғамдык санада 
бекіп, ол сананың багыт-бағдарын айкындап отырады.
Қүндылык ретінде әлеуметтік ілгерілеумен (прогресс) байла- 
нысты үнамды мон-мағыналы окиғалар мен күбылыстар ғана та­
нылады. Әркалай гарихи пакты когамдык формация әлеуметтік 
рсттілікті камтамасыз етуші, өзіне ғана тән күндылыктар жиын- 
тығына ие. Сол күндылыктарды танып меңгеру негізінде түлга
202 ♦ 
9-тарау. Биология іюнінің жаратылыстаиу жоне гумапитар.іык...

9.2. Пәиаралық байланыс 
♦ 203
қалыптасады, коғамда қабылданған тортіптер жүйесі қолдау та- 
бады.
Адамзат дамуыныц әркилы кезеңдерінде де озгеріскс түс- 
пей, түрақты калпында сақталатын күндылыктар болады. Мүн- 
дай қүндыдыктар: омір, бейбітшілік, еңбек, денсаулық, махаббат, 
әссмдік, шыгармашылық және т.б. Ада.мзат кауымының гуманис- 
тік бастауы болғаи бүл катсгориялар - моңгілік, сшбір тоңкеріс не 
идеология, саясат оларды жоюы мүмкін емес. Әр тарихи кезецде 
олардын мәні қайта карастырылып, жаңа көзкараспен басқаша 
бағалануы ыктимад.
Жалпы күндылықтар арасында педагогикалык күндылықтар 
өз алдына дербес топ күрайды. Олардың мәні торбиелеу және бі- 
ЛІМ 
беру қызметінін ерекшелігі. онын әлеуметтік рөлі жәие жа- 
сампаздық мүмкіншіліктерімсн анықталады.
Педагогикалык қүндылықтар білім саласында калыптасқан 
коғамдык дүниетаны.м, көзкарастар мен педагог кызметтері ара­
сында жана.ма және тікелей байланыстырушы ретінде әрі педа­
гогикалык іс-әрекетті регтеуші талаптар (нормы) ретіиде кабыл- 
данған.
Барша күндылыктар сияқты педагогикалық күндылықтар да 
қоғамдағы әдеуметтік, экономикалық, саяси катынастарға тәуел- 
ді. Одар тарих желісінде қалыптасып, ерекше танымдық бейнс 
жоне үғымдар түрінде коғамдық сана формасына енеді. Өмірдің 
әлеуметтік шарттарының өзгеріске келуімен, түлға, коғам кажет- 
тсрінің дамуымен педагогикалык күндылыктар да ауысып барады.
Білім - когамдык күндылыктардын аса маңыздысы. Мүның 
дәлелі - копшілік елдср Ата Заңында келтірілген әрбір адамнын 
білім алуға күкығы. Бүл күкык әртүрлі түжырым, бағыттардың 
дүниетаным шарттарына сәйксстендірілген накты дәуір білім 
жүйесімен камтамасыз етіледі.
Білім, өз кезегінде, мемлекеттік, коғамдық жоне жске түлға- 
лык күндылықтарға ие.
Білімнін мемлекеттік түрғыдан қүндылыкты болуының ссбе- 
бі мемлекеттіц адами-инабаттық, ақыл-парасаттық, ғылыми-тех- 
никалық, рухани-мәдени және экономикалық мүмкіндіктерініц 
негізі - білімде.

Білімніи коғамлык күндылығы ла жоғарыда аталған алғы 
шаргтармен аныкталалы. Алайда мемлскет жоне коғам тарапы- 
иаи болатын білім дамуына орай түсіиістік пен үмтылыс орқашан 
сойкес бола бсрмсйді. Мысалы. осы күнгі ҚР ои скі жылдык оку- 
ға өту - мемлскет талабы. бірак ол когам тарапыиан түсінбсуші- 
лікке үшырауда.
Әркалай адамзат қауымдастығыныц шарты -
о ііы и
мүшслігім 
мойындаған ор түлга сол кауымның нақты табиғн және әлеумст- 
тік-тарнхи жағдайларына байланысты калыптасып. қабылдаған 
қүндылықтарын мойыпдап, орекст талаптарына бойсүнады. Өзі- 
нін коғамдык кызметтерді орындауға кажет кабілеттеріиің дам- 
уыиа себепші болған әлеумсттену үдерісінде адам түлғалык ке- 
мелдену сатысына көтеріледі.
Адаммын олеумсттснуі онын коғамдағы ауыспалы жағдайлар 
мен шарттарға нкемдесе білуі ғана емес. ол өз ішіме жеке түлға- 
нын дамуы. өзіндік танымы мен оз мүмкіндіктсрін оз күшімен 
іске асыра алу сияқгы үдерістерді де қамтиды. Дегенмеи атал- 
ғаи үдерістерге байлаиысты міндеттердін шешімі бірде мүдделі, 
жүйсленгеи болып. бүкіл когам сол үшін арнайы үйымдасты- 
рылған мексмелердің қолдауымен және жеке адамның ынта-ыкы- 
ласына негізделсе. кейде кездейсок келеді. Ал осы олеуметтенуге 
орай жүргізілетін. пакты максатка багыттала үйымдастырылған 
баеқару үдерісі білім деп аталады. Білім - өте күрдслі, баска ду­
мце болмыстарыида кайталанбас кыр мен сырға ис коғамдык-та- 
рпхи күбылыс.
Педагогикада қолданылып келе жаткап білім түсінігі неміс- 
тіц «Bildung - бейне» созі неғізінде пайда болған әрі оиың бүл 
күпдегі копшілік тапыған аныктамасы келесідей: ксйбір идеалды 
бейиелерге саналы бағытталғам. тарихи шарттарға тоуелді қоғам- 
дык санада түбегейлі олеумеп ік орнек - зталонға сай бекіп, жү- 
зегс асатын түлғалық жоне рухани калыптасу мен әлсуметтену 
үдерісі.
Бүл түрғыдан білім барша когам мен жеке имдивидтер өмірі- 
ніц ажырамас бір боліғі ретінде қалыптасады. Осыдан да ол, ец 
алдымен, элеуметтік күбылыс.
201 ♦ 
9-тарау. Биология понінін жаратылыстану жәнс гуманитарлык...

9.2. Понаралыкбайланыс 
♦ 205
Білімнің олеумет өміріндегі ерекше сала сипатына ис болу 
кезеиі білім меп әлеуметтік тәжірибені үргіактан-үрпақка өікізу 
үдсрісі коғамнын тіршілік әрекеггсрінен оз алдыиа боліпіп жоие 
тәрбие мен окуды іске асыратын арнайы косіби адамдардың лай­
да болу дәуірінен басталады. Дсгенмен мәдениетке мүралық сту 
әлеуметтену мсн түлға дамуының коғамдык күрал-тәсілі ретімде 
білім адамзат қауымының алғашқы кадамдарымсн бірге өміргс 
еніп, сцбек әрекеггері, ойлау. тіл дамуымел бірлікте шексіз өркс- 
ниет жолында өз өрісін тауып кследі.
Алғашкы қауым сатысында балалардың коғам өміріне бас- 
талкы араласу заңдылықтарын зсрттсген ғалымдардыц топшыла- 
уынша, ол дәуірдегі білім игеру үдсрісі когамдык ондірістін пак­
ты іс-орекетінетікелей араласу иәтижесінде аткарылатын бодған. 
Оку мсн тәрбис, мәдсни күндылыктарды үрпактан-үрпакка жет- 
кізу кызметін орындау орбір ересектің борышты міндсті есептел- 
ген дс. ол міндст балалардың еңбек және әлеуметтік іс-орекеттерге 
тікелей араласып отыруының аркасында шсшімін тауып отыргал.
Қоғамныц орбір ересек мүшесі күнделікті тіршілік үдсрісіндс 
педагог кызметін аткаратын болған. ад кейбір дамығап кауымдар- 
да (Колумбия, ягу тайпасылда) бүл жүктемені, яғни жас балалар- 
ды тәрбиелсу, негізінсн, жасөспірімдерге тапсырылған. Қандай 
жағдайда да білім коғам оміріпем белінбей. онын ажырмас бір- 
лігіне айналған. Балалар үлкендермен бірге корек тауып, ошақ- 
отбасын қорып, ецбек қүралдарын жасай отырып, білік, өнсге 
үйренген. Әйелдср кыздарын үй шаруашылығына үйретіп, бала 
бағуга баулығап, ал ер адамдар үлдарын аңшылыкка, кару-жарак 
үстауга, пайдалануға тәрбиелегеп. Жастар ага үрпақ окілдерімен 
біріе жүріп, жануарларды колға үйреткен, көкөніс өсіргсн, сопы- 
мен бірге бүлттар мен аспан денелерінің козғалысына ден койып, 
табиғат сырларын таньиан, табысты аншылык. әскери жеңістер- 
ге куана асыр сала билеп, он шырқаған, тайпаластарының бакыт- 
сыздыгы мен ашаршылығын, жеиілістері меп күйрсулерін бірге 
басынан откізіп, налыгаи да жабырқаған. Осыдан адам білімде- 
иуі комплексті іске асып, омір бойы үздіксіз дамуда.
Қогамдық катынастар шеңберініц орістеуі, тіл мен жалпы 
мәдсннеттің дамуы жас үрпакка өткізілуі тиіс акпарат пен тожі-

рибенің молыға гүсуіне жол ашты. Бірак оны игеру мүмкіндікте- 
рі шектеулі болды. Осы қарама-карсылыктың үйлесімді шсшімі 
білім топтау мен копшілік арасында тарагуға арпалған арнаиы 
әлеумсттік қүрылымдар мсн әлсумеггік (институт) мекемелердің 
түзілуінс байланысты болды.
Әлеуметтік қүбылыс ретінде танылған білі.м - ең алдымен, 
шынайы қоғамдык күндылык. Әркалай коға.мныц адамгершілік. 
интеллектуал, ғылыми-техникалық, рухани-модени жоне эконо- 
микалык мүмкіндіктері білім беру саласынын даму деңгейіне 
тәуелді. Алайда білім қоғамдық-тарихи сипатта бола түрып, өз 
кезегінде, әлеуметтің білімдену функциясын іске асырушы ко- 
ғамның тарихи типінс байланысты. Әр дәуір білімі сол кезеңдегі 
әлеуметтік даму міндеттерін, коғамдаты экономика мен модениет 
деңгейін, саяси және идеологиялык татантар сипатын андатады. 
Себсбі аталған факторлардыи ортасында коғамдык катынастары 
субъекті болтан педагогтар мен окушылар түр.
Сонымсн, білім - салыстырмалы дсрбес жүйе. Онын кызме- 
ті - накты ғылыми біліктерді, идеялык-ізгілік күндылыктарды, 
ептіліктер мен дағдыларды, орекет-қылық нормаларын игеруге, 
котам мүшелсрінің тәрбиесі мен окуын іске асыруға бағыттал- 
ған. Ал бүлардын астарында болагын мазмүн накты қоғамның 
әлеуметтік-экопомикалык және саяси кұрылымы мен оның мате- 
риалды-техникалық денгейімен айкындалып барады.
Білімнің жекс түлталык күндылығы әрбір адам үшін өз алды- 
на бөлск. Әсіресе бүл озіндік білім, онын деңгсйі мен сапасында 
көріпеді. Білім әлеуметтік-кажеттілік болумен бірте біршама кыз- 
меттер атқарады. Ғалымдардың пайымдауынша (Н.В. Берковский. 
А.А. Реан), білім қызметтері төмендегідей: адамның ғылым жоне 
мәдениет олеміне енуінің ең оңтайлы да жедел жолы. Бүкіл дү- 
ние бүгінгі таңда әлем және барша планета азаматын торбиелеуге 
үмтылыс жасап, білім аймағында барлык күш-куатып топтасты- 
руда. Дүнисжүзілік білім кецістігі жедел дамуда. Сондықтан да 
олем қауымдастығы адамныц жасайтын орны не елі, білім игеру 
типі не деңгсйіне тәуелсіз жаһандык білім стратегиясын қалып- 
тастыру талаптарын алға тартып отыр; түлғаныи олсуметтснуі 
мен үрпактар жалтастытын қамтамасыз ету гәсілі.
206 ♦ 
9-тарау. Биология иәніиін жаратылыстану және гуманитар, іық...

9.2. Пәнаралықбайланыс 
♦ 207
Адамдардың идеологиялық көзқарасы мен талғамы, олеумет- 
тік танымы, мүраттары меи тіршілік климаты гүбсгсйлі озгеріс- 
ке түсіи жаткан заманда білім кайта жацғырту мен тарихи жәнс 
әлеуметтік тәжірибені әулеттен әулетке өткізу үдсрісін калыпты 
жүргізуге мүмкіндік береді, сонымсн бірге жаңа саяси жоне эко- 
номикалық жағдайларды, қоғам жоне мәдснист дамуынын жаңа 
бағыттарын жас үрпак санасына ендіріп, бекітуге жордемдеседі. 
Тек білімнің ғана үйлестіру, түрактандыру кызмстіне бола, адам 
жаңа өмір салттары мен тіршілік шарттарына икемделіп, бсйім- 
деледі. Адамның коғамдык жоне рухани өмірін, соиымен бірге 
жалпы халыктык рухани сана қалыптастыру тетіктері: білім беру 
және тәрбислсу мекемелері белгілі дәуір адамының олеуметтік- 
мәдени іс-орекеттерініц ец жоғары орнек-үлгілсрін шоғырланды- 
рады. Осыдан білімнің әлеуметтік күндылығы білімді де ізгілікті 
коғам адамының маңыздылығымен өлшенеді. Білімніц адамилық 
(гуманистік) қүндылығы әрбір жеке түлғаның танымдык және 
рухани кажеттерінің даму мүмкіндіктерінен көрінеді. Біртүтас 
білім жүйесінің барша түрлері мен деңгейлерінде елдің интел­
лектуал және рухани-инабаттық мүмкіндіктері жинакталып, да­
му жолына түседі.
Оку және тәрбис барысында адам оркениет дамуына кажет 
әрі модени-тарихи маңызы бар әлеуметтік-мәдени нормалар- 
ды игереді, атап айтсақ, олар - адамнын әлеуметтік тогітар мсн 
ондірістегі, отбасы мен қоғамдык орындардағы, сонымен бірге 
ортактасу, жеке түлғалық және іскерлік катынастардағы мораль- 
дық және ізгілік талап өлшемдері, аймактык жүйелер мен үлт- 
тык салт-дәстүрлердін даму одісі. Кейбір аудан түрғындарынын 
ерекшелігі педогогикалық міндеттерге өзіндік он береді. Жастар- 
дып кала не ауылдын рухапи оміріне енуі осы білімнің арнасында 
өтіп жатады. Аймактык білім жүйесінде бүкара халық арасында- 
ғы оркилы әлеуметтіктоптардың сүраныстары ссксріледі. Түғыр- 
лы мәдени күндылыктар мен қоғамнын даму мақсаттарын бір- 
ден бірге өткізіп түрушы және іскс асырушы әлеуметтік институт 
(рссми қүрылым, мекеме). Әлеуметтік институттар жас үрпакты 
бүгінгі коғамда дербес жасауға максат бағдарлы дайындау жү- 
мыстарын іске асырып отыр.

Жүйе рстінле білім - бүл озара үштаскан білімдену бағдар- 
ламалары мен мемлексттік білім стандартынын жиынтығы әрі 
оларды іскс асырушы білім мекемелері мен білімді баскару ор- 
гамдарының торабы.
Еліміздегі осы заманғы білімдену жүйесі Қазакстан Респуб- 
ликасының 1992 жылы кабылдаиған «Білім туралы» заиына сәй- 
кес күрылаған. Бүл зац білім саласындағы келесідей мемлекеттік 
саясаг принциптерін белгілеп берді.
Олар:
- білімнің адамилық (гуманистік) сипаты, жалпы адамзат- 
тық күндылыктардың, адам өмірі мсн салауаттылығыныц, 
түлғаның сркін дамуы, азаматтық сезім және Отанға деген 
сүйіспеншілік тәрбиссінін басымдыльиы принципі;
- аймактык мәдетш жоне білім кеңістіктерінін бірлігі. білім 
жүйесі аркылы көп үлтты мемлекет жағдайында үлгтык 
мәдени күрылымдар мен аймақхық модени салт-дәстүрді 
корғау принципі;
- жалпы халыктың білімге теней кол жеткізе алуы. білім 
жүйесін окушы-тәрбиеленушілердің даму денгейлері мен 
ерекшеліктері және дайыпдығына икемдестіру принцип!;
- мемлекеттік, жеке меншік білім мекемелеріндегі окудыц 
зайырлык сипаты;
- білім жүйесіндегі еркіндік пен әркилы пікірлер сиыстығы 
(плюрализм) принцині;
- білім баскарудын дсмократиялык. мемлекеттік-коғамдык 
сипаты, білім мексмелерініи дербсстік принципі.
Зац өзіндік сипаттарымен, әсіресе деңгейі және кәсіби бағыт- 
тарымен ажыралагын білім мекемелерінің күрылымын анықтап 
береді.
Қазіргі калыптасып жаткан білім жүйесінде білім мекемеле- 
рінің томенде корсетілген типтсрі белгіленген:
- мекгепке дейінгі: бобсктер үйі, бала-бақшалар:
- жалпы білімдік (бастауыш. жалпы, негізгі жалпы, орта (то- 
лык) жалпы білім): мсктептер. гимназиялар. липейлер. т.б.
- бастауыш кәсіби, орта кәсібн (техиикумдар, колледждер), 
жоғары кәсіби (институттар, университеттер, академиялар)
208 ♦ 
9-тарау. Биология панініц жаратылыстану жоне гуманитарлык...

9.2. Понаралықбайланыс 
♦ 209
жәнс ЖОО-дан соңғы кәсіби (магистратура жәие докто­
рантура, курстар, біліктілік котеру және қайта дайындау 
институттары) білім мекемелері;
- дамуында ауыткуы бар оқушыларға арналған арнайы (түзе- 
ту - коррекциялык) оқу мекемслері: зағиптар, керендер, ақыл- 
ес дамуы кемістер, есі ауысқандар және т.б. мсктсптсрі:
- қосымша білім мектептері: ән-күй, онер, спорт мектептері, 
шығармашылык орталыктары, жас техниктер мен туристер 
станциялары және т.б.;
- жетім баладар мен ата-ана қарауынсыз қалған балаларға 
арналған мекемелер: интернаттар. бала;іар үйі;
- білімдену үдерісін іскс асырушы баска да мекемелер.
Ү йымдасу- күқыктық формалары бойынша білім мекемсле-
рі мемлекеттік, муниципалды жәнс мемлекеттік емес (жеке мен- 
шік, коғамдык мекемелер мен діни үжым оку орындары) болуы 
мүмкін. Жекс түлға кажсттері мен мүмкіндіктерін ескеруге орай 
әркилы білім алу формалары: жоғары оку орнында (күндізгі, күн- 
дізгі сырттай, кешкі сырттай оку), отбасылық оку формасында, 
өзіндік оқу, экстеріндік окуы. ҚР «Білім туралы» заңына орай 
білім жүйесіне оқу мекемелері мен олардың іске асырып баруы 
тиіс білімдік бағдарламалар және стандарттар кіреді. Бағдарла- 
малар кажстті дсңгейдегі және бағыттағы білім мазмүнын анық- 
тайды. Қазакстан Республикасында жалпы білімдік (негізгі және 
косымша) жоне косіптік (негізгі және косымша) болып ажырал- 
тан жалпы оілім бағдарламалары бойынша оқу, білім үдерістсрі 
жүргізіледі. Жалпы білімдік бағдарламалардыц міндеті - түлға- 
ның жалпы модениетін калыптастыру, жеке адамды коғам өмі- 
ріне бейімдеу, кәсіби білім бағдарламаларын саналы таңдау мен 
игеру нетіздсрін калау.
Кәсіби білім бағдарламалары кәсіби және жалпы білімдік ден- 
гейлерді бірізді котеру міндеттерін іске асыруға, белгілі талаптар- 
ға сәйкес мамандар дайындауға бағытталады. Осы заманғы білім 
жүйесінің аса бір көзге түсегін ерекшелігі - білім жүйссін баска- 
рудын мемлекеттік формасынын мемлекеттік-коғамдық формата 
біртіндеп ауысуы, мүидай баскарымнып моні - білім проблема- 
сып мемлекет пен коғам мүдделерін үйлестіре жасау үшін осы екі

жүйенің бірлікті күш-куат жүмсау кажеттігі. Білімнін мсмлскет- 
тік сипатын елле К,Р «Білім тураіы» занына саіі жүріп жаткан бі- 
лім саласыплағы біртекті мемлскеттік саясат айкындайды. Опыц 
үйымдасу нсгізі - пакты уакытқа армалған жогары зан шығарушы 
билік қабылдағап білімді дамытудыи мемлекеттік бағдарламасы. 
Бағдарлама мазмүиы. бір жағынан, мемлекеттік саясаттың жалпы 
иринциптерімсн аныкталса, екіпші жағынан, замапдық бағыт-бағ- 
дар жоне болашак даму жағдайларын ескерумен білім жүйесіне 
жасалатын объектив талдаулар нотижелерімен белгіленеді.

жүктеу/скачать 9,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: