9. Өз аймағыңыздағы жер бедерінің бір түрін таңдап алыңыз және төмендегі жоспар негізінде талдаңыз.
(a) Жер бедерінің түрін анықтаңыз. _____________________________________________ [1]
(b) Басым дамыған шаруашылық түрін анықтаңыз._______________________________ [1]
(c) Қалыптасқан қосалқы шаруашылықтың түрін жазыңыз._________________________ [1]
(d) Жер бедерінің шаруашылық салаларын дамытуға қолайлы және қолайсыз тұстарына баға беріңіз._____________________________________________________________________ [2]
(е) Қорытынды жасаңыз. ____________________________________________________ [1]
Балл қою кестесі
№
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
a. Тау, жазық
|
1
|
|
2
|
d. Әктас
|
1
|
|
3
|
География
физикалық экономикалық
Физикалық география (грекше физис – табиғат) табиғат денелері мен құбылыстарының Жер бетінде таралу заңдылықтарын зерттейді.
Экономикалық география (грекше экономия – шаруашылық басқару) өнеркәсіпті, ауыл шаруашылығын көлік пен байланыс құрал-жабдықтарын, халықтың аумақ бойынша таралуын қарастырады, табиғат жағдайлары мен табиғат байлықтарына шаруашылық тұрғыдан баға береді
|
1
1
1
1
|
|
4
|
1. Ғарыштық зерттеулер
2. Географиялық ақпараттық зерттеулер (ГАЖ)
3. Далалық (саяхатшылар) зерттеулер
|
1
1
1
|
|
5
|
a. Жауын-шашын ең көп түсетін жер – Алтай,
b. Жауын-шашын ең аз түсетін жер – Арал маңы шөлдері (Үлкен Борсық құмы)
c. Себебі климаттық картада жекелеген аймақтардың ерекшеліктерін нақтылау маңызды болып табылады
|
1
1
1
|
|
6
|
a. Еліміздің шығысында
b. Еліміздің солтүстігінде
c. Еліміздің оңтүстігінде
|
1
1
1
|
|
7
|
Кескін картада белгілейді:
a. Джомолунгма шыңын
b. Өлі теңізді
c. Каспий теңізін
|
1
1
1
|
|
8
|
a. Батыс жолымен Үндістанға жол ашу
b. Қатты желдердің әсерінен пайда болған теңіз толқындары негізгі бағытты өзгертіп алуына себеп болды
c. Испаньола аралы
d. Испан каролі тарапынан пайда болған саяхатшының саяхат жұмыстарына сенімсіздігі
e. Үндістанды, Шығыс Азияны Батыс теңіз жолы арқылы ашу туралы жасаған ұсынысы
f. Адамзатқа жаңа жерді ашып беруі, бірақ өзінің білмеуі
|
1
1
1
1
1
1
|
|
9
|
Жер бедерінің түрін анықтайды
Басым шаруашылық түрін атайды
Қосалқы шаруашылық түрін жазады
Шаруашылықты дамытуға жер бедерінің қолайлы жағын бағалайды
Шаруашылықты дамытуға жер бедерінің қолайсыз жағын бағалайды
Қорытынды жасайды
|
1
1
1
1
1
1
|
Өз аймағының жер бедерінің бір түрін таңдайды
|
|
Жалпы балл
|
30
|
|
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 30
Тапсырманың түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Берілген нұсқа көп жауапты тест сұрақтары және қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 9 тапсырмадан тұрады.
Тест тапсырмаларынан білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларының дұрыс бір жауабын таңдайды.
Білім алушы қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөз немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді. Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға толық жауап беруі қажет. Білім алушының өз жұмысында географиялық біліміне талдау жасай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім
|
Тексерілетін мақсат
|
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Тапсырма саны*
|
Тапсырма № *
|
Тапсырма түрі*
|
Орындалу уақыты, мин*
|
Балл*
|
Бөлімге берілетін балл саны
|
Физикалық география
Атмосфера
|
8.3.2.1 Климат түзуші факторларды талдайды
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
5
|
ТЖ
|
6
|
4
|
14
|
8.3.2.2 Атмосфераның ғаламдық циркуляциясын талдап, түсіндіреді
|
Қолдану
|
1
|
1
|
ҚЖ
|
3
|
3
|
8.3.2.4 Әр материкте орналасқан ұқсас климаттық белдеулерді салыстырады
|
Қолдану
|
1
|
2
|
ҚЖ
|
3
|
3
|
8.3.2.5 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде климаттың адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсеріне баға береді
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
6
|
ТЖ
|
5
|
4
|
Физикалық география
Гидросфера
|
8.3.3.1 Құрлық суларының қалыптасу жолдарын анықтайды
|
Қолдану
|
1
|
3
|
ҚЖ
|
3
|
2
|
10
|
8.3.3.6 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде құрлық суларының экологиялық проблемаларын жіктеп, шешу жолдарын ұсынады
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
8
|
ТЖ
|
5
|
4
|
8.3.3.7 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су апаттарының алдын алу шараларын ұсынады
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
9
|
ТЖ
|
5
|
4
|
Физикалық география Биосфера
|
8.3.4.2 Табиғат зоналарын жоспар бойынша сипаттайды
|
Қолдану
|
1
|
4
|
ҚЖ
|
4
|
2
|
6
|
8.3.4.5 Өсімдік әлемі мен жануарлар дүниесін қорғау қажеттілігін дәлелдейді, қорғау жолдарын ұсынады
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
7
|
ТЖ
|
6
|
4
|
Барлығы
|
|
|
9
|
|
|
40
|
30
|
30
|
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
|
Тапсырма үлгілері және балл қою кестеcі
«География» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Суретте атмосфераның ғаламдық циркуляциясы берілген.
Жоғары қысым аймағы орналасқан климаттық белдеуді анықтаңыз.___________ [1]
Төменгі қысым аймағы орналасқан климаттық белдеуді анықтаңыз.___________ [1]
Тропиктік белдеуден соғатын тұрақты желдерді атаңыз._____________________ [1]
2. Солтүстік Америка және Евразия материгіндегі қоңыржай белдеудің ұқсастығы мен айырмашылығын кестеге жазыңыз.
ҚОҢЫРЖАЙ БЕЛДЕУ
|
a.Қоңыржай белдеудің тек Солтүстік Америкаға тән ерекшелігі
|
b.Ұқсастықтары
|
с. Қоңыржай белдеудің тек Евразия материгіне тән ерекшелігі
|
|
|
|
[3]
3. Сурет бойынша жер асты суларының пайда болу жолдарын анықтаңыз.
Артезиан суларының пайда болу жолын анықтаңыз. _______________________ [1]
(b) Қабат аралық сулардың пайда болу жолын жазыңыз. ______________________ [1]
4. Берілген мәтінді оқып, төмендегі сұрақтарға жауап жазыңыз.
(a) Табиғат зонасының атауын табыңыз. ______________________________________ [1]
(b) Табиғат зонасының басты ерекшелігін анықтаңыз. __________________________ [1]
Толық жетілмеген батпақты топырақтардағы мүкті-қыналы және бұталы өсімдіктерден тұратын табиғат зонасы. Мұнда күшті желдер мен қарлы борандар жиі соғады. Сондықтан бұталы өсімдіктер жерге төселіп өседі. Ең көп тараған өсімдік - бұгы мүгі, солтүстік бұғыларының негізгі азығы болып табылады.
5. Климат түзуші факторларды атап, әрқайсысының өзіне тән ерекшеліктерін талдаңыз.
(a) Географиялық ендікке байланысты климат өзгерісін жазыңыз.________________ [1]
(b) Географиялық орынның климатқа әсерін анықтаңыз. ________________________ [1]
(c) Жер бедерінің әсерін түсіндіріңіз._________________________________________ [1]
(d) Ауа массаларының климат өзгерісіне әсерін сипаттаңыз.______________________ [1]
6. Мәтінмен танысыңыз. Осы мәтін негізінде талдау жасаңыз.
Климаттың ауыл шаруашылығына тигізетін әсері де ерекше. Бір дақылдарға жылу, екіншілеріне ылғал, үшіншілеріне жарық көбірек керек. Республиканың солтүстік және орталық аудандарындағы климат жағдайлары егін шаруашылығымен айналысуға мүмкіндік береді, ал оңтүстік аудандарда суармалы егіншілік дамыған. Бірақ климат жағдайлары адамның шаруашылық әрекетіне барлық уақытта қолайлы емес. Қолайсыз, тіпті зиянды атмосфералық құбылыстарға қуаңшылық, аңызақ, үсік, көктайғақ, шаңды дауылдарды жатқызуға болады.
|
Климаттың ауыл шаруашылығына жағымды жағын жазыңыз._______________ [1]
Өзіңіз анықтаған қолайлы климаттық жағдайлар Қазақстанның қай аймақтарында кездесетіндігін анықтаңыз.______________________________________________ [1]
Өз аймағыңызда жиі кездесетін қолайсыз атмосфералық құбылысты атаңыз.
_____________________________________________________________________ [1]
Осы құбылыстың шаруашылыққа тигізетін әсерін бағалаңыз.______________ [1]
7. Төмендегі сызбаға қарап, талдау жасаңыз.
(a) Табиғатта өсімдіктердің азаюына әсер ететін адамның бір әрекетін атаңыз.
______________________________________________________________________ [1]
(b) Табиғаттағы жануарлардың азаюына әсер ететін адамның бір әрекетін атаңыз.
______________________________________________________________________ [1]
(c) Адам үшін өсімдік пен жануардың бір маңызын жазыңыз.
_____________________________________________________________________ [1]
(d) Биологиялық ресурстарды қорғау жолын қарастырыңыз.
_______________________________________________________________________ [1]
Достарыңызбен бөлісу: |