Географиялық есептер шығару жолдары

 Жер шары шеңберінің 1⁰ доғасының қанша километр екенін анықтаңыз?

2. 
   Африканың батыс жағалауынан шығыс жағалауына дейінгі экватор бойынша градустық қашықтығы қанша?
   

3. 
   70⁰ батыс бойлық бойынша Оңтүстік Американың солтүстігінен оңтүстігіне дейінгі қашықтығы қанша?
   

4. 
   Мысалы ,100 метрде 200 қадам болды делік. Демек әрбір қадамның ұзындығы қанша болғаны?
   

5. 
   Егер қашықтық 700метр болып, ал қағаздың көлемі бір ғана парақ болса, ол қашықтықты қағазға қалай түсіру керек?
   

6. 
   Егер ұзындығы 9 метр , ені 6 метр, биіктігі 4 метр десек, сынып бөлмесіндегі ауаның салмағы қанша болатынын есептеп шығарыңыз?
   

1 кг 300 г × 216 м³ = 280 кг 800 г.

(Бір куб сантиметр  ауаның салмағы 1кг 300 г шамасы екені есептеліп шығарылған)

7. 
   Бөлменің ұзындығы 7 метр, ені 5 метр, биіктігі 3,5 метр. Бөлменің көлемі мен ондағы ауаның салмағын есептеңіз?
   

1 кг 300 г × 122,5 м³ = 159 кг 29 г.

8. 
   Көлемі 200 куб метр сынып бөлмесінің ауасында +20⁰ температура- да қанша литр су буы болады?
   

9. 
   Радио былай хабарлады: +10⁰ температурада ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 50% . Мұндай 1м³ ауада неше грамм су болады? Оның қанығуы үшін қанша су керек?
   

t₂ = +10⁰ –да  Х г су буы — 50 % ;

Х =   =   4,5 г су буы.

+10⁰ температурада ауаның қанығу үшін 4,5 г су буы қажет.

10. 
    Бір тонна мұхит суынан қанша тұз алуға болады ?
    

1000 л  × 35‰ = 35000г

Өзеннің  1тонна суы  1000 л × 0,2 ‰ = 200г.

11. 
    Егер тұздылығы 18‰ болса, Қара теңіздің 1 тонна суынан әр түрлі заттардың неше грамын алуға болады?
    

1000 л  × 18 ‰ = 18000 г

12. 
    Бір тәулік ішінде ауа температурасы төмендегідей болып өзгерді: +4⁰, -2⁰,
    

16 : 4  = 4⁰.

13. 
    Таудың етегінде +20⁰, ал шыңында  -16⁰ болса, таудың биіктігі қандай ?
    

36 : 6 = 6 км.

14. 
    Үш километр биіктікте термометр 0⁰ –ты көрсетті. Осы кезде тау етегінде температура қандай болды?
    

54⁰ : 6⁰ = 9 км.

16. 
    Барометр тау етегінде 740 мм , ал тау басында 440 мм көрсетсе, тау басының биіктігі қандай?
    

(Әрбір 100 метр  биіктеген сайын қысым шамамен 10 мм-ге кемиді. Ал 10метр биікте 1 мм-ге төмендейді.)

750 мм — ( 3000 м :10 мм)  =450 мм ;

18. 
    Мәскеу қаласының атмосфералық қысымы 748 мм болса, мұхит деңгейімен салыстырғанда оның биіктігі қандай ?
    

(Мұхит деңгейінде барометрдегі сынаптың биіктігі 0⁰ –та 760 мм болады. Мұндай қысым қалыпты атмосфералық қысым болып табылады.)

19. 
    Орташа айлық ауа температурасын есептеп шығарыңыз. Мысалы : желтоқсан айының орташа температурасы -8⁰С; Тамыз айының орташа температурасы +24⁰С. Аытқу температурасын табыңыз?
    

24⁰ — 8⁰  = 16⁰;

16⁰ : 2⁰ = 8⁰ орташа температура;

20. 
    Арал теңізінің ауданында жауын –шашынның мөлшері 150 мм шамасында, ал булану мөлшері 1000 мм. Ылғалдану коэффицентінті анықтаңыз?
    

21. 
    Астана қаласында жауын –шашынның жылдық мөлшері 300мм шамасында, ал булану мөлшері 600мм. Сонда ылғалдану коэффицентінті анықтаңыз?
    

22. 
    77⁰ ш.б. Алматыда- сағат 16⁰⁰, 73⁰ б.б. Нью-Иоркте – сағат х⁰⁰;
    

1⁰ – х минут,                          2. 150⁰ ×4 мин = 600мин.

15⁰  — 60 минут:                         3. 600 :60 = 10 сағат,

= 4минут;                        4. 16⁰⁰ – 10⁰⁰ = 6⁰⁰ таңғы .

23. 
    Семейде – 79⁰ ш.б.- 4 – ақпан, сағат 22⁰⁰ ; Токиода 139⁰ш.б. –та қай күн, қай сағат?
    

2. 
   60⁰ ×4 мин = 240мин;
   

2. 
   240мин :60 = 4 сағат,
   

2. 
   22⁰⁰ +4⁰⁰ = 2⁰⁰. ( 5-ақпан, түнгі сағат 2⁰⁰).
   

2. 
   Аустарлия материгінің оңтүстік жарты шардағы үлесі % қанша?
   

510 млн. км² : 2 = 255 млн. км²;

Аустралияның көлемі –аралдары мен қоса есептегенде -9млн.км²

= 3,5% ;

25. 
    Батыс Қазақстанның экономикалық ауданындағы 2179 мың адамның 71% экономикалық белсенді халық. Оның 52 % өндірістік емес салада жұмыс істейді.Өндірістік емес салада жұмыс істейтін адам санын тап ?
    

2. 
          = 804,4 мың адам ;
   

2. 
   26. Африка материгінің дүние жүзлік құрлықтағы аудан үлесі – қанша ?
   

27. 
    Оңтүстік жарты шардың ауданы 255 млн. км²; Оңтүстік жарты шардағы құрлық ауданы 49 млн. км².Оңтүстік жарты шардағы мұхит үлесін тап ?
    

2. 
       = 81 % ;
   

2. 
   Карта бетінде 2— нысан арасындағы қашықтық 13см. Жер бетіндегі қашықтық 455 км. Картаның масштабын анықтаыңыз?
   

2. 
   1см-де – 455км;
   

2. 
   45 500 000 : 13 = 3500 000.
   

2. 
   Өзеннен жолға дейінгі қашықтық 1 км, оның картадағы өлшемі 20 см; Масштабын анықта?
   

2. 
   1см-де – 1км;
   

2. 
   100 000 : 20 = 5 000.
   

2. 
   Солтүстік жарты шардағы құрлықтың үлесі 39% . Осы жарты шардағы мұхиттың ауданын анықтаңыз?
   

510 млн. км² : 2 = 255 млн. км²;

100% — 39% = 61%

= 155,55млн.км² немесе 156 млн.км².

31. 
    31. Республиканың жер қоры -270 000 000 га; Оның ішінде шабындық пен жайылым 190 000 000 га алып жатыр. Шабындық пен жайылым үлесін тап ?