Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды
идеализм. Субъект (S) пен объект (О) – барабар; Субъект – белсенді, объект – пассивті; - материализм
жүктеу/скачать 0,99 Mb.
|
Философия силлабус
- Бұл бет үшін навигация:
- Эмпиризм
- Қарапайым реализм
- Рационалдық таным формалары: ұғым
| идеализм. Субъект (S) пен объект (О) – барабар;
Субъект – белсенді, объект – пассивті; - материализм. Субъект (S) пен объект (О) – барабар; Субъект – пассивті, енжар, метафизикалық немесе механикалық бейнелеу, меңзеушілік; Субъект объектке тәуелді. - метафилософия. Субъект (S) пен объект (О) – барабар емес, олар бір-біріне шексіз жақындайды. Субъект пен объект ұдайы диалетикалық өзара қатынаста болады. §2. Танымның (ойлаудың) екі формасы: сезімдік, түйсіктік таным, немесе эмпирикалық деңгей; рационалдық, логикалық таным, немесе теориялық деңгей. а) Танымның сезімдік формасы. Эмпиризм (грек., тәжірибе) – сезімдік тәжірибені білімнің қайнар көзі деп біледі және бақылау мен эксперименттің нәтижелеріне сүйенеді. Идеалистік сенсуализм – түйсіктер мен сезімді шындықтың көзі, ал олардың шығу тегі, қайнар көзі мәселесін терістейді. (Беркли, Юм, Мах). Қарапайым реализм – адамнан тыс тұрған заттарды, құбылыстарды біз қалай қабылдасақ, ол шындықта дәл солай болады, ал олар түйсіктер формасына ешқандай әсер етпейді. Джон Локктың «Tabula rasa» - «таза тақтасы»; «Әуел баста сезім, түйсіктерде болмаған нәрсе, ақыл-парасатта да болмайды». Сезімдік таным формалары: түйсік – заттар мен құбылыстардың жеке қасиеттерін бейнелеу; қабылдау – сезім мүшелеріне тікелей әсер ететін сыртқы заттар мен құбылыстардың тұтас бейнесі; елестету – бұрын қабылданған заттар мен құбылыстардың бейнесін қайта жаңғырту. ә) Танымның рационалдық формасы. Рационализм (лат., ақыл, парасат) – логика, ойлауды абсолюттендіру, танымның негізі ақыл, парасат деп ұғыну. (Декарт, Спиноза, Гегель). Рационалдық таным формалары: ұғым – заттар мен құбылыстардың елеулі белгілері мен қасиеттерін бейнелейтін абстрактілі ойлау формасы. Пікір дегеніміз бір нәрсені растайтын немесе терістейтін ойлау формасы. Пікір объективтік шындықтағы құбылыстардың, заттардың болмысының ақиқаттығын, не жалғандығын бейнелейтін ойлау формасы. Пікір зат және оның белгісін байланыстарын екі ұғымнан немесе екі терминнен тұрады – субъект (S) және предикат (Р); Тұжырым деп бір немесе бірнеше пікірден жаңа пікір шығаратын ойлау формасын айтады. M – P Барлық адам - өледі S – M Гегель - адам ________ ___________________________ ; S – P Гегель - өледі Таным процесінде дүниені тануға бола ма, не болмай ма деген мәселеге екі түрлі көзқарас бар: жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|