Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды



бет53/79
Дата18.08.2022
өлшемі0,99 Mb.
#148135
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   79
Байланысты:
Философия силлабус

Әлеуметтік сфера – еңбек бөлінісіне, өндіріс жабдықтарының меншігіне және ұлттық факторға негізделген қоғамның ішкі құрылысының жүйесі. Қоғамның әлеуметтік құрылымның негізгі элементтері:

  • таптар;

  • страттар;

  • қауымдастықтар;

  • қала мен ауыл тұрғындары;

  • дене және ой еңбегі өкілдері;

  • әлеуметтік-демографиялық топтар (ерлер, әйелдер, қарттар, жастар);

  • ұлттар.

Әлеуметтік институт – ұжымдардың, әлеуметтік нормалардың, мәдени жәдігерліктердің белгілі жиынтығы және оларға сәйкес тәртіп жүйесі.
Экономикалық-әлеуметтік институттар – еңбек бөлісі, меншік, еңбек ақысы, т.т.
Әлеуметтік стратификация (жіктеу), белгілері бойынша – білім, біліктілік, жұмысбастылық, кіріс, тұрмыстық шарты, өмір сүру стилі мен әдісі.
Питирим Сорокиннің страттары:

  • биоәлеуметтік – а) нәсілдік, ә) жыныстық, б) жас шамасына қарай;

  • мәдениәлеуметтік – а) шығу тегі, ә) территориясы, б) тіл, этникалық және ұлттық топтар, в) кәсіби, г) экономикалық, д) діни, е) саяси;

  • әлеуметтік мобильдік (жинақылық) – адамдардың бір әлеуметтік топтан өзге әлеуметтік топқа өту мүмкіндігі (шаруаның – жұмысшы, жұмысшының – интеллигенцияға, интеллигенцияның – кәсіпкерге және т.б.).

Әлеуметтік мобильдік – қоғамның қалыпты өмір сүру бейнесі, оның нақты көрсеткіші. Қоғам неғұрлым дамыған, демократиялық болса, соғұрлым әлеуметтік мобильдік жоғары болады.
Батыстың әлеуметтік мобильдік қоғам түрлері:

  • мобильдіктің жоғары деңгейіндегі елдер – АҚШ, Италия, Жапония;

  • мобильдіктің орташа деңгейіндегі елдер – Канада, Ұлыбритания;

  • мобильдіктің төменгі деңгейіндегі елдер – Голландия, Швейцария, Дания.

Азаматтық қоғам - әлеуметтік топтар бірігуінің ең жоғары деңгейі.
Қоғамның саяси сферасы - әлеуметтік топтардың мүддесін қорғайтын, қоғамды басқаратын ұжымдар мен ұйымдар жиынтығы.
Қоғамның саяси жүйесінің элементтері:

  • мемлекет пен мемлекеттік органдар (армия, сот, прокуратура, т.т.);

  • саяси партиялар;

  • қоғамдық ұйымдар;

  • кәсіподақ;

  • өзге институттар.

Саяси өмірдің негізгі мәселесі – билік;
Мемлекеттің негізгі функциялары:

  • өкілеттілік;

  • реттегіштік;

  • қорғау;

  • сыртқы саясат;

  • интеграциялық.

Қоғамның рухани өмірінің негізгі элементтері:

  • рухани қызмет;

  • рухани құндылықтар;

  • адамдардың рухани сұраныс, қажеттілігі;

  • рухани тұтыну;

  • жеке сана;

  • қоғамдық сана.

Қоғамдық сана элементтері:

  • әдеттегі және теориялық сана;

  • қоғамдық идеология және психология;

  • қоғамдық сана формалары.

Қоғамдық сана формалары:

  • саясат;

  • құқық;

  • мораль;

  • ғылым;

  • дін.

Қоғамның басты құрамдас бөлігі (Ферсман, Плотников):

  • антропосфера – биологиялық организм тұрғысындағы адами сфера;

  • социосфера – күрделі қоғамдық қатынастар сферасы;

  • биотехносфера – адам мен адамзатқа техниканың әсер ету сферасы.

Қоғам мен табиғат ара қатынасындағы негізгі мәселе:

  • антропогендік әсер;

  • техногендік әсер.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   79




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет