Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды
Табиғат – адам мен қоғамның табиғи тіршілік ету шарттарының жиынтығы. Табиғат
жүктеу/скачать 0,99 Mb.
|
Философия силлабус
- Бұл бет үшін навигация:
- Табиғи табиғаттық орта
- Жағрапиялық орта
- Карл Маркс
| Табиғат – адам мен қоғамның табиғи тіршілік ету шарттарының жиынтығы.
Табиғат – кең мағынада алғанда, - адам жасамаған, қолы тимеген материя бөлігі немесе өзінің шексіз, алуан түрлі көріністерімен құбылатын универсум, бүкіл дүние, мәнділік. Табиғат – тар мағынада алғанда, - таным, зерттеу объекті немесе жаратылыстану объектінің бірлігі; Табиғи табиғаттық орта - өзінің дамуы мен тіршілік әрекеті процесіндегі қоғамның өзара әрекеттесетін табиғат бөлігі; Жасанды табиғаттық орта – тарихи даму процесіндегі адам жасаған қоршаған орта бөлігі; Жағрапиялық орта – адам қажеттіліктерін қанағаттандыратын қоршаған ортаның сыртқы табиғат бөлігі; «Жағрапиялық детерминизм» (XVIII ғ. француз ағартушылары, Ш.Монтескье, Г.Бокли, Э.Реклю) – қоғам даму заңдылықтары, адам баласының өмір сүру бейнесі жер бетінің сипатына, топыраққа, әсіресе климатқа байланысты; климат билігі – барлық биліктерден күшті деп қарастыратын көзқарас; Карл Маркс: «Сыртқы табиғат жағдайлары экономикалық екі үлкен топқа бөлінеді: - өмір сүру тәсілдерінің табиғи байлығы, демек, топырақ құнарлығы, балыққа бай өзендер мен көлдер, т.т. және еңбек ету тәсілдерінің табиғи байлығы: су құламасы, кеме жүретін сулар, орман, металл, көмір және т.б. (К.Маркс. Шығ., т.23, 521-б.). Қоғам дамуының алғашқы кезеңдерінде табиғат байлықтарының бірінші тобы үлкен рөл ойнайды, ал XVIII ғ. бастап – екінші топ табиғат байлығы. Күн – орта шамадағы жұлдыз, оның радиусы 700 мың км. Күнге – бес млрд. жыл. Күн 220 км\сек жылдамдықпен Галактика орталығын айналады, ал оны 250 млн. жылда бір айналып, орап шығады – бұл кезең галактикалық жыл деп аталады. Күннің жарығы миллиардтар жыл бойы өзгерген жоқ. Барлық планеталар (Жер де) 4,6 млрд. жыл бұрын бір уақытта пайда болған. Планеталардың қалыптасуы 105 – 108 жыл аралығын қамтиды. Жалпы Күн жүйесінің құрылуы жөнінде қанағаттанарлық теория жоқ. Геологиялық дәуірлер: катархей (4,6 -3,5 млрд. жыл бұрын); архей (3,5 млрд – 2,6 млрд жыл бұрын); протерозой (2,6 млрд – 570 млн жыл бұрын); палеозой (570 млн – 230 млн жыл бұрын); мезозой (230 млн – 67 млн жыл бұрын); кайнозой (67 млн – қазірге дейін). Жердің құрамдас бөліктері: жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|