Хасанов М. Ғылым теориясы indd
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| ғылыми
революция орын ала ды. Со сын бар лы ғы қайтала на ды. Кун ның айт уы бой ын ша, бі лім нің өсуі мен же ті луі «қа лып ты ғы лым» ке- зе ңін де орын ала ды, бұл кез де зерт теу ші лер бал ара ла ры на ұқ сап са быр мен бі лім нің нә рін жи най ды. Кун ның тұ жы рым да ма сы ғы лым фи ло со фиясы ның құ ры- лу ына үл кен ық пал ет ті. Ол за ма науи ғы лым та рих шы ла ры ның ара сын да ал ғаш қы бо лып ғы лы ми та ным ның со ци омә де ни не гіз- де ме сі не на зар ау дар ды, бұл үшін экс тер на лизм прин ци пін қол- дан ды. Оның ойын ша, ғы лы ми қауым дас тық ғы лы ми қыз мет тің ло- гикалық субъектісі бо лып та бы ла ды. Ға лым ғы лы ми қауым- 77 3.6. То мас Кун ның ғы лы ми бі лім нің қар қы ны ту ра лы тұ жы рым да ма сы дас тық тың мү ше сі бол ған да ға на ға лым ре тін де қа был да на ды. Ға лым ның же ке шы ғар ма шы лық жұ мы сы, ең ал ды мен, өзі нің ұжым дас та ры на ар на ла ды, де мек, ға лым ның шы ғар ма шы лы ғы ар нал ма ған бас қа «ди ле та нт тар дың» ба ға лауына тәуел ді емес. Сон дық тан ға лым өзі нің көз қа рас та ры мен се нім де рін бө лі се тін әріп тес-ма ман да ры ның тар ауди то риясы үшін жұ мыс жа сай ды. Ға лым бі рың ғай стан дарт тар дың жүйесі – парадигманы дә лел- сіз қа был дайды. Кун бы лай деп жаз ды: «Көп ші лік та ра пы нан мой ын дал ған ғы лы ми же тіс тік тер ді па ра диг ма деп са най мын, ол бел гі лі бір уа қыт ішін де ғы лы ми қауым дас тық қа мә се ле ні қою жә не оның ше ші мін та бу дың мо де лін ұсы на ды... Па ра диг ма лар ға заң дар, теория лар, олар дың тә жі ри бе лік қол да ны сы жә не қа жет ті жаб дық та ры жа та ды». Со ны мен, «па ра диг ма» – «тео рия» ұғы мы нан, тіп ті «ғы лы- ми-зерт теу бағ дар ла ма сы нан» да кең ұғым, ол тұл ға лық ая дан тыс со ци омә де ни құ ры лыс ре тін де тү сі ні ле ді. Кун ның мо де лін де ғы лым па ра диг ма кө рі ні сі не ие, ол ға лым ға әл де бір кө рін бейт ін күш ре тін де өз ер кін жет кі зіп оты ра ды, ал ға лым – бұл өз уақы- ты ның та лап та рын біл ді ру ші ға на. Ғы лы ми қауым дас тық жә не па ра диг ма ұғым да рын ен гі зу де- ге ні міз жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|