Хасанов М. Ғылым теориясы indd


«Ақ­па­рат­тық­қо­ғам­–­пос-



Pdf көрінісі
бет73/107
Дата28.02.2023
өлшемі1,92 Mb.
#170536
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   107
Байланысты:
dokumen.pub 9786010412965

«Ақ­па­рат­тық­қо­ғам­–­пос-
тин­ду­ст­риал­ды­ қо­ғам­ ре­тін­де»
(1986) ең бе гін де маз мұн да ған 
тұ жы рым да ма сын да мы сал ға кел ті ру ге бо ла ды. Мұн дай тұ жы-
рым дар дың тә жі ри бе лік ық па лын ба ға ла мау дұ рыс бол майды, 
дәл осын дай тұ жы рым дар кө лем ді ғы лы ми-тех ни ка лық жа ңа-
лық тар ды жә не олар мен бай ла ныс ты әлеу мет тік өз ге ріс тер ді жү-
зе ге асы ру да 
«әре­кет­фи­ло­со­фиясы»
ре тін де қыз мет ат қа ра ды. 
Ма су да – ақ па рат тық қо ғам ту ра лы бол жам-жос пар ды жа саушы-
лар дың бі рі, оның жа са ған тұ жы ры мы Жа по нияда жә не бас қа 
ин ду ст риал ды да мы ған мем ле кет тер де сәт ті жү зе ге асы рыл ды. 
Әдет те, мұн дай тұ жы рым да ма лар теория лық жә не тә жі ри бе лік 
қы зы ғу шы лық ты көр се те тін бө лім дер ден, идея лар мен қо ры тын-
ды лар дан тұ ра ды. Ма су да да, бас қа ақ па рат тық қо ғам тұ жы ры-
мын жа саушы лар да, мы са лы Д. Белл, А. Тофф лер, М. Кас тельс, 
Дж. Нэс бит қо ғам ның «ақ па рат тық» да му са ты сын да ғы (ком пью-
тер мен те ле ком му ни ка ция құ рал да ры на өту) ғы лым мен тех ни-
ка ның ерек ше лік те рі не тал дау жа сай ды. Олар ақ па рат қа жа ңа 
ғы лы ми-тех ни ка лық қыз мет тің ал ғаш қы не гі зі ре тін де анық та ма 
бе ре ді. Ма су да ның тү сін ді руіне қа ра ған да, ақ па рат тың ерек ше-
лі гі ол тұ тын ған нан кейін жойы лып кет пейді, ақ па рат ал ма су ке-
зін де то лық тай бе ріл мейді (тұ ты ну шы ның ақ па рат тық жүйе сін де 
қа лып қояды), ол «бө лін бейді», яғ ни мә лі мет тер то лық бол ған 
жағ дайда ға на ма ғы на ға ие бо ла ды, ал оның са па сы ақ па рат тық 
қо ғам ның ке ңеюіне бай ла ныс ты жо ға ры лай ды.


93
4.2. Тех но ло гия мен өн ді ріс ті да мы ту тұр ғы сы нан қо ғам ның әлеу мет тік ұйым дас ты ры луының ...
Ма су да бас қа да ма ңыз ды мә се ле лер ді қа рас ты ра ды, мы са лы 
үшін адам дар ға ар нал ған «жа ңа өмір сү ру ор та сын», яғ ни «ком-
пьюто по лис ті» құ ру. Бұл қа ла да ке ле сі дей «ақ па рат тық жүйе лер» 
бар бо ла ды: ка бель дік кө пар на лы те ле ди дар; жо лаушы лар ға ар-
нал ған екі орын дық эки па жы бар транс порт тық рельс тік жүйе; 
тауар лар ды ав то мат ты жет кі зу қыз ме ті; ден сау лық сақ тау мен 
бі лім бе ру ге ар нал ған жа ңа ком пью тер жүйеле рі; қор ша ған ор-
та ның ла стану ын ав то мат ты ба қы лау; ғы лы ми, бас қа ру шы лық 
ақ па рат, кә сі би бағ дар жә не т.б. ор та лы ғы. Мұн дай жо ба лар көп-
те ген да мы ған ел дер де жү зе ге асы ры лу да. 
Ғы лы ми-тех ни ка лық жә не ұйым дас ты ру-бас қа ру шы лық көз-
қа рас тұр ғы сы нан ал ған да ақ па рат тық қо ғам ның жа ңа тұ жы рым-
да ма ла ры по зи тив ті қы зы ғу шы лық ты ту ды ра ды. Олар дың әр қай-
сы сы ең ал ды мен тех ни цизм мен сциен ти зм ге, «ақ па рат тық са на» 
куль ті не бағ дар лан ған, прог ре сі қо ғам дық қа ты нас тар дың, же ке 
мен шік пен би лік қа ты нас та ры ның тү бе гей лі қайта құылуына не-
гіз бо ла ды. 
Тех ни цис тік жә не сциен тис тік қиял дар тех нок ра тия лық уто-
пиямен, яғ ни ғы лы ми-тех ни ка лық ма ман дар дың, са рап шы лар-
дың ал да ғы би лі гі (грек ті лі нен «кра тос» – би лік) ту ра лы ой мен 
бі рік ті.
Қо ғам да ғы осы се кіл ді ғы лы ми-тех ни ка лық уто пиялар ға 
жауап ре тін де ан ти тех ни цис тік жә не ан тис циен тис тік жағ дай лар 
кү шей ді. ХХ ға сыр да көп те ген 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   107




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет