Хх ғасыр қарсаңындағы Батыс философиясы


ХХ ғасырдағы иррационализм



бет9/13
Дата11.12.2021
өлшемі345,1 Kb.
#99563
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Байланысты:
Мади

ХХ ғасырдағы иррационализм

Ииирационализм- - табиғатта, қоршаған дүниеде логикалық, қисынды байланысты жоққа шығарды. Иррационализм бағыттары:

  • Өмір философиясы;
  • Феноменология;
  • Психоанализ.
  • Феноменология

    Э.Гуссерль(1859-1938жж.) номенологияны мағынаның бейнеленуіне негізделген ғылым деп есептейді. Ол сананы (сознание) жалғыз ақиқат деп санайды.


Освальд Шпенглер- (29.05.1880-8.05.1936)- Нобель сыйлығының иегері, атақты екі шығарманың авторы:

- Untergang des Abendlandes- «Еуропаның құлдырауы»;

- Jahre der Entscheidungen- «Шешуші жылдар».

Шпенглер «Өмір философияның» негізгі идеялары:



- Органикалық өмір- бастапқы, ал бейорганикалық өмір- туынды;

- «Рух» - өмірдің ерекше қасиеті, акциденциясы;

- барлық тіршілік иелері екі формада өмір сүреді: өсімдіктер- уақытта, ал жануарлар- кеңістікте;

- кеңістік- алғы феномен, уақыт- бастапқы феномен(прафеномен);

- Синонимдер: уақыт- жан- тағдыр- өмір- ырғақ- такт- қарқын;

- өркениет дегеніміз- мәдениеттің қатаюы, ескіруі;

- морфология- мәдениет формалары туралы ілім.

О.Шпенглер әрбір мәдениет 1000-1200 жылда ауысып, түр өзгертіп тұрады дейді. Ол мынадай мәдениет циклдерін қарастырды:

мысыр- үнді- бабыл- қытай- апполондық (грек-римдік)- магия (византия-араб) – фаустық ( батыс еуропалық) – майя және орыс- сібір мәдениеті туындауы мүмкін.

Анри Бергсон (18.10.1959-4.01.1941)- француз философы. Нобель сыйлығының иегері, танымал шығармалары: «Материя және зерде», «Шығармашылық эволюция», «Ұзақтылық пен біруақыттылық», «Моральдің екі қайнар көзі» және т.б.

А.Бергсон «Өмір философисының» негізгі идеялары:



- интуиция дегеніміз өмірдің өзін өзі тануы, өмірді өмір ретінде ұғыну;

- өмір- философия пәні, өмірдің мәні- интуиция;

- өмір, яғни ұзақтылық кеңістік емес, уақыттылық сипатта;

- уақыт дегеніміз ұзақтылық, адамның қайта оралмас өміріне ұласқан біртұтастық ағым.

Адам «Менінің» екі формасы және моральдің екі түрі:



- «Жабық жан» - өзінің тегін сақтау үшін адами тұлға ұжымға өмірін сарп етеді. Ақиқат дегеніміз пайда үшін құрбан болу;

- «Ашық жан» - тұлға мен құндылық, текті сақтау мүддесінен жоғары тұрады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет