;
1г радийде радий атом бар.
т/к (1 секундта)
Ra ыдырау константасы ыдырағын молекуланың уақыт бірлігінде жалпы молекула санына қатысын береді.
Егер радийдің ыдырау константасын жылға теңгерсек онда:
1,35*10-11*365*24*3600=4,27*10-4 немесе 4,27*10-4 жыл-1
6-есеп. Торийдің ыдырау константасы 5*10-11 жыл-1. Бір секундта 0,1 г торий қанша 2-бөлшек бөледі. Берілгені Шешуі
; 1 жылдағы болса, 1 секундта-
г ғының мєні:
т/к
0,1 г торийдің атом саны ендеше 1секундта бөлінетін -бөлшек саны 2,6*1020*1,58*10-18=410 атом;
7-есеп. Радонның ыдырау константасы бір тәулікте . Он тєуліктен кейін 1 грамм радоннан қанша қалады? Берілгені Шешуі
; формуласындағы атом санының орнына оған
г
t=10 тєулік. пропорционалды массаны қоямыз.
Радонның массасының қалдығын
т/к деп белгілеп, деп белгілейміз
Логорифмдеген соң . Натурал логорифмді ондық логорифмге ауыстырсақ,
; г.
8-есеп. Радонның жартылай ыдырау периоды тәулік болса, 1г радиймен ( жыл) қанша радон тепе-теңдікте болады. Берілгені Шешуі
т єулік; Алдымен 3,825 тєулік қанша жылға теңе-
г летінің анықтаймыз
жыл 365 тєулік ––––– 1жыл
т/к 3б825 тєулік ––––– x жыл
жыл.
теңдігіндегі радиоактивті тепе-теңдік күйіндегі радий жєне радон атомдары сандары қатынасы секілді. Оны олардың моль сандарымен алмастыруға болады. . Ендеше г (13)
9-есеп. Орташа атомдық массасы 20,2-ге тең, табиғи неондағы 20Nе және 22Nе изотоптары массаларының проценттік қатынасын табыңдар. Шешуі:Элементтің салыстырмалы атомдық массасы табиғи изотоптары массаларының орташа массасын көміртектік бірлікке бөлу арқылы табылады. Осыған керісінше салыстырмалы атомдық масса арқылы табиғи изотоптарының массаларын табуға болады.
Ол үшін табиғаттағы әр 100 атомның қаншасы неон – 20-ға, қаншасы неон – 22-ге тиесілі екенін есептеу керек. Есепті шьғару үшін алгебралық тәсілді қолдану тиімді.
1. Алгебралық белгілеулер жасаймыз: 100 атомдағы 20Nе саны – х, онда 100 атомдағы 22Nе саны 100 — х.
2. Неон – 20-ның массасы 20 х, неон – 22-нің массасы 22(100-х)
3. Неон атомдары массаларының теңдігін көрсететін алгебралық теңдеу құрамыз:
20х + 22 (100-х) = 20,2∙100
4. Теңдеуді шешеміз:
20х – 22х = 2020 – 2200
х = 90 20Nе
- 2х = - 180 (21) m 22Nе =100 – 90 = 10
5. m (20Nе) = 90%. m (22Nе) = 100 – 90 = 10%
6. Жауабы: Табиғи неонда 90% 20Nе және 10% 22Nе бар. Табиғатта 20Nе көп екендігі орташа массаның 22Nе мөлшерінен де көрініп тұр.
