Хрестоматия



Pdf көрінісі
бет14/38
Дата07.02.2022
өлшемі1,21 Mb.
#96909
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38
Байланысты:
kyraubaeva alma ezhelgi duir debieti khrestomatiia

Күнтуды мен Айтолды жайында 
391. Уқуш оңутур көр билиг билдүрүр
Йайығ дүнийа қылқын сеңар уқтурур 
392. Бу ирсәл йайығ қылқы қуртқа ажун 
Қылынчы қыз ол көрсә йашы узун 
393. Ара қылқы қыз тег қылынчы силиг 
Сәвитүр сунуб тутса бермәз елиг 
394. Сәвүглини сәвмәз кедик тег қачар 
Қачығлықа йапчур адақын қучар 
395. Ара көрсә йүгрүр безәниб уду
Ара көрмәдүк тег қылур йер қуду 
396. Ара көрсә еврәр йана тәрк йүзин 
Авағлар нечә тутса бермаз өзин 
397. Нечә бег қарытты қарымаз өзи
Телим бег кечүрди кесилмәз сөзи 
398. Бег ерди ажунда бегү билгә баш 
Бу беглик үзәлә ажун болди йаш 
399. Бу Күнтуғды ерди аты белгүлүг
Ажунда чавықмыш қуты белгүлүг 
400. Қылынчы көни ерди қылқы оңай
Тили чын бүтүн хам көзи көңли бай 
401. Билиглиг бег ерди уқушлуғ удуғ 
Есизкә от ерди йағықа йудуғ 
402. Йана күр күвәз ерди қылқы көни 
Күнингә көтүрди бу қылқы аны 
403. Сийасат қылур ерди химмат бирлә 
Бу химмат йарашур сийасат билә... 
407. Бу Күнтуғды елиг бу қылқы билә 
Йаруды ажунқа күн ай тег йула 
408. Уқушлуғ ким ерсә оқыды аны 
Билиглиг ким ерсә бедүтти аны... 


125 
* * * 
567. Бу Айтолды кирди көрүнди сөкүб
Ачылды елиг көңли ол көз йаруб 
568. Йүкүнди елигкә көр ачты сөзи 
Сүчитти сөзи хам сәвитти өзи 
569. Елиг айды ким сен некү ол атың
Қайудын келирсен ол йатың 
570. Амуллуқ билә ачты Айтолды тил 
Силиглиг билә өз сөзин айды бил 
571. Амуллуқ силиглиг уқуш қылқы ол 
Уқушсуз кишиләр қамуғ йылқы ол 
572. Муңар мәңзетү айды ша’ ир бу байт 
Ишиң бүтсә евмә сабр бирлә ет 
573. Евә кирмә ишкә сабр қыл серин 
Евә қылмыш ишләр өкүнчи йарын 
574. Қамуғ иштә евмә серин өз тутун
Серинсә булур қул бу беглик қурын 
575. Бу Айтолды айды ей елиг қуты 
Тапуғ бирла хош болды қуллуқ аты 
576. Атым қул тапуғчы көр орнум қапуғ 
Қылынчым кишилик бу қылқым тапуғ 
577. Сеңа келдим оғраб узун йол йүрүб 
Тиләккә бу күн тегдим арзум қаныб 
578. Тиләким бу ол сен мени бармадын 
Тапуғқа йақын тут меңа ирмәдин 
579. Ешитти бу сөз көр сәвинди елиг
Тиләк тег булулди сынады ериг 
580. Елиг айды Айтолды көрдүм сени 
Сәвитти бу көркүң бу қылқың мени 
581. Тапын өз оғурлуғ бағырсақлықын 
Қапуғда ашунғыл меңа бол йақын 
582. Мениңдин ачығ болсу сендин тапуғ 
Тапуғ болса өтрү ачар қут қапуғ 


126 
583. Бу күнда нару сен қыйылма тапын
Тапунса өтәр бег тапуғчы хақын 
584. Йер өпти көр Айтолды айды елиг
Йарутса көзин берди давлат елиг 
585. Тапунмақ үчүн келдим евдин туруб, 
Узун йол йурыдым сеңа йүз уруб 
586. Байат берсү күч бу тапуғ қылғуқа
Көдәзсү сеңар өз тапуғ барғуқа 
587. Туруб чықты сәвнү қапуғқа күлә 
Өш көңли ачлыб йаруды йула 
588. Некү тер ешит бу қутун қуммыш ер
Қуты бирлә арзу тиләк булмыш ер 
589. Күлә бақса бегләр кишика көзин 
Өги көңли тирлүр күвәнүр өзин 
590. Йазуқ тутса бегләр кишикә йүзи 
Йарур ер көзи хам йарайур сөзи 
591. Кими тутса бегләр өзингә йақын
Қамуғ нәң йақынлық қылур көр бақын 
592. Қут ол бег йақын болса қутқа киши 
Тиләкин булуп барча етлүр иши 
593. Тапунды бу Айтолды анда нару 
Қапуғда қыйылмады ертә туру 
594. Күнүн турды турға түнүн йатғақын
Тапунды қыйықсыз бағырсақлықын 
595. Елигкә кирә чықа төрчиди
Елиг едгү көзүн бақа төрчиди 
596. Тапуғ арттуру барды күндә йаңы
Ағырлады елиг күнингә өңи... 
605. Қамуғ түрлүг ишкә сынады елиг 
Тиләк тег түгәл булды тапнур ериг... 
Өгдүлмиш жайында 
1526. Бу Айтолды йасын кечүрди елиг


127 
Оқыб оғлынға берди өт сав елиг 
1527. Айур ей оғул қылма артуқ сақынч
Сақынч кечсә ақыр түбиндә севинч 
1528. Сеңа тегмади бу сақынч йаңлузун 
Меңар тегди емгәк бу сақынч узун 
1529. Көңүлдә кечүрмә өзүңни авыт
Бақа тур меңа өз тапуғқа евит 
1530. Атаң өлди ерсә атаң мен сеңа
Аталық қылайын оғул бол меңа 
1531. Йер өпти көр Өгдүлмиш айды елиг
Узун кеч йашағыл ашайу елиг 
1532. Мен игдиш қулуңмән тапуғчы мениң
Йулуғ болсу жаным елигкә мениң 
1533. Атам жаны болды елигкә йулуғ
Йулуғ қылсу теңри сеңа бу қулуғ... 
* * * 
1626. Елиг үндәди бир күн Өгдүлмишиг
Аңар сорды барча не сөз билмишиг 
1627. Елиг айды емди ешит ей оғул 
Сөз айтур өзүм сен меңа тут көңүл 
1628. Айу бер меңар сен тосулмаз қайу
Қайу ол тосусы меңа ай сайу 
1629. Йанут берди Өгдүлмиш айды е бег
Билиг ордусы ей кишиләрдә йег 
1630. Кишикә тосулғу екәгү ажун
Қылынч едгүси ол йа қылқы түзүн 
1631. Екинчи овут ол үчүнчи көни 
Бу үчи билә ер булур қут күни 
1632. Қылынч едгү болса қамуғ халқ севәр
Қылынчы көнү болса төркә ағар 
1633. Овут ол тыдығлы қамуғ теңсиз иг
Овутсузлық еркә еди теңсиз иг 
1634. Көнилмек овут хам бу едгү қылынч


128 
Үчәгүн бириксә бу болды севинч... 
1636. Йана айды елиг ешиттим бу сөз 
Тосулмаз қайу ол кишикә йавуз 
1637. Йанут берди Өгдүлмиш айды бу сөз
Йанулаб ешитсун елиг билгә өз 
1638. Кишикә тосулмаз түкәл үч нәң ол
Үчини айу бердим едгү орул 
1639. Бири арқуқ ерсә бу қылқы йавуз
Тақы бири йалған түзәр ерсә сөз 
1640. Тақы бир саран ол кишидән йели
Бу үч нәң үчәгү билигсиз тили 
1641. Кимүң болса артуқ қылынчы утун
Иши барча тетру болур туғса күн 
1642. Ким ерсә чавықса бу йалған тилин
Савы барды йаңлуқ ара сен билин 
1643. Некү тер ешитгил саранығ билиг
Е чырғу е муңлуғ е түгмиш елиг 
1644. Саранлықда ынға некү бар адын
Терәр нәң йейүмәз қалур нәң кедин 
1645. Терә билдиң алтун йәйә билмәдиң
Бу алтун йағың бир нелүг бермәдиң 
1646. Е дунийа терибсен йейүмәз киши
Йегүчи ануқ ош анут сен ашы 
1647. Йана айды елиг ешиттим муны
Тақы бир сөзүм бар айу бер аны 
1648. Анадын му билга туғар бу киши
Азу өгрәнүр му йетилсә йашы 
1649. Йанут берди Өгдүлмиш елиг қуты
Билиг хам уқуш ол бу ердәм аты 
1650. Билигсиз туғар ол төрү өгрәнүр
Билиг билсә өтрү қамуғқа үнүр 
1651. Анадын туғуғлы билигсиз туғар
Билүб өгрәнү төркә ағар 
1652. Укуш ол аны йаңлуқ өгрәнмәди


129 
Төрү бирлә қатлыб төрү билмәди 
1653. Уқушда адын барча ердамлариг
Киши өгрәнүр өтрү йетлур елиг 
1654. Севүнди елиг көр ешитти бу сөз 
Айур өз тиләкини болды бу өз 
1655. Атасын йитүрдим мунуқы оғул
Ата орны тутты билиб едгү йол... 
1662. Күнингә ағырлады елиг аны 
Бүтүн елкә йадты көр аты үни... 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет