БҰҰ құрылуы. Соғыстанкейінгібейбітреттеудіңажырамасбөлігі – ол БіріккенҰлттарҰйымының құрылуыболды. БҰҰ соғыстыңаяқталукезеңінде Сан-Францискодағыконференцияда (1945 жыл, 25 сәуір-26 маусым) құрылғанболатын. АлғашқыдаоныңқұрылуынаГитлергеқарсыодақмүшелері 51 мемлекетқатысты. БҰҰ Жарғысы 1945 ж. 24 қазанында күшінеенді. Бұл дата БҰҰ күні ретіндеатапөтіледі.
БҰҰ Жарғысындаоныңмақсаттарыжазылды. Халықаралықбейбітшілік пен қауіпсіздіктіқолдау, басқыншылықактілерінбасыптастау, халықаралықдаулардыбейбітжолменшешу, ұлттарарасындағыдостыққатынастардыдамыту, экономикалық, әлеуметтікжәнегуманитарлықсипаттағымәселелердішешудехалықаралықынтымақтастықтыіскеасыру, адамқұқықтарынажәненәсіліне, жынысына, тілі мен дінінеқарамастан, жұрттыңбарлығыныңнегізгібостандықтарынадегенқұрметтіқолдаужәнедамыту.
БҰҰ-ныңбастыоргандары – Бас Ассамблея мен ҚауіпсіздікКеңесі, Халықаралық сот, бірнешеарнайыкеңестер мен басқа да үкіметаралықұйымдар. Бас Ассамблея жылсайыншақырылапотырылады , ал КауіпсіздікКеңесінебейбітшіліктіқолдауісіжүктелген . КауіпсіздікКеңесінің 5 тұрақтымүшесі( АҚШ, Ресей, Ұлыбритания , Франция, Қытай) және 10 уақытшамүшесі (екіжылдаауысыпотыратын) бар.
Кеңестіңжұмысындағыбасты принцип – олұйымдысоғыстанкейінгіұлымемлекеттерарасындағықарама-қарсылықжағдайындасақтапқалуғамүмкіншілікбергенбасқыншылықтытыюжәнебейбітшіліксақтаужөніндегішешімдеріқабылдаудағы бес тұрақтымүшеніңбірауыздылығықағидасыболды. («Тыйым» құқтығы, яғни бес мүшеніңбіреуікеліспегенкез-келгеншешімдіқабылдамайтастауқұқығы.) БҰҰ қамқорлығыменэкономикалықтұрақтандыружөніндегімаңыздыинституттарқұрылды: Халқаралық валюта қоры, Халықаралыққайтақұружәне даму банкі .Сөйтіп ,соғыстыңсоңғыкезеңіндежәнеолбіткенсоңкөпұзамайГитлергеқарсыодақелдерініңсоғыстанкейінгіынтымақтастығынжалғастыраберудіңіргетастықаланды , КСРО меня АҚШ мудделерініңқаншалықтықаттықақтығыстарынақарамастан , оларғасоғыстанкейінгіалғашқыжылдардақұрылғанхалықаралықұйымдар мен келісілгеншешімдердіңшеңберіндекүресжүргізуге тура келді.
Нюрнберг соты.Соғыстанкейінгіреттеумәселелерініңішіндегіеңмаңыздыларыныңбірібастысоғысқылмыскерлерініңүстеріненжүргізілген сот процестеріболды.Нюрнбергпроцесіндебастынацистіксоғысқылмыскерлерінебасқыншылықсоғыстардыдайындаужәнежүргізужолыменбейбітшіліккеқарсықастандықжасағандығы , адамзатқақарсықылмыстарыжәнеәскериқылмыстарыүшінайыптағылды. Трибунал 12 айыпталушыныөлімжазасына , ал қалғандарынәртүрлімерзімгеқамаужазаларынакесті. Бұл тек бастынацистікжәнесоғысқылмыскерлерінеқолданылғанжазаболмады. Ол нацизм мен фашизмдіхалықаралықжұртшылықтарапынанайыптауболыптабылды.БұлЕуропаныфашизмнентазартупроцесініңбастамасыболды. Германиядасоғыстанкейінгіалғашқыжылдардасоғысжәненацистікқылмыскерлердіңүстінен 2 млн астам сот істеріжүргізілді ,әкімгершілік аппараты, сот жәнебілім беру жүйелерріолардынтазартылды.
КішкентайБельгияныңөзіндеазатетілгенненкейінбасқыншыларыменынтымақтастықжөнінде 600 мыңнанастамісқаралып , 80 мыңғажуықүкімшығарылды.
Франциядаодан да қаталшараларқолданылды: қоллаборационистерге 120 мыңнанастамүкімшығарылды, олардыңмыңғажуығыөлімжазасынакесутуралыболды. Виши режимініңбасшысы Лаваль өлімжазасына , ал Петэнөмірбойытүрмедеотыруғакесілді .
Голландияданемістерменынтымақтыстықтарыүшінқамалғандардыңүстінен 150 мыңнанастамқылмыстыістеріқаралды.
Бірақтазартуәртүрліелдердебірдейдәйектіжүргізілмейді.Мыңдағаннацистер , коллаборационистержазаданқұтылыпқанақоймай, әкімгершіліктерде , соттарда , ағартужүйесіндеөзорындарынсақтапқалды.
КөптегенсоғысқылмыскерлеріЛатынАмерикасыелдерінепаналады. Бірақосылардыңбарлығынақарамастан ,Еуропадатәубегекелужәнефашимззұлымдықтарынанарылупроцесібасталда.
Достарыңызбен бөлісу: |