I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы



бет85/367
Дата28.11.2023
өлшемі2,32 Mb.
#193790
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   367
Байланысты:
I. ?ûñ ?ò³ï, ê?ë³ìäåï ê?êòåì, æàð?ûðàï æàç êåëãåíäå, ø?ð?ûðàï æà

1163 нұсқа 
1-мәтін 
Бір үзім Нан 
Подъезден шыққан кішкентай қыз қолындағы жұқа дорбаны әрең көтеріп, қоқыс
жәшігіне әкелді де, аудара салды. Жапырақтан-жапырақтай кесілген, жартылай
желінген аппақ нандар!
Мұны көзі шалып калган Ғаббас кария:
- Әй, балам-ау, обал смес пе? - дегеише қыз подъезд есігінс зып бсріп кіріп кетті.
Нұржан мектептен қайтып келе жатқан. Көрші қарияның ренжим, басын шайқап
отырғанын көріп:
- Ата, кімге ренжіп отырсыз? - деп сұрады.
- Е-ей, балам-ай! Біреу тонып секіреді, біреу тоңып секіреді. Сонау сұрапыл Ұлы Отан
соғысы жылдары біз он-он бір жастагы бала едік. Қарнымыз тойып тамақ та ішпейміз.
Нанды мөлшерлеп береді. Жегіміз кеп, тәбетіміз тартып тұрса да сұрамаймыз... Қазір
ше? Нанды қадірлемейміз. Қатып қалса, қоқыс жәшігіне әкеп тастаймыз. Ысырапқа жол
беріп, аяқасты етеміз. Олай жасауға болмайды.
1. Әңгіменің дұрыс реті 
1. Кішкентай қыз
2. Нан үзімдері
3. Нұржан
4. Ғаббас қария
5. Естелік
А)1,2,4.3,5
B)3,4.5,1,2
C)1,2,3,4,5
Д)4,5,1,2.3
Е)2,3,4,5,1
2. 
Қарияны ренжіткен жағдай 
А) Нанды мөлшерлеп бергені
В) Жастардың ысырапқа жол беруі
С) Қыздын қарт адамға көңіл белмеуі

Д) Заманның, уақыттың өзгергендігі


Е) Сұрапыл соғыстың есіне түсуі

2- 
мәтін 

Албанның Алжан руынан шыққан көкжал Хангелді батырдай атасынан тәлім алған


Райымбектің жаужүректілігі жастайынан байқалған Жиендерінің жанарынан от
байқаған Жалайыр Орақ батыр ұрпақтарына бәсірсге жүйріктін тұқымын, қолга
ұстарға шымболаттан құйылған қылыш сыйлауы содан болса керек. Әке, баба, нағашы
жұрт ортасында бұлаң салған баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандағаны жұртқа аян.
Осы өр рух кейіннен жоңғарға қарсы алдаспан боп сермілді. Он жеті жасынан
Көкойнағын ойнатып, қалмаққа қырғын салған Райымбек Түкеұлы ерліктерінің
арасында ерекше аталатыны - қазірде Алматы- Нарынқол тасжолының 167
шақырымында тұрған Ойрантебеде қалың қалмақты жекпе-жекке шақырып, бөрі
төген қойдай дүрліктіруі.
Бадам өзені туралы естігендер кеп. Бірақ, соның Райымбек батырдан жеңілген калмақ
нояны Бадам-бахадүрдің есімімен байланысты екенін кеп адам біле берменді. Кеген
деген жер атауын да қаламақ тайшысы Гегенге теңейді. Кей деректерде Геген діни
лауазым дейді.
Райымбек батыр 1729 жылы Аңырақайдағы шайқаста Наурызбай, Өтеген, Кабанбай,
Бегенбай сынды қазақ ерлерімен үзеңгі түйістіре отырып, Сары Мыңжанын әскерін
талқандаған.



77





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   367




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет