1. Күресті олимпиадалық ойындар бағдарламасына енгізген ел
A)
Гректер
B) Мексикалықтар
C) Скифтер
D) Шығыс халықтары
E) Маялықтар
2. Олимпиадалық ойындардың өз күшінен айырыла бастау себебі
A)
Рим империясы жаулап алуына байланысты
B) Күрес өнерінің кең тарауына байланысты.
C) Соғыстың азаюына байланысты.
D) Кәсіпқой спорт түрінің дамуына байланысты.
E) Көптеген ойын түрлері дамуына байланысты.
3. Балуан үшін табыс көзіне айналған спорт түрі
A)
қашықтыққа жүгіру
B) найза лақтыру
C) ұзындыққа секіру
D) диск лақтыру
E) кәсіпқой күрес
4. Тарихы өте көнеден бастау алатын күрес әдісі
A)
Белдіктен ұстап күресу
B) Аяқтан шалу
C) Тізеден қағу
D) Қолды бұрау
E) Кеудеден асыра лақтыру
6.24-мәтін
Қарлұқтар - түркі тілдес тайпалар. Бұл тайпа туралы алғашқы деректер V ғасырдан
белгілі. Қарлұқ қағандығы VIII ғасырда Жетісу жеріне ойысып, 940 жылға дейін
өмір сүрген. Қарлұқтар Жоңғар Алатауынан осы күнгі Оңтүстік Қазақстан
облысына дейінгі аралықты жайлаған. Қарлұқ жерінің үлкен болғаны сонша - оны
батысынан шығысына қарай кесіп өту үшін сауда керуені 30 күндей уақыт жүреді
екен.
Тараз бен Суяб қалалары Қарлұқ қағандығының ежелгі астаналары болған. Негізгі
кәсібі - көшпелі мал шаруашылығы, халықтың кейбір бөлігі егіншілікпен
айналысқан.
Қарлұқ елінде жиырма бес қала мен қалашық тұрғызылған, оның ішінде
Исфиджаб, Тараз, Кұлан, Мерке қалалары бар. Олар ¥лы Жібек жолының бойында
орналасты.
1. Қарлұқ қағандығының астанасы болған қала
A)
Құлан
B) Мерке
C) Тараз
D) Отырар
E) Исфиджаб
2. Қарлұқтар мекеніне енген жер
A)
Солтүстік Қазақстан
B) Сыр бойы
C) Мұғалжар тауы
D) Жоңғар Алатауы
E) Орталық Қазақстан
6.25-мәтін
1. Ұлы даламыздың тұмса табиғаты жасырған тарихи қорғандардың бірі де
бірегейі - құпияға толы Берел қорғандары. Әрісі адамзаттың, берісі асыл текті сақ-
түркі жұртының ата қонысы - Алтай өңірінен табылған Берел қорғандары
ғалымдар мен саяхатшылардың аяғы үзілмейтін киелі орынға айналды.
2. Берел қорғанындағы обалардың саны мыңнан асуы мүмкін. Қазірдің өзінде
бірнеше жүзден астамы ғана белгілі. Осыдан 2500 жыл бұрынғы замандікі деп
танылған сақ қорғандарының саны жүзден асады. Оның қасында көне түркі
қорғандары бар.
160
3. Берелде табылған алтын адам, алтын жылқылар біршама жақсы сақталыпты.
Себебі жер бетінің бір қабаты ерімеген тоң екен. Оның үстіне үйілген оба тастары
да табыттарды ауа мен су кіргізбей сақтаған.
4. Берел қорымында 1997 жылдан қазіргі кезге дейін 20 ескерткіш зерттелді,
солардың ішінде №4, 9, 10, 11 обалардан тоң басқан қабірлер аршылды. Табылған
сүйектер мен скиф-сібір аң стилінде жасалған заттар элемге әйгілі болды. Берел
қорымындағы тоң басқан обалардың беретін мәліметтері де ерекше. Мұндағы
үлкен обаларда табиғат пен климаттың және обаны үйген материалдар мен
ескерткіш құрылысының үйлесімінен пайда болған тоңның арқасында органика,
яғни киім, ат әбзелдері, ағаш бұйымдары, ертоқым, тері мен киізден жасалған
заттар шірімей жақсы сақталған. Табылған заттарды зерттеуде алғаш рет
жаратылыстану ғылымының әдістері пайдаланылды.
Достарыңызбен бөлісу: