И. Т. Алдибеков


Е к  [Вт/м 2 ] деп аталатын шама қолданады



Pdf көрінісі
бет12/54
Дата04.10.2023
өлшемі2,7 Mb.
#183636
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54
Байланысты:
OIpfmz5UdRAokhv7ETqW2tM9cLGBYN

 
Е
к 
[Вт/м
2
] деп аталатын
шама қолданады
.
Қарқындылық
– сәулелерге перпендикуляр Жердің 1 
шаршы метр ауданына 1 секундта келетін қуат. 
Күн сәулесі атмосферадан өткен кезде әлсірейді, өйткені сәулені 
бұлттар, озон, щаң, күл, түтін және аэрозолдар бөлшектері бойына сіңіреді 
және жарық ағынын газдардың молекулалары жан-жаққа шашыратады.
Жарықты мұндай сіңірулерді «
атмосфераның оптикалық тығыздығы 
немесе атмосфералық масса (АФМ)»
деген ұғым арқылы сипаттайды.
Атмосфералық масса нөлге тең болғанда (АФМ 0 болғанда)
 
атмосфераның жоғарғы шекарасында және ғарыштық кеңістікте күн 
сәулесінің қарқындылығы 
Е
к
 
= 1360 Вт/м² тең болады. 
 АФМ 1
мәні Күн зенитте орналасқан кезде теңіз деңгейінен жоғары таза 
бұлтсыз аспанның оптикалық тығыздығына сәйкес келеді.
Атмосфералық массаның стандарттық мәні

ретінде
 


АФМ 1,5 
саналады, бұл θ = 41°49′ болғанда
Е
к
 
= 835 Вт/м² тең болатын шама. 
Оптикалық жиіліктер диапазонында электромагниттік сәулеленудің
кванттық сипаты білінеді

Электромагниттік сәулеленудің кванты – 
фотон
– 


16 
тыныштықтағы массасы нөлге тең және жылдамдығы жарықтың 
жылдамдығы тең элементарлық бөлшек. 
Оның электрлік заряды, магниттік моменті болмайды. Фотондар 
энергиясы 
hν=[эВ]
толқын ұзындығы 
λ
болғанда:
 
hν = hc/ λ=
1,24
/λ,
(2.1)
 
мұндағы
h
=6,63∙10
-34
Дж∙с

– Планк тұрақтысы; 


с
= 2,99∙10
8
м/с
 -
жарық жылдамдығы; 
λ
– толқын ұзындығы, мкм.
Электрон-вольт
– потенциалдар айырымы 1 В тең екі нүктенің 
арасында электронды жылжытуға керек жұмыс, 1 эВ =1,6∙10
-19
Дж. 
Толқынның шекаралық ұзындығы
 – 
бұл фотоэлементтің тиым салынған 
зонасы Е

тең материалдың осы ұзындықтан бастап фотонды сіңіре бастайтын 
ұзындық: λ
ш
= 1,24/ Е
g
.
Жартылай өткізгіш ұзын толқынды сәулелерді сіңіріле алмайды, яғни
 
фотоэлектрлік түрлендіру тұрғысынан бұл сәулелер пайдасыз.
Жер бетіне түсетін күн сәулелерінің белсенділігі көптеген факторларға 
байланысты: қарастырылатын аймақтың ендігі мен бойлығына байланысты; 
географиялық және климаттық ерекшеліктеріне байланысты; атмосфераның 
жағдайына байланысты; күннің горизонттан биіктігіне байланысты; Жердегі 
күн сәулесінің қабылдағышының орналасуына байланысты.
Жер бетіне жететін жалпы күн сәулесі, әдетте, үш құраушыдан тұрады:
а) 
тікелей күндік сәулеленуден
 
– қабылдағышқа Күннен түсетін 
параллель сәулелерден; 
б) 
диффузиялық немесе шашыраңқы күндік сәулеленуден

атмосфералық газдар мен аэрозолдардан шағылысып келетін сәулелер; 
в) жер бетінен 
шағылысқан күндік сәулеленуден
.
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет