I-тарау. Механика бөлімінің педагогика-психологиялық негіздері. 1 Механика-физиканың іргетасы
Оқушылардың ойлауын пікірсайыс сабақтарында жетілдіру
жүктеу/скачать 1,25 Mb.
|
Дип.-Мектеп-оқушылары-механикалық-білімді-7-сынып
| 2.6. Оқушылардың ойлауын пікірсайыс сабақтарында жетілдіру.
Педагогика ғылымында шығармашылық ұғымына түрліше анықтамалар берілген. «Шығармашылық-адамзат белсенділігі мен дербес іс-әрекетінің ең жоғары түрі». «Шығармашылық-бұл адамның материалдық және рухани құндылықтардың жаңа түрлерін жасаудағы іс-әрекеті». Ал, Б.Д.Эльконен «Шығармашылық-бұл ерекше тұрғыдағы жасампаздық, жаңадан жасалған нәрсе, бұрынғы нәрселердің механикалық қайталануы емес, біртумалығымен ерекшеленетін болса, онда бұл нәрсені туғызған шығармашылық акт туралы сөз қозғауға болады» десе, В.Сухомлинский «Шығармашылық-бұл білімдер жинағы емес, ақыл-ойдың ерекше бағыттылығы. Шығармашылық-бұл тұлғаның рухани әлемінің ашылу іс-әрекеті, бұл адамды адамға тартатын магнит іспеттес» дейді. В.Сухомлинский сондай-ақ, шығармашылық-ерекше таңдаулылардың ғана жеке үлесі емес, ол жалпы адамзатқа тән мүмкіндік екендігін баса айтады. Атақты ғалым-әдіскер И.Я.Лернер табиғат зерттеушінің де, өнертапқыштың да, оқушының да шығармашылық іс-әрекетіндегі жалпы ортақ нәрсе олардың барлығында «заттардың белгісіз байланыстарын» іздеуді жүзеге асыратындығын атап өтеді. Мектеп оқушысының шығармашылығындағы ерекшелік-оқушы қоғамда бұрыннан белгілі өнімдерді танып-үйренуге үйретіледі, демек белгіліні оқушының өздігінен тануы-бұл да шығармашылық болып табылады. Мектеп оқушыларының шығармашылық іс-әрекетінің маңызын түсіну үшін мына төмендегі қағиданы есте сақтаған жөн. Бұл қағиданы А.Т.Шумилин былай сипаттайды. «Шығармашылықтың ең басты негізгі белгісі-құбылыстар, заттар мен процестер немесе олардың бейнелеріндегі ойлаудың сан түрлерін бірінен екіншісіне түрлендіре білу, оларға жаңа алмасулар енгізе білу». Осы тұрғыдан алғанда шығармашылық іс-әрекетке бағытталған, шығармашылық ойлауды жетілдірудің мәні зор. Жалпы шығармашылық түрғыдан ойлайтын адамның психологиялық белгілері төмендегідей болып келеді: белгілі бір мәселені шешуде оның түрліше үлгілерін ұсынуы, және де әрбір үлгіде жаңашылдықтың немесе тиімділіктің болуы, шешімдердің қалыптан тыс болуы. Мұндай ойлауды, шығармашылық тапсырмаларды үнемі орындау барысында осыған байланысты біліктер мен дағдыларды жетілдіру негізінде қалыптастыруға болатындығын дәлелдейтін ғылыми деректер жеткілікті. Шығармашылық ойлауды дамытудағы басты шарттардың бірі, тапсырмаларды орындау кезінде өз қателіктеріңді анықтап, оларға талдай жасай білу, өзіңнің ойлау жүйеңді басқалардыкімен салыстыра отырып, оның ішінен мәселе шешімдерінің ең дұрысын таңдай білуге үйрену. Аталған шарттарды қалыптастыруда, жалпы шығармашылық ойлауды жетілдіруде арнайы ұйымдастырылып өткізілетін пікірсайыс сабақтарының нәтижелі болуы пән мұғалімдерінің ұйымдастырушылық және әдістемелік шеберлігіне тікелей байланысты. Мұндай сабақтардың ұзақтық мерзімі 10 минуттан 45 минутқа дейін созылуы мүмкін. Ал сабақтар түрі тұрғысынан эксперименттік, сапалық және аралас болып келеді. Пікірсайыс сабағы кезінде оқушылар, мұғалім қойған проблемалық тапсырманы орындау барысында әртүрлі жаңаша ойлар ұсынуға, осы ойларын деректер арқылы қорғауға мүмкіндік алады. Сабақ барысында барлық оқушылардың қисынды ойларын тыңдауға мүмкіндік жасалуы керек және бұл үрдісті мұғалім шебер басқара білгені абзал. жүктеу/скачать 1,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|