Ыбырай Алтынсарин мен Ахмет Байтұрсынұлы шығармаларына талдау
Орындаған:Ербол Шуақ
Жоспар:
Ыбырай Алтынсарин
Қазақ педогогикасының негізін қалаған,қара қазан ,сары бала қамын ойлап қазақ баласының өз тілінде сауатын ашуына бірден-бір септігін тигізген ағартушы.Қазақтың үлкеніне де кішігіне де үлгі өнеге беретін әңгімелердің авторы.Қазақ баласына арнап жазған «Қазақ хрестоматиясы» еңбегі баға жетпес байлығымыз.
«Қазақ хрестоматиясы еңбегі»
Бөлімдері
Халық арасындағы танымал өлеңдер еңгізілген.
Орыс педогогтарынан,сол халықтың балаларға арналған шағын әңгімелерінің аудармалары жинақталған.
Төл туындылары жинақталған.
Ел аузынан жинаған мақал-мәтел,аңыз әңгімелер,жұмбақтар,ертертегілер кіреді.
Оқу-ағарту жайы , оны өркендету жайлы жазбалары кіреді.
06. «Хаттар» Ыбырай Алтынсариннің жұмыс бабына немесе басқа жағдайларға байланысты жазған хаттары жинақталған.
Ахмет Байтұрсынұлы
Қазақ тіл біліміне мол мұрасын қалдырған ұлы тұлға. Ахмет Байтұрсынұлы – Мұхтар Әуезов айтқандай, қазақ
халқының «рухани көсемі». Ұлт ұстазының ұланғайыр
еңбегі тіл білімінің сан саласынан тарам-тарам болып көрінеді. Қазақ тілі терминінің негізін қалаушы.Қазақ
балаларының ана тілінде сауатын ашып, қазақ тілінде оқуын
жалғастыруға көп және нақты күш жұмсаған ұлт ұстазы.
Тіл құрал
Тіл құралы
Еңбек үш бөлімнен тұрады;
Дыбыс жүйесі мен түрлері
Қазақ тілінің сарфы
Сөйлем жүйесі мен түрлері.
Осы үш бөлімде сөздің құрамынан бастап, күрделі сөйлем құрылысына дейін жіті жазылып,баяндалған.
Кітапта тек ережелер ғана емес дағдыландыру жаттығулары бар.Бұл мұғалімдерге керек ең басты құрал.
Пайдаланылған әдебиеттер
Байтұрсынұлы Ахмет «Алты томдық шығармалар жинағы. Тіл – құрал (қазақ тілі мен оқу ағартуға қатысты еңбектері)». – Алматы: «Ел-шежіре», – 2013. Т. ІІІ: –384 б
Мұхамедрахым Жармұхамедов «Ыбырай Алтынсарин тағылымы». Алматы. 1991 ж.
Қазақ тілі.Энциклопедия.Алматы. 1998 ж. 509 б.
Ы.Алтынсарин.Екі томдық шығармалар жинағы. Алматы. Қазығұрт.2003 ж.