5.Ғ.Мүсіреповтің шығармаларындағы көркемдік дәстүрлерді нақты мысалдармен талдаңыз
Әдебиетке 20 - жылдардың екінші жартысында келген Ғ.Мүсіреповтің алғашқы көлемді туындысы — " Тулаған толқында " хикаятында 1916 жылғы дүрбелең кезіндегі ауыл тіршілігі , әйел тағдыры , азамат соғысы оқиғалары бейнеленсе , " Қос шалқар ” , “ Көк үйдегі көршілер ” , “ Алғашқы адымдар " атты әңгімелерде еңбекші халықтың сана - сезімінің өзгергені суреттеледі. Яғни жазушы әдебиетке алдыңғы дәуірлерде қалыптасып, орныққан ел жайы, әлеуметтік күйі, халықтың еңбекпен айналысуын жазу дәстүрін жалғастырумен келді.
Ғабит Мүсіреповтің азаматтық және қаламгерлік жаңашыл қасиетін айқындай түскен " Талпақ танау " мен " Шұғыла ” сол кездегі қазақ әңгімесінің айтулы үлгілері қатарына жатады, 1932 жылдың сұмдығы мен қулығы әшкереленген бұл қос шығарма батылдығымен , қайсарлығымен бірге композиция мен сюжетінің әдемі өрілгенімен ерекше. Ол уақытта аштық пен жалаңаштықты ашық әшкерелеу қайда , тұспал дап , сыналап айтудың өзі қауіпті еді . Ғабең осы екі әңгімесінің бірінде әзілді суыртпақтап , бірінде жол xикаясын арқау етіп , ащы да ауыр шындықты оқушыға жеткізеді. Бұл автордың жаңашылдығы. Мысалы, «жеткен екі шошқа жақсылықты білдірмейді-ау», «шошқа деген малдан гөрі итке ұқсайды ма қалай» - деп, Айтар ойын халық түсінетіндей етіп имплицитті түрде жеткізуі автордың шеберлігі болып саналады.
“ Оянған өлке ” романында жер дауы , алпауыттар арасындағы бақталастық, орыс капиталисінің қазақ даласындағы алғашқы адымы , жұмысшының тұңғыш наразылығы , ауылдың көші - қоны , салт - санасы , қаһарлы қысы , жазира жазы — осының бәрі көркем бейне , жарқын сурет арқылы толқынды , толқымалы сонау бір өмір шындығын сан қыры , сан сырымен көз алдымызға алып келеді . Драмалық тартыстың шытырман шиеленіске ұласуы , тағдыр тасқынының ортақ арнаға жөңкіле құйылып жатуы , кейіпкер тұлғасының керемет сомдалуы , тұрмыс - салт суретінің ажарлылығы екі кітаптан тұратын “ Оянған өлкені ” қазақтың таңдаулы романының біріне айналдырды . ел жайын суреттеу дәстүрін жандандыра түсті.
Достарыңызбен бөлісу: |
