Мақал – мәтелдер құрамындағы екі мүшелі есім перифразалар.
зат есім + зат есмі
Ақсұңқардың баласы
тапқанын шашып жейді,
зат есім + зат есмі
Қарақұстың баласы
тапқанын басып жейді [4. 20] – бұл жерде адам мінезіне байланысты
айтылған, ақсұңқар деп ақ көңіл адамды айса, ал қарақұс деп сараң адамды бейнелеген.
зат есім + зат есмі
Қасқырдың аузы
жесе де қан, жемесе де қан [4. 30] – жазықсы адамды қасқыр бейнесінде
көрсеткен.
сын есім + зат есмі
Жоқтау көбінесе адамдарға айтылады. Өлген адамнің әйелі, я қызы, не келіні зарлы
үнмен, өлген адамның тірі кезіндегі істеген істерін, бастарына түскен қайғысын, күйіктерін
шағып, жылағанда айтқан жыр түріндегі сөз. Жоқтауды көбіне ақындар шығарып береді,
әрине олар көркем сөзге көп жүгінеді, оның ішінде перифразалар да мол ұшырасып отырады.
Есік алды шоқ қияқ,
сан есім + зат есім
Қалмады сенен
бір тұяқ
[5. 40]
Қалғанда сенен бір тұяқ,
Жылар ма едім мен шұнақ
Достарыңызбен бөлісу: |
