Жер суретте көрсетілгендей күн шуақтарымен жарық болып тұрады.
Суретте жер осін, экваторды жүргізіңдер жəне Солтүстік жəне Оңтүстік жарты шарларын көрсетіңдер. Оларды белгілеңдер немесе қажетті жазулар жазыңдар.
Қай пайымдау Жердегі күн мен түннің ауысуын көрсетеді? Ал Жер өз осінен айналып тұрады.
«1997 жыл жануары»
сайысы жарияланса, еш күдіксіз, Долли жеңімпаз аталатын еді! Долли – сіз суреттен көріп отырған,
шотландиялық
5 қой. Бірақ Долли жай қой емес. Ол – басқа қойдың клоны. Клон – көшірмені білдіреді. Клондау – «бір ғана негізгі үлгіден» көшірмелеуді айтады. Ғалымдар қойды (Доллиды) «негізгі
10 үлгі» ретінде алынған пара-пар қойға сəйкес жасады.
Қойларға арналған «көшірме машинасын» шотланд ғалымы Ян Вильмут ойлап тапты. Ол ересек
15 қойдың (1-қой) өте кішкене кесегін алды. Ол бұл кішкене кесектен ядроны бөліп алды да, ол бұл ядроны
басқа (ұрғашы) қойдың (2-қой) аналық жасушасына енгізді.
Бірақ оны
20 бастамас бұрын ол осы аналық жасушасынан туған, қозыдағы 2- қойдың мінез-құлық əсерлерін
анықтауға болатын, аналық жасушадағы барлық материалдарды
25 жойып жіберді. Ян Вильмут осындай жолмен өңделген 2-қойдың аналық жасушасын тағы бір қойға (3-қойға) енгізді. 3-қой буаз болды да, дүниеге қозы - Долли келді.
30 Кейбір ғалымдар біраз жылдан кейін адамдарды клондауға болады деп болжайды. Бірақ көптеген үкіметтер адамдарды клондауға қарсы заң қабылдауды шешті.