Иммунитет , оның түрлері, маңызы 19.12.2020
Иммунитет – жұқпалы аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру. Иммунитеттің негізін салған ғалым – И. М. Мечников. Антитела – қанда немесе ұлпада пайда болған бөгде заттарға қарсы ағзада түзілетін ерекше нәруыз.
Иммунитет және оның түрлері. Иммунитет адамның жүқпалы ауруларға қарсы тұру қабілеті.
Иммунитеттің фагоцитарлық қағидасының маңызы үлкен. И.И.Мечников организмінің кейбір клеткалары — фагоциттер — денеге енген бөтен заттардың бөлшектерін іліп ұстап алып, қорытып, бойына сіңіретінін байқаған. Адам денесінде мұндай фагоцитарлық қабілет лейкоциттерде, әсіресе нейтрофилдерде бар.
Иммунитет табиғи және жасанды болып бөлінеді. Табиғи иммунитет адам ауырғанда пайда болады да, сол аурумен екінші рет ауырмайды. Табиғи иммунитеттің ұзақтығы әртүрлі. Иммунитеттің т у а және ж ү р е пайда болған түрлері де бар. Мысалы, кейбір жануарлардың аурулары адамға жұқпайды, себебі адам организмінде тұқым қуалаған сол ауруларға қарсы тұру қабілеті болады. Иттің немесе шошқаның обасы адамға жүқпайды. Бұл — туа болатын иммунитет. Ал жүре болатын иммунитетке адам ауырғаннан кейін немесе түрлі екпеден кейін пайда болған жасанды қабілет жатады.
Лимфоциттер
Иммунды жүйенің орталық фигурасы лимфоциттер болып табылады. Лимфоидты ағзалардың және адам денесінің ұлпаларының лимфоидты ағзалардың бірлестігі(айырша без,көк бауыр,лимфа түйіні,топтық лимфатикалық фоллткулдар,пейер табақшалары) сүйек кемігі лимфоциттері және перифериялық қан лимфоциттері басқада лимфоидты жүйелер) иммуннологиның бірегей мүшесін құрайды.
Айырша без
Айырша безді (тимус)-Д.Ж Миллер 1961ж П Фернет 1964ж және т б жұмыстары арқасында иммунитетте және лимфоидты жүйелердің түзілуінде айырша бездің маңызды рөлі анықталған.Айырша без біріншілік лимфоидты жүйе болып табылады (орталық).Ол екі үлкен үлестен тұрады. Бұл үлестер өзара ұсақ үлесшелерге бөлінеді.Әрбір үлес қыртысты және милы қабаттан тұрады.
Сүйек кемігі
Сүйек кемігі- ретикулярлы стромадан құралады.Олардың арасында көбейетін және дифференцияланатын миелоидты эритроидты, мегакариоцитті элементтер орналасады.Адам сүйегінде 1,5% ретикулярлы жасуша 60-65% миелоидты жасуша 6-8 % лимфоциттер 1-3% моноцит 0,4 % мегакориоцит 0,4% плазматикалық ретикулоядерны жасушалар 26% құрайды.
Қан
Қан – иммунды жүйенің перифериялық ұлпаларына жатады.Онда бағаналық қан жасушалары және екі типті циркурленеді. Моноциттермен неитрофилдер фагоцитарлы қызмет атқарады.Адам қанының 30% лимфоциттерді құрайды. Адам қанында циркурленетін қанның жалпы саны 10-10 дәрежесіне тең.
Достарыңызбен бөлісу: |