10-есеп.Киіз үй. Киіз үй – киізбен жабылған қаңқалы көшпелі үй. Киіз үйдің негізгі бөлігі – ағаш қаңқа мен киіз жапқышы. Киіз үйдің сүйегін: жылжымалы керегекөз негізі – кереге, күмбез сырғауыл – уық, жартылай сфералы төбесі – шаңырақ, есік құрайды. Киіз үйдің керегесі бірнеше бөлек бөліктерден – қанаттардан құралады. Қанаттар санына байланысты киіз үйлер төрт қанатты, алты қанатты және т.б. болып бөлінеді.
13-кестеде алты қанатты киіз үйдің өлшемдері дұрыс көрсетілген, ал төрт және он қанатты киіз үйлердің өлшемдері ауыстырып берілген.
13-кесте – Киіз үйдің мөлшерлері
№
Атауы
Қанатының саны
4
6
10
1
Ауданы (кв. м.)
2,05
32
3,8
2
Диаметрі (м)
20
6,75
3,75
3
Уықтың биіктігі (м)
66
2,7
10,1
4
Уықтар саны (дана)
2,28
96
77
5
Ортасының биіктігі (м)
5,1
2,95
158
1-сұрақ: Алты қанатты киіз үйдің өлшемдерін пайдаланып, төрт қанатты киіз үйдің өлшемдерін анықтаңдар.
Жауабы: _______
2-сұрақ: Алты қанатты киіз үйдің өлшемдерін пайдаланып, он қанатты киіз үйдің өлшемдерін анықтаңдар.
Жауабы: _______
Одан әрі қарай түрлер мен деңгейлерге бөлінбеген тапсырмалар келтірілген.
11-есеп.Бояу. Бөлменің төбесі 35-суретте бейнеленгендей ортасы ақ эмульсиямен, шеттері жасыл эмульсиямен боялған.
1-сұрақ. Шеттерінің ені қандай болады?
Жауабы: _______.
2-сұрақ. Ақ эмульсиямен боялған бетінің ауданы қанша?
Жауабы: _______.
3-сұрақ. Жасыл эмульсиямен боялған бетінің ауданы қанша?
Жауабы: _______.
35-сурет
12-есеп.Өнімділік. Ені 0,45 км, ал ұзындығы енінен 0,5 есе артық болатын тіктөртбұрышты жер теліміне күріш өсірілді.
1-сұрақ. Егістік ені қанша километр?
Жауабы: ___________ .
2-сұрақ. Егістік ауданы қанша гектар? (1 км2 = 100 га)
Жауабы: ___________ .
3-сұрақ. Әр гектардан х ц күріш жиналған болса, онда егістіктен барлығы қанша центнер күріш жиналды?
Жауабы: ___________ .
13-есеп.Шаруа қожалығы. Шаруа қожалығында 300 бас қой бар. Әрбір қойдан 5,1 кг жүн қырқылды. Жүнді жуғаннан кейін ол 1,2 кг-ға жеңілдеді. 1 кг таза жүннен 0,7 м мата тоқуға болады.
1-сұрақ. Шаруа қожалығының барлық қойларының жүнінен қанша метр мата тоқуға болады?
Жауабы: ___________ .
2-сұрақ. Жүннен тоқылған матадан көйлек тігу үшін орташа есеппен ересек адамға 2,5 м, ал жасөспірім қыз балаға 0,9 м мата кетеді. Ересек адамның көйлегі 10500 тг, ал жасөспірімнің көлегі 6700 тг тұрады.
Егер фабрика шаруа қожалығынан жуылмаған жүнді 1 кг-на 170 тг-ден сатып алса, өңдеуге кететін шығын сатып алған бағаның 30%-ын құраса әрбір бұйымды тігудегі экономикалық пайданы есетеңдер.
Жауабы: ___________ .
