Іс-әрекет мезгілдерінің берілуі орындаған: Қазақ тілі және әдебиеті мамандығының 1-курс магистранты Айым Дәуіт


Әлде-бір іс-әрекеттің басталатынының, бірнеше уақыт өтіп кеткенінің берілуі



бет6/10
Дата07.02.2022
өлшемі0,54 Mb.
#94735
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
Іс-әрекет мезгілдерінің берілуі

Әлде-бір іс-әрекеттің басталатынының, бірнеше уақыт өтіп кеткенінің берілуі қашан? қанша уақыттан кейін? сұрақтарын қамтиды: бір сағаттан кейін, бірнеше жыл кейін, үш жыл өткен соң, екі күн өткеннен кейін, бір минуттан соң, т.б. Кейін, соң септеуліктерінің қолдануында шығыс септік жалғауының тұруы міндетті:

  • Әлде-бір іс-әрекеттің басталатынының, бірнеше уақыт өтіп кеткенінің берілуі қашан? қанша уақыттан кейін? сұрақтарын қамтиды: бір сағаттан кейін, бірнеше жыл кейін, үш жыл өткен соң, екі күн өткеннен кейін, бір минуттан соң, т.б. Кейін, соң септеуліктерінің қолдануында шығыс септік жалғауының тұруы міндетті:
  • Екі күннен кейін балалар бір кішкене қалаға жетті. Үш сағаттан соң, қонақтардың алды тарқай бастады.
  • Соң, кейін септеуліктері оқиғаны, процесті, мекемені білдіретін сөзден кейін де қолданылады: таңғы астан кейін (соң), жұмыстан кейін (соң) демалыстан кейін (соң), сабақтан кейін (соң) әңгімеден кейін, сапардан кейін, концерттен кейін, университеттен кейін, мектептен кейін, тарқағаннан кейін (соң және т.б.).
  • Іс-әрекеттің нәтижесіне жету үшін қажетті мерзім, уақыттың берілуі қанша уақытта? сұрағын қамтиды: үш сағат жиырма минутта, уақыттың осы кезеңінде, өткен тоқсанның ішінде, бір сәтте, ес біліп, етек жапқалы, жарты сағатта, бас-аяғы бір тәулікте, қас пен көз арасында, ғасырлар бойында, жүз жылда, т.б.
  • Іс-әрекет нәтижесі сақталатын мезгілдің берілуі Қанша уақытқа? Қанша мезгілге? Қай уақытқа? сұрақтарын қамтиды: келу - төрт айға келу, кету - үш жылға кету, беру - кітапты екі күнге беру, алу - демалысты бірнеше аптаға алу, қалдыру - баланы бес минутқа қалдыру, орналастыру – қонақты тәуір үйге бір тәулікке орналастыру, қою – музыканы бір минутқа қою, кешігу - жарты сағатқа кешігу, кідіру - жарты күнге кідіру, т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет