мен зеңбірекпен қаруланған флот қымбатқа түсті, бірақ Испан импе- риясымен салыстырғанда, голландтарға әскери экспедицияны қар- жыландыру оңай болды, өйткені олар Еуропада қалыптасқан қаржы жүйесінің қолдауына арқа сүйеді, бұл испан королінің өзіне артылған сенімді абайламай жоғалтып алған кезі еді. Қаржыгерлер голланд- тарға армия мен теңіз сауда жолына бақылау орнататын флот құруға жеткілікті ақша берді. Ал бүл көп пайда түседі деген сөз еді. Амстер дам көзді ашып-жүмғанша Еуропаның орталық айлақтарының бірі ғана емес, сондай-ақ бүкіл қүрлықтың қаржылық Меккесіне айналды. Голландтар қаржы жүйесінің сеніміне қалай ие болды? Ең алды- мен, олар қарыздарын мінсіз - уақытылы әрі толық өтеді. Екіншіден, Голландияның сот жүйесі толық тәуелсіз болып, жеке түлғалардың, әсіресе жекеменшік иелерінің құқықтарын қорғады. Жеке тұлғалар мен олардың меншігін қорғауға қабілетсіз диктаторлық мемлекеттер- ден капитал қашады. Ол заң мен жекеменшікті қүрметтейтін жерге ум- тыл ады. Өзіңізді неміс қаржыгерінің дәулетті отбасының үрпағы ретінде елестетіп көріңізші. Әкеңіз Еуропаның ірі қалаларында филиалдарын ашып, бір іс бастағысы келеді: әрқайсыңызға 10 мың алтын монета бе- 276
ҒЫ ЛЫ М И РЕВО ЛЮ Ц ИЯ pin, сізді - Амстердамға, ініңізді Мадридке жібереді. Ініңіз бастапқы ка- питалын испан короліне қарызға береді, ол француздарға қарсы соғы- су үшін армия жасақтап жатқан еді. Сіз Манхэттен аралының оңтүстік қиырынан жер сатып алуға бел буған голланд саудагеріне қаржылай қолдау көрсетуді қолай көрдіңіз. Өйткені ол болашақта Гудзон өзені көлік қатынасының күретамырына айналуына байланысты ондағы жер
