аяқсыз тастай алмайды. Ол қайтадан банкке барып, мистер Гридиден қосымша несие беруді сұрайды, ол мұның шотына тағы миллион ауда рады. Джейн бұл ақшаны Стоунның шотына лақтырады. Енді Стоунның қанша ақшасы бар? Үш миллион доллар. Мұның бәрі бастапқыда сонда болған бір миллион ғана. АҚШ-тың қазіргі банк құқығы бұл операцияны тағы жеті рет қайталау- ға рұқсат береді. Банк сейфінде небәрі бір мердігердің есеп шотында 10 миллион қордалануы мүмкін. Банктерге әр долларға 10 доллардан не сие беруге рұқсат бар. Яғни банктердің есеп шоттарының 90%-ы купюр- лармен және монеталармен жабылмайды2. Шот ашушылардың барлығы «Barclays» банкінен бір мезетте өз ақшаларын талап етсе, ол күйреп тынар еді (мемлекет оған көмек бере қойса, бір сәрі). Мүның «Lloyds», «Deutsche Bankt Citibank» және тағы басқа халықаралық банктерге де қатысы бар. Бейне бір алып қаржы пирамидасы сияқты көрінеді, солай емес пе? Ал бұл алаяқтық десеңіз, онда бүгінгі экономиканың бәрі - алаяқ- тық. Шын мәнінде, бұл - ешқандай алдау-арбау емес, тек адами қиял- дың таңғажайып қабілетінің бір көрінісі ғана. Банктер мен экономика біздің болашаққа сенуіміздің арқасында тірлік етіп, өркендейді. Сол сеніммен банк шоттарының негізгі бөлігі жабылады. Әлгіндегі мысалдағы мердігердің шотындағы ақша мен банкте жат- қан нақты қаражаттың арасындағы айырмашылықты наубайхананың өзі жабады. Мистер Гриди оның кәсіпорны пайда әкеледі деген есеппен Джейн Макдаунға несие берді. Әлі бір белке нан да піскен жоқ, алайда миссис Макдаун мен мистер Гриди бір жылдан соң батондар, торттар, орама жене бәліштер мыңдап сатылатынын есепке алды, сол кезде Макдаун қарызын үстеме ақысымен қайтарады. Мистер Стоун оған де- йін шыдай тұрса, Гриди оған қаражатының барлығын тіпті қолма-қол ақ-
