&ЫС&аша тарихы едсіз аралға өзіммөн бірге ала кететін


К ОГНИТИВТІ РЕВОЛЮ ЦИЯ



Pdf көрінісі
бет42/482
Дата02.12.2023
өлшемі18,68 Mb.
#194744
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   482
Байланысты:
«Sapiens Адамзаттың қысқаша тарихы»

40


К ОГНИТИВТІ РЕВОЛЮ ЦИЯ
Ал бақалшықтар мен обсидиандарды алмасып жатса, бір-біріне 
ақпарат беріп, соя арқылы білім көкжиегін кеңейте түсу sapiens-терге 
аса қиынға соқпағаны ғой. Неандертальдықтар мен басқа ежелгі адам 
түрлерінде мүның бірі де болған жоқ.
Сондай-ақ аң аулаудың әрқилы тәсілі жөнінде де айта кеткен жөн. 
Неандертальдықтар аңды көбінесе жалғыз-жарым немесе шағын топ 
қүрып аулады, ал sapiens-тер ондаған тайпаластыц тіпті кейде бірне- 
ше тайпаның өзара әрекетіне негізделген тәсілді ойлап тапты. Әсіре- 
се мына амал тиімді болды: жабайы жануарлар үйірін жаппай қоршап 
алып, тар шатқалға қуып тықты да, сол жерде оп-оңай жусата берді. 
Бүл айла жүзеге асса, жарты күн ішінде күш жүмылдырған адамдар 
тонналаған етке, май мен теріге жарып қалды. Археологтар осылай 
қаумалап аң аулайтын орындарды тапты. Тіпті оларға шартақтар мен 
түрлі бөгесіндер орнатып, жасанды арбалар мен арнаулы сойыс алаң- 
қайларын жасаған.
Сірә, өздері аң аулайтын алқаптардың sapiens-терге тиесілі қасап- 
ханаға айналғанына неандертальдықтар онша қуана қоймаған шығар. 
Алайда осынау наразылық қақтығысқа ұласа қалса, неандертальцы қ- 
тардың аман қалу мүмкіндігі жабайы жылқылардың шамасынан артық 
емес еді. Дәстүрлі, сіресіп қалған әдіс бойынша қозғалатын елу шақты 
неандертальдық бәрібір епсекті де алғыр ойлы елу sapiens-ке төтеп 
бере алмасы анық. Тіпті бірінші раундта sapiens-тер жеңіліп қалса да, 
жаңа айла-шарғы ойлап тауып, қарымта матчта тез есе қайтарар еді.
К о гн и т и в т і р е в о л ю ц и я д е г е н ім із н е ?
Жаңа қабілет
I Артықшылықтары 
j
Қоршаған орта туралы ауқымды 
көлемдегі ақпараттарды 
H o m o s a p ie n s -т ің
беру қабілеті
Күрделі іс-әрекеттерді, мысалы, 
арыстаннан қорғанып, зубрларды 
аулауды жоспарлап, іске асыру мүмкіндігі
S a piens
-тер арасындағы қатынас- 
тар туралы ауқымды көлемдегі 
ақпараттарды бере білу қабілеті
Саны 150 мүшеге дейін жететін үлкен әрі 
үйымшыл топтар құру мүмкіндігі
Тайпа рухы, мемлекет, жауапкершілігі 
шектеулі серіктестік немесе адам 
қүқықтары сияқты шын өмірде жоқ 
нәрселер туралы ауқымды көлемдегі 
ақпараттарды бере білу қабілеті
А.
Бір-бірін танымайтын көп адамның 
ынтымақтасу мүмкіндігі.
Ә. Әлеуметтік мінез-құлықтың тез 
бейімделуі


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   482




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет