&ЫС&аша тарихы едсіз аралға өзіммөн бірге ала кететін
кейінгі мың жыл ішінде осындай шайқастар көп болған сияқты
жүктеу/скачать 18,68 Mb. Pdf көрінісі
|
«Sapiens Адамзаттың қысқаша тарихы»
| кейінгі мың жыл ішінде осындай шайқастар көп болған сияқты.
А ГР А Р Л Ы Қ РЕВО ЛЮ ЦИЯ Антропологиялық және археологиялық зерттеулер қоныс пен тайпадан жоғары әлеуметтік қүрылымы жоқ қарапайым аграрлық қо- ғамдарда бүкіл өлім-жітімнің 15%-ына (еркектер арасындағы өлімнің 25%-ына) зорлық-зомбылық себепші болғанын айғақтайды. Бүгінгі Ж аңа Гвинеядағы егінші дани тайпасында қасақана кісі өлтіру еркек- тердің 30%-ының, энго тайпасында 35%-ының өмірін жалмайды. Эк- вадорда уаорана тайпасынан шыққан азаматтардың зорлық-зомбы- лықтан өлу ықтималдығы 50%-ды құрайды3. Адамның жыртқыштық болмысына біртіндеп күрделі әлеуметтік қүрылымдар: қалалар, пат- шалықтар, империялар құру арқылы ішінара тосқауыл қойылды. Бірақ тиімді әлеуметтік және саяси қүрылымдар жасауға мыңдаған жылдар жүмсалды. Бақташылар мен егіншілердің ауылдағы түрмысы жабайы жа- нуарлардан, жаңбыр мен суықтан қорғануына мүмкіндік берді. Бірақ, жекелей алғанда, әр адам үшін құндылықтардан кемшіліктер басым болды. Қазіргі гүлденген қоғамдағы біздерге мүны ұғу қиындау. Өзіміз қауіпсіздік пен молшылықта өмір сүретіндіктен, ал біздің қауіпсіздігіміз бен молшылығымыз аграрлық революция салған негіздерден бастау алатындықтан, әлбетте, осы революцияны үлы прогреске балаймыз. Мыңжылдықты бүгінгі көзқарас турғысынан бағалау түбірінен қате. I ғасырдағы Қытайдағы үш жасар қызды елестетіп көріңізші. Аштық- тан өлгелі жатып ол: «Иә, өлетінім өкінішті, есесіне 2000 жылдан соң адамдар тамақты тойғанынша жеп, кондиционері бар зәулім үйлерде тұрады ғой, демек, менің текке өлмегенім», - дер ме еді? Бидай егіншілерге қандай тұзақ қүрды: баршаны, соның ішінде жүктеу/скачать 18,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|