Іv тарау. Ерте темір дәуірі дәуірге сипаттама


Ежелгі деректердің бірінді: «



бет23/23
Дата14.12.2021
өлшемі5,96 Mb.
#126502
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
Байланысты:
Нағыз керек тапсырмалар сақ

Ежелгі деректердің бірінді: « егер сақ жігіті қызға үйленгісі келсе, онымен әуелі күш сынасуы керек. Қыз жеңсе, жігіт оның тұтқыны болып есептеліп, оған тәуелді болады.Тек жеңген жігіт қана өз билігін жүргізе алады» деп жазады

  • Халық жиналысына ерлермен бірге әйелдер де қатысуға құқылы болған.

4. Халықтың басым көпшілігін қатардағы қауымдастар-малшылар құрады


Діни түсініктер

-Сақтарда діни нанымдар мен ғұрыптардың негізгі бағыты ата-баба аруағына сиыну болып табылады

-ежелгі көшпелілердің дүниетанымы анимизм түрінде болды.

-сақтар ру-тайпалардың шығу тегін түрлі аңдармен байланыстырды. Аңдар олардың қорғаушысы, жанындағы бойтұмары ретінде болды



-Сақтардың ғарыш туралы түсінігі Есіктен табылған «Алтын адамның» бас кейімінде бейнеленген:

  • Мұндағы ою-өрнектер үш бөлікке бөлінген.Құстар-аспан әлемі; тау мен жануарлар- жер әлемі; ағаш тамыры- жер асты әлемі.

  • Баскиімнің алдыңғы жағындағы қанатты аттар тылсым күштен қорғаушы болса, төрт алтын жебе дүниенің төрт бұрышындағы патша билігін ұлықтайды.

  • Жылқыны күнмен және отпен байланыстырады. Қанатты аттар күн қозғалысын білдіреді

  • Алтын-Күннің түсі. Патшаларын ерекше дәріптеп, Күн тәріздес құдай дәрежесіне теңеген.

-Ежелден көшпелілер әлем бағытын бетін шығысқа бұрып тұрып анықтаған.

  • Адамның маңдай алды- шығыс

  • Арқасы-батыс

  • Оң қол жағы- оңтүстік

  • Сол қол жағы- солтүстік болып есептелген.

-сақтардан бері көне түркілерге дейін күншығысқа ерекше мән берген:

  • Сақтар мен ғұндар тәңірге, ата-баба аруағына арналған діни рәсімдерін күншығысұа қарап жасаған

  • Көне түркілер тас мүсіндерінің бетін шығысқа қаратып орнатқан, қазақстар да киіз үйдің есігін шығысқа қаратқан

-адамның өмірін Күн, Аймен теңестіріп қарастырған.

  • Күннің шығуы мен Айдың тууын адамның дүниеге келіп өмірдің басталуымен байланыстырған

  • Күннің батуы мен Айдың жіңішкеріп жоғалуын өліммен байланыстырып, қайтыс болған адамды жерлегенде басын батысқа қаратып қойған.


Ерте темір дәуіріндегі адамдардың антропологиялық типі

-Белгілі қазақстандық антрополог О.Смағұлов үндіирандық сақтардың арғы тегі андрондықтар екендігін дәлелдеп шықты.

-Сақтар еуропеоидтық нәсілге жатқанымен, оларда андрондықтарға қарағанда еуропеоидтық белгілер көмескіленді. Моңғолоидтық белгілер пайда бола бастады.

-Моңғолоидтық белгілер Солтүстік және Шығыс Қазақстандағы сақтарда көбірек байқалады. Ал Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан сақтарында аздау кездеседі.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет