СУРЕТТІҢ МӘНІН СЕЗІММЕН ТАНУ Терапевтерден мынадай сұрақтарды жиі естиміз: клиенттерде сурет салу кезінде еш нәрсе болмаса, оларда ешбір әсер туындамаса, үнсіз отырса не істеуге болады. Мұндай практика кездескен жағдайда: клиентпен сезімдік деңгейде кері байланыс орнату керек, яғни клиентке осы суреттің өзіңізге қалай әсер етіп жатқанын, қандай физикалық және эмоциялық реакциялар тудырып жатқандығын және суретті қараған кезде қандай ойлардың пайда болып жатқанын айтқан жөн. Клиентке бірден интерпретация емес, алған әсеріңізді айту қажет. Сонымен қатар, клиентке: «Суретіңізге өзіңіз қарағанда сізде ассоциация.... туындайды», ... «Ол сіз үшін пайдалы болуы мүмкін..., не пайдасыз болуы мүмкін....», «Мүмкін мәселе өзіңізден болар, бәлкім – мен қателескен болармын...». Терапевтің осындай сөздері клиентке суретті жаңа көзқараспен қарауға көмектесуі мүмкін. Немесе терапевтің сөздерін пікір ретінде назарға алуы мүмкін.
Клиентте суретке қатысты «ойына ешнәрсе келмей», бірақ «бұл жерде бір нәрсе бар» деп ақталған кезде суретті қабылдау модальдығын өзгертуге болады. Жоғарыда айтқандай, «Суреттен не көріп тұрсың?», - деп визуалды каналға сүйенуге де болады. Сонымен қатар, басқа да сенсорлық мүмкіндіктерді қолданып көруге болады: иіс сезу, сипап сезу, дәм түйсіктері т.б.
Иістер, сипап сезу, дәм сезу сияқты түйсіктер клиент өмірінде ұмыт қалған жайттарды есіне түсіруі мүмкін.
Кейбір жағдайда клиенттерге музыкалық аспаптарды ұсынуға болады, себебі музыка олар үшін ішкі күйді білдіруге көмектесетін маңызды құрал. Терапиялық үрдісте ішкі жан дүниеде болып жатқан әртүрлі құбылыстарды, жайттарды музыкалық-терапиялық тәсілмен білдіруді ұсыну өте тиімді.
Клиент суретінің мазмұнын жақсырақ түсіну үшін мынадай сұрақ қоюға болады: «Мына сурет қалай дыбыстайды?», «Егер бұл сурет музыкалық шығарма болса, онда ол қандай пьеса болар еді?», «Мына сарғыш түс қандай аспапта ойнайды?», немесе «Мына бір көк түстің әуенін естіп көріңізші?» т.с.с.
Картинаны (сурет) немесе оның бөліктерін партитура немесе музыкалық дыбыстардың қайнар көзі ретінде қарастыруға болады. Клиенттер құлақ салып, тыңдайды, дауыстарды, сазды әуендерді, үндерді және табиғи шуылдарды, оркестрдің дауысын және балалардың айтып жатқан әндерін естиді.
Кейбір жағдайларда суретті сипап сезуге болады. Алайда оны үнемі жасай алмаймыз, себебі кейде салған сурет кеуіп үлгермей, сулы болып тұрады. Дегенмен де клиент суретін сипап сезе алады, сол арқылы ішкі дүниесіндегі әртүрлі сезімдерді қабылдай алады.
