Ж. И. Намазбаева Бас редактордың орынбасары
жүктеу/скачать 4,65 Mb.
|
2019 4(61)
| Қорытынды
Моббинг құбылысының ұқаққа созылуынан жасөспірімдерде психикалық аурулар пайда болады: мысалы, жасөспірімдердің физикалық дамуының бұзылуы; жасөспірімдердің психикалық дамуының бұзылуы; түрлі соматикалық аурулар пайда болады: семіздік, салмақ жоғалту, энурез, асқазан проблема-лары, бұлшықет кернеуі, иммунитеттің төмендеуі және т.б. 4. тұлға және эмоционалдық бұзылулар, әлеуметтік зардаптар. Mobbing балалар мен жасөспірімдердің қалыпты әлеуметтік қабілеттерін қалыптастыруға жол бер-мейді. Оқушылардың сыныптағы қарым-қатынасына қанағаттануы, сондай-ақ сыныпта «оқшауланған», «сыртқа шығу» болмауы мұғалімнің білім беру саласындағы күш-жігерінің тікелей көрсеткіші болып табылады. Жасөспірімдегі агрессияның көріну формалары мен әлеуметтік – психологиялық факторлары да маңызды сұрақтардың бірі, көптеген зерттеулердің көрсеткіштері бойынша, агрессивтіліктің көрінуі индивидумның өмірлік тәжірибесіне, яғни мектептің оқу-тәрбие үрдісінде кездесетін моббингке байла-нысты. Агрессивтіліктің көрінуі бұл белгілі-бір кедергілерге немесе түсірілген ауыртпашылыққа байла-нысты болатын жауап мүмкіншілігі. Мәнді мақсатқа жету жолында кедергілер пайда болған кезде инди-видум, фрустрацияны қаншалықты бастан өткерсе, нақты мақсатқа жету талпынысы да соншалықты жоғары болады. Фрустрация агрессивті мінез-құлық үшін күшті мотивациялық жүйені қалыптастыра отырып, агрессивті сезімдерге әкеледі. Яғни, қазіргі кездегі білім беру ортасында моббинг құбылысының әсерінен жасөспірімдердің агрес-сиялық мінез құлқының пайда болуы өзекті мәселесі, ол нақты психологиялық, педагогикалық ерекше-ліктерді қозғайды, ол жасөспірімдердің қоршаған адамдарға ғана тиесілі болмай (ата-аналары, тәрбиеші-лер, мұғалімдер, құрбылары), баланың өзіне және қоршаған ортамен қарым-қатынасында елеулі қиын-дықтар тудырады. Агрессия бала дамуында сәтсіздіктерге әкеп соқтырады. Кейбір ғылыми зерттеулерге сүйене отырып, бала кездегі агрессия біртіндеп орта буындағы жасөспірім кезінде бекем антиәлеуметтік әрекетке ауысуы мүмкін. Жасөспірім балаларда агрессиялы әрекеттердің жоғары деңгейде болуы және әлеуметтік байланыс-тан қашқақтауы, оқу іс-әрекетінде қиыншылықтарға соқтырады, мектепте үлгерімі төмен, интеллек-туалды дамуы төмен, әлеуметтік бейімделуі нашарлап, жан-жақты тұлғалық дамуына кері ықпалын тигізеді деп тұжырымдаймыз. Пайдаланған әдебиеттер: 1. Дружилов С.А. Психологический террор (моббинг) на кафедре вуза как форма профессиональных деструкций // Психологические исследования – 3 (17), 2011– URL: http://psystudy.ru (дата обращения 06.06.2017). 2.Денисенко А.В., Пашали В.М., Шарафутдинова Ж.Р. Проблема моббинга в структурных подразделениях учебных заведений и пути ее решения с целью формирования корпоративной культуры //Сборник материалов научно-практической конференции «Жизненный потенциал региона: социально-демографические проблемы современного общества » (Аитовские чтения), – Уфа, 2015 – С. 229-232 3. Абдырайымова Г. Ценностные ориентации современной молодежи: социологический анализ. – Алматы: издательство БАУР, 2005. – 302 с. 4. Құсайынов А. Біз өз балаларымызды білеміз бе?=Знаем ли мы своих детей?. – Алматы: РОНД, 2003. – 192 б.; Құсайынов А. //Педагогика мәселелері. Вопросы педагогики. – 2006. - №1-2. 5. Романова, Н. П. Моббинг: учебное пособие / Н.П. Романова - Чита: ЧитГУ, 2007. – 110 с. 6. Сарыбаева И.С. Әлеуметтік жұмыстың әдістері мен технологиялары: Оқу құралы. –Алматы: қазақ университеті / И.С. Сарыбаева. 2018 ж. – 204 б. 7. Джаманбалаева Ш. Общество и подросток: социологический аспект деиантного поведения. – Алматы: Қазақ университеті, 2002. – 278 с. 8. Садвакасова З.М. Технологии профилактики суицидиального поведения подростка: арт-терапия. Учебно-методическое пособие. – Алматы. қазақ университеті, 2006. – 310 с. 9. Биекенов К.Ү., Жаназарова З.Ж. Отбасымен әлеуметтік жұмыс: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2003. – 133 б. МРНТИ: 15.41.61 А.Д. Серікқанова 1, Г.К. Джумажанова2 1Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Семей қ., Қазақстан жүктеу/скачать 4,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|