Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев
Зиянкестік бағдарламалар
жүктеу/скачать 1,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Akparattik kauipsizdik zhane akparattyk korgau Nysambaev
| 4.5 Зиянкестік бағдарламалар
КЖ-дегі ақпарат қауіпсіздігіне тӛнетін қауіптердің негізгі бір кӛзі «зиянкестік бағдарламалар» деп аталатын арнайы программаларды қолдану болып табылады. Әсер ету механизмдеріне байланысты зиянкестік программалар тӛрт класқа бӛлінеді: «логикалық бомбалар»; «қҧрттар»; «трояндық аттар»; «компьютерлік вирустар». «Логикалық бомбалар» деп ЭЕМ –де немесе есептеу жҥйелерінде (ЕЖ) және басқа бір шарттар орындалғанда ғана іске қосылатын бағдарламаларды немесе олардың бӛліктерін айтамыз. Ондай шарттардың мысалдары: белгіленген уақыттың келуі, КЖ-нің белгілі бір жҧмыс режиміне кӛшуі, белгілі бір оқиғалардың белгіленген шамада бірнеше рет қайталануы т.с.с. «Қҧрттар» деп жҥйені іске қосқан кезде орындалатын бағдарламаларды айтамыз. Олар ЕЖ-нде немесе желіде орын ауыстырады және ӛздігінен кӛшірмелер жасай алады. Бағдарламалардың кӛшкін тәрізді кӛбеюі байланыс каналдарының, жадтың шамадан тыс жҥктелуіне алып келеді, ақырында жҥйенің жҧмысын тоқта-тады. «Трояндық аттар» қолданылатын бағдарламаларды айқын тҥрде ӛзгерту немесе оларға командаларды қосу нәтижесінде алынған бағдарламалар. пайдаланушы бағдарламаларды іске қосқанда олар орындалатын функциялардан бӛлек, санкцияланбаған, ӛзгертілген немесе басқа бір функцияларды орындайды. «Компьютерлік вирустар» ЭЕМ-ге енгізілгеннен кейін ӛз бетінше кӛшір- мелер жасау арқылы таралады, ал кейбір шарттар орындалған кезде КЖ-ге кері әсер етеді. Вирустарға барлық аталған класстардағы зиянкестік бағдарламалардың қасиеттер тән болатындықтан, олардың бәрін бір сӛзбен вирустар деп атайды. |