Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев

92 
10-сурет. Блоктың графиктік тҥрі
.
 
Блок енуші 
х 
векторын 
z
сыртқы шарттар әсерінің векторы бар болғанда 
және блоктың 
t
y
жағдайын ескере отырып тҥрлендірулер жҥргізеді.
)
,
,
(
t
y
z
x
F
функциялық тҥрлендіру блокты 
1

t
y
жағдаймен сипатталатын жағдайға 
кӛшіреді, мҧндағы 
Y
y
Z
z
X
x



,
,
. 
Жҥйенің блоктық қҧрылымы жҥйенің жҧмысын бақылауды, стандартты 
реттелген және тексерілген блоктарды пайдалануды жеңілдетеді. Барлық блок-
тарды параллель тҥрде жасауға және жҥргізілген жҧмыстарды қайталауға 
мҥмкіндік береді. 
Программаның алгоритмін немесе 
құрылғыны жасауды қайталау
деп бір 
блокты тәуелсіз тҥрде (мҥмкіндігінше әр тҥрлі ҧйымдармен) жасауды тҥсінеміз. 
Блоктарды салыстыру, біріншіден, қателер мен бетбелгілерді анықтау-
ға,екіншіден, ең тиімді блокты таңдауға мҥмкіндік жасайды. 
Алгоритмнің, программаның, қҧрылғының жҧмыс істеуге сәйкестігін тексеру 
қарапайымдалған алгоритмдерді пайдалану проектілерін жасауға кері есепті 
(егер ондай бар болса) шешу, сол сияқты тестілеу кӛмегімен іске асады. 
Тестілеу ҥйлесімділікті тексерудің, сол сияқты, алгоритмнің, программа-
ның, қҧрылғының жҧмыс істеу қабілетін тексерудің әмбебап қҧралы болып 
есептеледі. Егер енетін әсерлер мен сыртқы шарттар шектелген болса және 
блокты тәжірибеден ӛткізу кезінде қажетті уақыт аралығында берілетін болса, 
онда блоктың жҧмыс істеуінің ҥйлесімділігі бір мәнді тҥрде тексеріледі, яғни 
блокта толық тҥрде қателер мен бетбелгілер жоқ деген сӛз. 
Тестілеу арқылы қателер мен бетбелгілерді анықтау мамандардың бағалауы 
бойынша ену жиынының қуаты 
100
70
10
10

-не дейін жететіндіктен қиындай 
береді. Сондықтан енуге әсер ететін барлық облысты тексеру ҥшін шын 
мәнінде шексіз кӛп уақыт кетеді. Мҧндай жағдайларда ену әрекеттерін 
бақылауға ықтималдық әдіс қолданылады. Бірақ мҧндай тексеру қателер мен 
бетбелгілердің жоқ болуына кепілдік бере алмайды. 
Кӛпқабатты “сҥзбелеу” қателер мен бетбелгілердің белгілі бір кластарын 
табуды кӛздейді. Мысал ҥшін “уақытша”, “интервалдық”, “жиіліктік” тағы сол 
сияқты бетбелгілерді табуға қолданылатын “сҥзгілеуші” программалық 
қҧралдар қолданылады. 
Қҧрастыру процесін автоматтандыру бетбелгілерді ендіру мҥмкіндігін 
әжептәуір кемітеді. Бҧл типтік шешімдердің орындаушы ӛзгерте алмайтын кӛп 
болуынан қҧрастыру процесінің формальданғандығымен қабылданған шешім-
дерді автоматты тҥрде бақылауға болатындығымен тҥсіндіріледі. 
Қорғалатын КЖ-ді және оның элементтерін жасау дайын ӛнімді сертифи-
кациялаумен аяқталады. Сертификациялау арнаулы сынақ стендтерімен 
жабдықталған,арнаулы біліктіліктері және осындай жҧмыстарды орындауға 
рҧқсаттары бар мамандармен жабдықталған зертханаларда жҥргізіледі. Мҧндай 
зертханаларда белгілі бір әдістемелер бойынша программалық және ақпараттық 
қҧралдар бетбелгілердің бар-жоғына, сол сияқты қорғау қҧралдарының ӛз 
мағынасында қолданылуын тексереді. 

93 

жүктеу/скачать 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: