Ж. Т. Сарбалаев филология ғылымының докторы, профессор
жүктеу/скачать 1,04 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Назар аударыңыз!
Назар аударыңыз!Тәуелдік жалғаулары Иеленуші жақтың біріне белгілі бір заттың меншікті екенін білдіретін жалғау тәуелдік жалғау деп аталады Оңаша түрі
Ортақ түрі
Тапсырмалар 1. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз 2. Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап даярлаңыз. 3. Төмендегі сөздерді тәуелдеңіз қауырсын, суретші, әрекет, бояу, шыны, бейне. 4. Берілген сөздер мен сөз тіркестерінен сөйлем құрастырыңыз: қара бояу, суға ерітеді, бейнелеу өнері, суретшілер, кәсіпкер, негізі сала, ағаш шеберлері, қыл қаламдар. 5. Көп нүкте орнына тиісті тәуелдік жалғауларын қойып жазыңыз Мен қыл қалам...ды сурет салуға Есенге бердім. Сен темір қаламұш...ды Меруертке бер. Біздің салған сурет... көрмеде ілулі тұр. 6. Қазақ тіліне аударыңыз: Тушь наиболее широко применяется для рисования, особенно при создании комиксов и карикатур. Рисунки, выполненные любой разновидностью туши, отличаются светостойкостью, так как основной ее компонент — сажа — химически инертна. Тушь — материал для рисования кистью или пером, используется в графической технике сухая кисть. Особенностью рисунков, сделанных тушью, является штриховая манера исполнения. Трудность работы заключается в особой чувствительности пера, легко изменяющего характер линии. 7.Берілген сөздердің антонимін тауып жазыңдар: жылдам,қисық, табиғи, жарық, табылады, береді. 8. Жұмбақты шеш: Адамның жүзін, Басы мен көзін. Айнытпай келбетін, Салатын кім суретін? (с....)
9. Эпиграфты қалай түсінесіз, айтып беріңіз. 7-тәжірибелік сабақ Адамды қоршаған ортаның табиғаттың ішкі сырын білім- ғылым арқылы танып білуге болады Абай Құнанбаев. Гуашь Гуашь - бояудың бір түрі. Оны да акварель сияқты қағазға тигізбес бұрын әуелі суға езіп алу керек. Бірақ, ол акварельдей емес, қағаз бетіне мөлдіреп түспей, қалың жағылады. Өйткені, гуашьты ақ ұнтақ қосып әзірлейді. Гуашь масатының бетіндей біртегіс жұмсақ боп жағылады. Балалар, әсіресе, сәбилер осынау айқын да жарқын бояуды өте жақсы көреді. Онымен жұмыс істеу де өте оңай. Егер қағаз бетіне жаққан бояуың ұнамаса, оны үстінен басқа бір түсті бояу жағып өзгерте саласың. Орта ғасырларда гуашьтың көмегімен кітаптар әшекейленді. Кейін,гуашьпен салу техникасын портреттерді, эскиздарды және басқа да даярлану жұмыстарын орындау кездерінде қолданған. Рессейдегі «Бейнелеу әлемі» суретшілер одағы, гуашьпен үлкен станоктік шығармаларды, театрлық декорацияларды, киім-кешектердің суретін салуға қолданып отырған. Сөздік Жұмсақ – мягкий Жарқын – яркий Акварель сияқты – как акварель Айқын – ясный Өйткені – потому что Түс – цвет Қағазға тигізбес бұрын – не накладывая на бумагу Суға езіп алу – растворить в воде Тегіс – равномерно Әсіресе – особенно Бір түсті бояу – краска одного цвета Ақ ұнтақ – белый порошок Қалың жағылады – накладывается толстым слоем Ұнамаса – не понравится Өз түсінігіңізді айқындайтын сұрақтар: Акварель мен гуашьтың айырмашылығы неде? Жарқын бояуды кімдер жақсы көреді? Гуашьтың акварельге қарағанда қалың жағылуының себебі неде? Гуашь дегеніміз не? Гуашь қандай боп жағылады? Қағаз бетіне жаққан бояуың ұнамаса, не істеуге болады? Назар аударыңыз!Буын түрлеріҚазақ тілі дауыстыларының дауыссыздарынан басты айырмашылығы - дауыстылар буын құрай алады. Сөздің айтылуында бөлшектенетін бір толқынды буын деп атайды. Қазақ тілінде буынның 3 түрі бар: Ашық буын дегеніміз - бір дауысты дыбыстан ғана тұратын немесе дауыссыздан басталып, дауысты дыбысқа аяқталатын буын. Мысалы: А - ла - са. Тұйық буын дегеніміз - дауысты дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталатын буын. Мысалы: Ор, үй. Бітеу буын дегеніміз - дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталатын буын. Мысалы: Жер, құр. Тапсырмалар 1. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз. 2. Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап беріңіз. 3. Жақшадағы сөздерді қазақ тіліне аударып, сөйлемді толықтырыңыз: а) (Некоторые работы художника ) топтасып, жинақталып, жалпы және арнайыға бөлінеді. в) (Қыл қалам, жақтау, тиянақ таған) сурет салуға қажетті құралдар.
Гуашь — вид акварельных красок, более плотный и матовый, чем обычная акварель. Гуашью выполнялись книжные миниатюры уже в Средние века. В эпоху Возрождения художники применяли технику гуаши для эскизов, картонов и других подготовительных работ, а также для портретных миниатюр. Гуашью можно работать не только на бумаге, но и на грунтованном (не размываемом) холсте, на ткани, картоне, фанере. Гуашь широко применяется в декорационной живописи, при выполнении различных эскизов. Очень часто используют её для цветных набросков. Гуашь удобна в работе и, что важно, даёт возможность вносить исправления в процессе работы. Слой краски средней толщины сохнет от 30 минут до 3 часов в зависимости от влажности воздуха. Плакатная гуашь отличается от художественной большей кроющей способностью и цветовой насыщенностью. 5. Берілген сөздер мен сөз тіркестерінен сөйлем құрастырыңыз: қалың ,ұнамаса, қателік, қыл қалам, жақтау, тиянақ таған 6. Сөйлемдегі сөздерге тиісті жалғауларды жалғаңыз: Сурет салу кезеңінде жіберілген қателіктер…. түзеу үшін, гуаш … жұмыс істеу ыңғайлы болып келеді. Гуашьпен ашық түсті бояу … қаралау бояу … жабуға болады. Гуашьпен салынған кепкен сурет, жаңа ғана салынған сурет … ашықтау болады. Сондықтан,бояу түрін таңдап алу қиын… соғады. Егер бояу тым қалыңырақ жағылса,суретте кішкентай жырықшақ … пайда болады. 7. Төмендегі сөздерді буын түрлеріне бөліп жазыңыздар: Жарқын, түс , топтасып, жинақталып, айқын, жұмсақ ,жалпы, кезеңінде, жіберілген, өйткені, қателіктер, салу. 8. Көп нүктенің орнына дүрыс жалғауларды қойып,сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз: Зат... қарап сурет салғанда қағаз бетіне нәрсе... жоғарғы және төменгі шекаралар... белгілеп алу керек. Сурет... шекаралар... белгілегенде нәрсе... негізгі пропорциялар... белгіленеді. Егер осы кезде қателік... кетіп, ол дер мезгілінде түзелмесе, онда нәрсенің форма... дұрыс шықпайды, сурет мүлдем жарамсыз болуы мүмкін. 9. Эпиграфта берілген сөздің авторы Абай Құнанбаев туралы не білесіз, айтып беріңіз. 8-тәжірибелік сабақ Өмірден өткен ұлы суретшілердің ойлары кез келген суретшіні, оқырманды бейжай қалдыруы мүмкін емес. Врубель. Акварель «Акварель» деген атау латынның "agua" ("су") дейтін сөзінен шыққан. Бұл сөз суға езілетін бояуды да, сол бояумен салынатын шығармаларды да білдіреді. Акварель бояу қағаз бетіне мөлдіреп түседі, сол мөлдірлік акварель туындыларының ең басты құнды қасиеті болып табылады. Суреттің бояу мөлдір жағылған жерлерінде қағаздың өз түсі көрініп жатады. Бояуды қалың жағу керек тұстарға, әлденеше бояу қабаты түсіріледі, бірақ суретші сонда да мөлдірлікті жоғалтпауға тырысады. Көптеген суретшілер бір түс пен екінші түстің арасында кереғар айырмашылық болмау үшін де акварель бояуларын пайдаланады: олар бір - біріне жігін білдірмей жалғасып, өте бір биязы жұмсақ реңк танытады. Әр түсті бояулардың мұндай жымдаса атасуы акварельге өте - мөте тән. Өнер туындыларының қандай болмасын үлкен - үлкен көрмелеріне арнайы каталогтар шығарылады. Онда шығармалары көрмеге қойылатын суретшілердің атақ - жөндері мен туындыларының аты жазылады. Ал, шығарманың атынан кейін әдетте «акварель"» «майлы бояу», «гуашь» деп, оның қандай бояумен салынғаны көрсетіледі. Ондай жазулар шығармаға жапсырылған жарлықтарда да ұшырасады.
Езу – разжижать Мөлдір - прозрачный Қағаз бетіне – на поверхность бумаги Басты құнды қасиеті – главное ценное свойство Түс – цвет Реңк – тон, оттенок Кереғар айырмашылық – противоположная разница Жік – грань Өнер – искусство Туындылар – произведения Көрме – выставка Атақ – звание Ұшырасады – встречается Назар аударыңыз! Жіктік жалғаулары Жіктік жалғауы – қимыл иесінің кім екенін білдіру үшін қолданылатын қосымша, ол сөз бен сөзді жақ – жағынан қиыстырып тұрады. Жекеше түрі
Көпше түрі
Тапсырмалар 1. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз. 2. Сұрақтар құрастырып, оларға жауап беріңіз. 3. Берілген сөзідерді жіктеңіз: мүсінші, қайраткер, мақтаншақ . 4. Берілген сөздерге тиісті жіктік жалғауларын жалғаңыз: мен кәсіпкер... , біз жұмыскер.... , сендер маман.... , сіз суретші..., олар кәсіпкер..., сіздер мүсіншілер... . 5. Берілген сөздермен сөз тіркестерін құрастырыңыз: кереғар, қасиет, жік, құнды, туынды, көрме, акварель. 6. Көп нүктенің орнына "о" немесе "ө" әрпін қойып жазыңыз: Ж...ндері, ж...ғалтпау, ж...ғары, к...птеген, ...те, қ...лданбалы, ...нер, қ...ғам, к...рме. 7. Берілген сөздерді жуан, жіңішкелігіне қарай топтап жазыңыз: Аталған, шығарма, көрме, керек, жігін, жұмсақ, қолдану, каталог, жазылады, суретшілер, бояу, түс, тұстар, мөлдір, қағаз. 8. Қазақ тіліне аударыңыз: Работа акварельными красками на природе, с натуры, требует быстроты и отработанной техники. Вместе с тем, под рукой должен быть сосуд с чистой водой и губка, которая, как правило, участвует в процессе наравне с кистями. Качество акварельной бумаги является очень важным для работы, но самая дорогая и лучшая бумага не всегда доступна начинающим художникам, и потому вполне можно приспособиться к уже имеющейся — настолько, что даже на самой хорошей, но непривычной бумаге результат может оказаться слабее. 9. Көп нүктенің орнына қажетті жалғауын қойыңыз: Акварель ... жұмыс істегенде ең алдымен салатын зат ... өңі ... ұқсас бояу ... бастаған орынды. Бояу үйлесімділіг ... іздеп табуды ес ... шығармау керек. 10. Қазақ тіліне аударып, жалғаулардың түрін анықтаңыз: Краски делятся на две группы – теплые и холодные. К теплым относятся желтые, оранжевые, красные, коричневые, то есть все краски, которые в основе своей содержат то или иное количество красного или желтого цвета. К группе холодных — голубые, синие, зеленые, фиолетовые, если в них преобладают холодновато-синие оттенки. Зеленые, фиолетовые, серые и черные цвета могут быть как холодными, так и теплыми в зависимости от особенностей колера и влияния окружения. 11. Эпиграфты қалай түсінесіз, айтып беріңіз. 9-тәжірибелік сабақ Бояу живописьті әрлендіреді, Бояу жұмбақ, ғажап әлем. Энгр Жан Огюст Доминик жүктеу/скачать 1,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|