«Жаңаша оқыту әдісімен»

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең алғаш рет әр баланың қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы жеке адамның дарындылығын таныту сияқты өзекті мәселелер енгізіліп отырғаны белгілі. ХХІ ғасыр-бәсеке ғасыры, бұл бәсеке енжарлықты, керітартпалықты көтермейді. Еліміз егемендігін алып, өзін бүкіл әлемге мойындата бастаған осы кезеңде біздің қоғам дарынды, қабілетті, жан-жақты жетілген адамдарды қажет етеді. Сондықтан да еліміздің білім берудегі ұлттық жүйесі өте қарқынды өзгерістер сатысында тұр. Бүгінгі таңдағы негізгі мақсат - ұлттық құндылықты әлемдік деңгейге шығаруға қабілетті, өзіндік жеке көзқарасы қалыптасқан тұлға тәрбиелеу. Ол үшін оқушылардың белсенділігін арттыру, ізденімпаздыққа үйрету және білімді өз бетінше алуы мен қолдана білетін дарын иесін тәрбиелеу керек.

Ендеше, бүгінгі біздің алдымызда тұрған келелі міндет-оқытудың жаңа технологияларын қолдана отырып, саналы, рухани бай, салауатты, жан-жақты дамыған жеке тұлға даярлау. Қазақтың кемеңгер ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы «Елді түзетуді бала оқыту ісін түзетуден бастау керек» деген болатын. Сондықтан да, қазіргі кезде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру деңгейіне жетуге ат салысуда, ертеңгі болашағымыздың сапалы білім, саналы тәрбие алуы-қазіргі қоғамдағы ұстаздарға байланысты.

Оның ішінде маған да байланысты деп ойлаймын. Олай болса, өзімді -өзім танып, үздіксіз ізденіп, тынымсыз еңбектенуім керек деген мақсатпен бүгінде танысып, үйреніп жатқан Кембриждік жоба үлгісіндегі ұстаздар біліктілігін арттыру курсында тыңдаушының бірі болып, үйрендім. Кембридж университетінің жобасы бойынша бағдарламада жеті модуль берілген. Осы жеті модулде қарастырылған идеялар сабақта жекеленген стратегиялар мен тәсілдер өзара байланыста болады. Бұл бағдарламаны оқи отырсаң, оқушымен тікелей жұмыс істеудегі іс- әрекетті үйретеді. Алғашқы күндері бәрімізге беймәлім сияқты көрінген жоба, күн сайын ұстаздар арасында өзіндік қолдауын тауып келеді. Міне, ІІ деңгей бойынша сертификатталып, курсты аяқтап, осы үйренгенімізді мектепте өз іс-тәжірибемізде байқаудан өткіздік. Әріптестер арасына келгенде біз нені үйренгенімізді олармен ынтымақтастықпен жүзеге асыруға тырыстық. Ие, әркімнің санасында өткен күндер бізге не берді, алдағы күндерден не күтемін деген ойлар мазалары сөзсіз. Міне, біз осының барлығына сыни көзқараспен қарауды үйрендік. Біздің басты көңілге түйгеніміз-сабақты оқушының қызығушылығын оятатындай етіп ұйымдастыру. Яғни, сабақ үстінде оқушының рөлін көтеру көзделіп отырады, білімді дайын күйде алмай, өзі ізденіп табуды үйренеді. Мұғалім тек оларға бағыт -бағдар беріп, оқыту барысын ұйымдастырады.Оқушылардың білімді өзі алуына итермелейді.

Сабақтар барысында көптеген сауалды ойлар да туындағаны жасырын емес. Ауыл мектебінде осы жобаны жүзеге асыруда көптеген қиындықтар кездесті. Оның бір себебі, ақпарат көздерінің қолжетімсіздігі, кітапханадағы кітап қорларының аздығы, интернет желісінің дұрыс істемеуі.

Дегенмен, әр ұстаздың шеберлігі, шығармашылық ізденісі бұл тығырықтан шығуына да қол жеткізеді екен. Біздің мақсатымыз- өзімізде бар бұрынғы педагогикалық құндылықтарымызды, жаңамен толықтыра отырып, жаңа белестерге көтерілу. Бүгінгі таңдағы білім беру – өсіп келе жатқан ұрпақтың ақыл-ойы мен дамуының, мәдениетінің деңгейін анықтаушы фактор. Мемлекетіміздің елбасы Н.Ә. Назарбаев айтқандай: «Экономиканың қарқынды дамуы үшін қазіргі нарық қатынасы талаптарына жауап бере алатын, сыни ойлана алатын, шығармашыл адамдар қажет»

Сонымен бірге, курста алған «Оқытуда кездесетін кедергілер, оны жою жолдары», «Мұғалім мен оқушы қарым-қатынасы», «Білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау», «Сыныптағы оқушылар үшін оқу үдерісін жақсарту жолдары», «Сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары», «Көшбасшылық» және тағы басқа тақырыптағы алған білімдеріміз-келешек жұмысымыздың басты көмекшісі болды десек артық айтпаған болар едік.Ұлыларымыздың бірі Ж.Аймауытов «Сабақ беру-үйреншікті жай шеберлік емес,ол-үнемі жаңадан жаңаны табатын өнер»-деп айтқандай, үйренген жаңалығымызды қолдана білуіміз –ол әр ұстаздың өз еншісінде.

Дәстүрлі оқытуда мұғалім оқушыға дайын, дұрыс ақпар береміз. Ал оқушы сол ақпаратты қабылдап отырады. Енді жүзеге асырып жатқан технологияларымызда оқушының қызметі көптеген тұлғалық қызметтеріне қарай бағаланады(ойдың дамуы, тіл мәдениеті, сабаққа деген ынталылығы, өз ісіне жауапкершілігі, дербестігі,т.б) Әрбір оқушының дамуы басқа оқушымен емес, өзімен салыстырылады, оқушыға өз сыныптасын, өзін-өзі бағалауға мүмкіндік беріледі.

Бұрынғы қалыптасқан әдет немесе іс- тәжірибеге байланысты көптеген мұғалімдер, ата- аналар, оқушылар бағалауды оқыту және білім беруден кейінгі болатын нәрсе ретінде түсінеді. Бағалау білім беру мен оқытудың тығыз байланыста болуы мүмкін деген ой біздің түсінігіміздегі едәуір өзгерісті талап етеді.

Жаңа технология-мұғалімнің мүмкіндігін қуаттандыратын құрал. Жаңа ақпараттық технологияны сабақ барысында қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырады және оның бірнеше артықшылықтары бар.Осы артықшылықтарды мектепте сабақ беру барысында да, сабақ нәтижелерінен де көруге болады.

1.Керекті ақпаратты дәл мезетінде алуға мүмкіншілік бар.

2.Оқытудың тиімділігі жоғарылайды, оқу материалын оқушы өздігінен

іздеп табуына мүмкіндік бар.

3.Оқушылардың білуге құштарлығын арттырады, табиғи сұранысын

қанағаттандырады.

4.Оқытудың көркемдігі артады, яғни берілетін материалдарды жинақы

түрде беруге болады.

5.Уақыт үнемделеді, үнемделген уақыт қосымша тапсырмаларды

орындауға жағдай жасайды.

6.Мұғалім мен оқушының жұмысын жеңілдетеді.

Қазіргі таңда ІІІ сыныпқа сабақ беріп жүрмін. Осы аталған жеті модульді сабақтарымда толық қамти алмасам да , оқушылардың шамаларына қарай ұйымдастырып, сабақтың әрбір этаптарына кейбір элементтерін енгізудемін.