186 Арал
Арал теңізіне негізгі суды әкеліп жатқан Әмудария, Сырдария өзендері 60-жылдардың басында 60 текше шақырым су берсе, 1980 жылдан бастап жылына орта есеппен 4 текше шақырым су беріп келеді. Ал теңізге қажетті ылғалды беру үшін кемінде жылына 40-45 текше шақырым су керек. Аралдың бұрыңғы 66 000 шаршы шақырым су айдынынан қазір шамамен 25 шаршы шақырымға жуық су айдыны қалып отыр. Теңіз суы жағадан кейін қарай ондаған шақырымға шегініп, теңіз табанының көптеген жері сусыз қалған. Жергілікті халықтың арасында қатерлі ісік, сүзек сияқты түрлі жұқпалы аурулар таралуда.
Арал теңізінің қасіреті бүкіл елдің, бүкіл әлемнің түйткілі болып отыр. Теңіз табанынан ұшқан аса қауіпті тұзды шаңдарды жел Атлант мұхитына, Солтүстік Мұзды мұхитқа дейін жеткізгені байқалған. Құрып бара жатқан Аралға қамқорлық әрбір азаматтың, еліміздің, тіпті бүкіл әлемнің борышы.
Мазмұны
№1. Аса білімді адам.
№2. Атыраудың алтын адамы.
№3. Аналар мерекесі.
№4. Атақаз.
№5. Еркелік.
№6. Ерланның кірпісі.
№7. Тассу бұлағы.
№8. Қашқындар.
№9. Абайдың сүйікті ұлы.
№10. Жануарлардың қысқы ұйқысы.
№11. Ана.
№12. Оранжерея.
№13. Террариум.
№14. Қына.
№15. Қорық.
№16. Су қадірін білеміз бе?
№17. Алғыс.
№18. Алоэ.
№19. Самарқанның көк тасы.
№20. Тимирязев.
№21. Атасы мен немересі.
№22. Аю және бөрене.
№23. Торғайға орнатылған ескерткіш.
№24. Бәйшешек.
№25. Өсімдіктер қыста тіршілік ете ме?
№26. Күзгі түн.
№27. Бақыт.
№28. Алмату қаласы.
№29. Әнші құм.
№30. Найман хандығы.
№31. Ұлы күйші.
№32. Сарыарқа.
№33. Көкейкесті.
№34. Домбыра.
№35. Шәкәрім Құдайбердіұлы.
№36. Бетховен Людвиг
№37. Пифагор.
№38. Табиғат жанын аялайық.
№39. Орманда.
№40. Кесіртке.
№41. Қарақұрт.
№42. Араша.
№43. Қу қарға.
№44. Белгі.
№45. Қоян өзің қалай қорғайды.
№46. Өжет құмырсқа.
№47. Темекі.
№48. Шай.
№49. Аязда.
№50. Олимпиада ойындары.
№51. Сөз қадірін білген халық
№52. Ән.
№53. Еділ патша.
№54. Абылай.
№55. Сұлтан аз-Захир Бейбарыс.
№56. Шұға.
№57. Қасқыр қуу.
№58. Аңшылық-тіршілік көзі.
№59. Жылқы неге дірілдейді?
№60. Алатау шалғынында.
№61. Күн гүлі.
№62. Құндыз бөрік.
№63. Ақша.
№64. Латын жазуының тарихы.
№65. Тундрада.
№66. Шөл далада.
№67. Арпалыс.
№68. Орман «бағбаны».
№69. Дәрмене.
№70. Қыс суреті.
№71. Мың жасаған құзғын.
№72. Аспандағы қазына.
№73. Қыс.
№74. Шай –ежелгі сусын.
№75. Алтын адам.
№76. Ханшайымның оралуы.
№77. Тарихи ғажайыптар.
№78. Қарғалы кеніші.
№79. Берел қорымының кереметтері.
№80. Есік жазуы.
№81. Киіз үй.
№82. Қаракерей Қабанбай.
№83. Омбыдағы ұлағатты кезең.
№84. Сырымның жауабы.
№85. Шеңберді бұза көрме.
№86. Мемлекеттік өнер мұражайы.
№87. Кока –Кола (Соса-СоІа) белгісі.
№88. Сонарда.
№89. Көктем.
№90. Қыс.
№91. Қыс суреті.
№92. Емші құмырсқалар.
№93. Олимпиада ойындарын қалай өткізеді?
№94. Балқаштың соңғы жолбарысы.
№95. Жарың тозып, қатарың сөгілмесін.
№96. Қорғалжын мемлекеттік қорығы.
№97.Топырақ.
№98. Жоңғар Алатауы.
№99. Жұлдызшы.
№100. Әке салты.
№101. Қайырымды түлкі.
№102. Қаныш Имантайұлы Сәтбаев атындағы ғаламшар.
№103. Ұлықбек Мұхаммед Тарағай.
№104. Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы.
№105. Суретші.
№106. Мамания мектебі.
№107. Тоныкөк дана.
№108. Ширақ батыр.
№109. Қожа Ахмет Иассауи сағанасы.
№110. Нобель сыйлығы 1- бөлім.
№111. Нобель сыйлығы қалай тағайындалды? 2-бөлім.
№112. Халықаралық Нобель сыйлығын беру.
№113. Ұлықбек Мұхаммед Тарағай.
№114. Ұлықбек және оның обсерваториясы.
№115. Бірінші президент.
№116. Әбу Наср әл-Фараби.
№117. Қашқар сапарымыз туралы.
№118. Айша –бибі.
№119. Сарыарқа күзі.
№120. Қызыл кітап.
№121. Олимпиада ойындары.
№122. Судың сұрауы бар.
№123. Мұзтау.
№124. Қозғалыс.
№125. Жылқышы.
№126. Ғұмыр.
№127. Ән құдіреті.
№128. Жетім мұңы.
№129. Ақылбай Абайұлы Құнанбаев
№130. Сара Тастанбекқызы
№131. Қ.Сәтбаев
№132. Қаныш Сәтбаев
№133. Халық ауыз әдебиеті
№134. Гете сөздігі
№135. Ыбырай Алтынсарин
№136. Балтатұмсық
№137. Ақын тұлғасын жасау
№138. Манас
№139. Ана тілі
№140. Ана тілі туралы
№141. Жаңа Астана
№142. Жұлдызшы
№143. Тобыл
№144. Табиғатты қорғандар!
№145. Массаж туралы
№146. Бурабай
№147. Қасиетті түркі елі
№148. Тоқылдақ
№149. Сәлемдесе білеміз бе?
№150. Қыс хабаршысы
№151. Мұстафа Өзтүрік
№152. Ақсұлу Орысбайқызы
№153. Қостанай атауы қайдан шыққан?
№154. Табиғатты қорғайық!
№155. Наурыз
№156. Күз
№157. Ана
№158. Жыл басы
№159. Бейімбет Майлин
№160. Алатау
№161. «Адай» күйі
№162. Пайдалы жануар
№163. Саяхат
№164. Бата мен тілек
№165. Қазақстан
№166. Қыс
№167. Ахмет Яссауи
№168. Әл-Фараби
№169. «Тоғызқұмалақ»
№170. Наурыз мейрамы
№171. Шұбат
№172. Ақан сері
№173. Мамандық
№174. Өсімдіктер әлемі
№175. Қараша күз белгісі
№176. Сақина.
№177. Орман
№178. Табиғатқа жақын бол
№179. Александр Блок
№180. Жапония
№181. Қайың
№182. Аққу
№183 Қонақ күту
№184 Қостанай-астықты өлке
№185 Қостанай қаласы
№186 Арал
Пайдаланған әдебиеттер:
1.«Алтын дала».-Қостанай: Казинпресс , 2006
2. «Атырау».- Алматы: «Атамекен», 2008
3.К.Ісләмжанұлы «Рухани уыз».-.Алматы: Ана тілі, 1995
4.М.Есламғалиұлы «Сан қилы сауал».-.Алматы: Ана тілі, 1995
5.М.Балақаев, Т.Сайрамбаев «Қазіргі қазақ тілі».- Алматы: Санат, 1997
6.Ш.Бектұров «Қазақ тілінің қолданбалы грамматикасы».- Астана:Фолиант. 2003
7. «Сен білесің бе?-2» .- Алматы: Аруна ltd, 2002
8. К. Сариева «Қазақ тілі және елтану».- Алматы: Балауса,1997
9.К.Жүнүсбеков «Қазақ тілі».- Алматы:Рауан, 1995
Достарыңызбен бөлісу: |