Жалпы білім беретін мектебінің 9-11 сынып оқушыларына арналған қазақ тілінен диктант жинағы
жүктеу/скачать 270,58 Kb.
|
9-11 сынып оқушыларына арналған диктанттар жинағы
- Бұл бет үшін навигация:
- 3 Аналар мерекесі
- 6 Ерланның кірпісі
- 7 Тассу бұлағы
| 97 сөз, Ө.Айтбаев.
№2 Атыраудың алтын адамы Атырау облысы Жылыой ауданындағы Аралтөбе ден аталатын қорымнан 2000 жылы белгілі археолог Зейнолла Самашев тапқан ескерткіш осылай аталып жүр. Сол жерде қазылған үш зираттың бірінен адамзат тарихы үшін екінші алтын адам табылды. Оның сырт киімі түгелдей алтын әшекейлермен безендірілген. Шашбауы, қару-жарағы, қорамсақ жиектері, асатаяғындағы самұрық бейнесіне дейін алтынмен қапталған. Мәйіт жанынан екі жылқы мен қыран құс сүйектері, жүзден астам жебесі бар қорамса, қыш құмыра, қайқы қылыш табылған. Табылған бұйымдар, киім үлгілері және салынған өрнектердің, әшекейлердің табиғаты бұл ескерткіштің қазақ даласында б.з.д. III ғасыр мен б.з. ІҮ ғасыр аралығында өмір сүрген сармат тайпаларына жататындығын дәлелдеп отыр. Белгілі шебер Қарым Алтынбеков қалпына келтірген бұл ескерткіш қазір Атыраудың облыстық мұражайында сақтаулы. 111 сөз, Газеттен. №3 Аналар мерекесі Бар әлемге шуағын шашқан көгілдір көктемнің алғашқы мерекесі-халықаралық әйелдер күні. Немістің революционер қызы Клара Цеткиннің ұсынысымен қабылданған осы мерекені бүкіл дүниежүзі атап өтеді. Аналар мерекесінің көктемнің алғашқы айында болуында бір сыр бар сияқты. Дүниедегі тіршілік атаулыға нәр беретін табиғат-ананың ардақты жанға көрсеткен ерекше бір ықыласы мен құрметі сияқты. Осының өзі ананы аяла, қадірле дегендей. Өмірге келген сәбиінін, дені сау, абыройлы болып өсуі үшін түн ұйқысын төрт бөліп, қандай да қиындықтарға төзіп өсірген ана алдындағы перзенттік парызымызды өтей аламыз ба? Алақанына салып, әлпештеп өсірген ананы салқын қабақ, қыңыр сөзбен жабырқатып алған жоқпыз ба? 94 сөз, Газеттен. №4 Атақаз Қанат терезе алдында отыр. Көшеде ойнап жүрген балаларға жаутандай қарайды. Далаға жүгіре шыққысы келеді. Бірақ есік алдында басы қайқандап атақаз тұр. Осы бір атақаз қызылкөз пәле болды. Өзінен Болат та, Жанат та, тіпті Қанаттың қабаған күшігі Ақтөс те қорқады. Міне, бүгін тағы да, үйге кіргізбей тұр. Ысылдап, мойнын созып, ұмтылып келеді. Қанат бойындағы бар күшін жинап алды. Қарнын тістей берген қаздың қылша мойнына жабыса кетті. Қыса түсті. Буынған атақаз жандәрмен болды. Ол бұраңдап, әлсірейін деді. Есін жиған Қанат жібере салды. Мойны босаған қаз балапанына қарай қаша жөнелді. Енді Қанатқа тиіспеді. 110 сөз, С. Мұратбеков. №5 Еркелік Менің ағам да соғысқа кеткен. Бірақ қасымда атам мен әжем бар. Атқа мінсе алдынан түспеймін. Жақын маңдағы ауылдарды аралаймыз. Алысыраққа шықса, жолын тосып, қарауылдап жүремін. Көз ұшынан сұлбасы көрінгеннен-ақ жүгіремін. Егер мен андамай қалсам, атам ауыл шетіне жақындағанда көлденеңдей тоқтап тұрады. Әжем немесе сыртта мал сауып, шаруа жайлап жүрген басқа біреу көріп, хабарын айтады. Meн щапқылай жөнелемін. Ат үстінен еңкейіп, көтеріп алады. Мені ердің алдына отырғызады, тізгінді береді. Ақжал көк жорға төгілте жортады. Алыс жолдан оралған екі жолаушы бірге келеміз. Ойынның шарты сондай. Еркелік. Ал атам осылай еркелеткенді ұнатушы еді. 96 сөз, М.Мағауин. №6 Ерланның кірпісі Ерлан жайылымнан қайтқан бір қора қойды айдап келе жатыр еді, олар кенет дүр етіп үрке жөнелді. Қараса, кішкене кірпіден үркіпті. Оны тақиясына сальш, үйіне әкелді де, тамақ берді. Үйшік жасап, соған орналастырды. Күндер өте берді. Ерлан оны сүт беріп асырады. Кірпі үйге тез үйренеді. Пыс-пыс етіп, аулада емін-еркін сайрандап жүретін болды. Есік алдында Ерланның атасы отырғызған үлкен қарағай бар еді. Сол қарағайдың басына кептер ұя салып, балапан шығарған. Бір күні әлгі кірпі сол қарағайға қарай жылжып бара жатқан жыланды байқап қалып, тарпа бас салды. Кірпі жыланды осылай мерт қылып, балапандарды құтқарып қалды. 92 сөз, Газеттен. №7 Тассу бұлағы Тассу сүтті бұлақ. Ауыл қонған күні атам бастауын шөп-шалам, лай топырақтан аршытқан соң тіпті бұрқырап кетеді. Кішігірім өзенге парапар. Мөлдір. Таза. Жылғаны бойлап, сай табанына жайылып, жер тамырына нәр құйып жатыр. Көз жетер аймақ қалың көк шалғын. Орманға енгендей, күп беріп түстік те кеттік. Төбең көрінбейтін жерлері де бар. Тереңіне сүңгіп, тығылып ойнадық, жыға құлатып, тарам-тарам жол салдық. Бірақ ойынның ең қызығы бұлақ арнасында. Төменіректе шымы сөгілген оппалар көп. Суы бастаудағыдай емес, жылы, бойлауға келмесе де, тізеден жоғары. Шалпылдатамыз да жатамыз. Балшықтан үй соғамыз, шиден шарбақ тоқимыз. Содан соң балық іздеуге кірісеміз. жүктеу/скачать 270,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|