3-тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі 13. Бағдарламада "оқу мақсаттары" төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім және бөлімше ретін, төртінші сан бөлімшедегі оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 10.2.1.4. кодында "10" - сынып, "2.1" - екінші бөлімнің бірінші бөлімшесі, "4" - оқу мақсатының реттік саны. 14. Оқу мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген: 1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар...
10-сынып
11-сынып
1. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні
10.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну
11.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну
2. Әдеби шығарманың тұжырымдамасы
10.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану
11.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық ерекшелігін өзге жанрлармен салыстыра отырып талдау
3. Көркем шығармадағы образ
10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау
11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету
4. Шығарма үзінділерімен жұмыс
10.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
11.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді, қанатты сөздер, дәйексөздерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
5. Ұйғыр әдебиетіндегі ұлттық құндылықтардың әлемдегі орнын білу
10.1.5.1 - ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру
11.1.5.1 - ұлттық құндылықтардың маңыздылығын ғаламдық тақырыптағы контекстермен байланыстыру
2) анализ және интерпретация:
10-сынып
11-сынып
1. Әдеби шығарманың композициясы
10.2.1.1 - әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау
11.2.1.1 - әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау
2. Автор бейнесі
10.2.2.1 - автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау
11.2.2.1 - шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтау
3. Көркем шығарманың тілі
10.2.3.1 - шығармадағы көркемдегіш құралдардың орыны мен қызметін талдау
11.2.3.1 - шығарма идеясы мен көркемдегіш құралдардың байланысын талдау
4. Шығармашылық жұмыс
10.2.4.1 - көркем шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы шығармашылық жұмыс (эссе, әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу.
11.2.4.1 - әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (эссе, әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу
5. Ұйғыр және әлем әдебиетіндегі құндылықтар
10.2.5.1 - ұйғыр әдебиеті мен әлем әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтау
11.2.5.1 - әлем және ұйғыр әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау
3) бағалау және салыстыру
10-сынып
11-сынып
1. Тарихи және көркемдік құндылығы
10.3.1.1 - шығарманың тарихи және көркемдік құндылығын анықтап, бағалау
11.3.1.1 - шығарманы әлем әдебиеті үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау
2. Заманауилығы мен жаңашылдығы
10.3.2.1 - көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беру
11.3.2.1 - көркем шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау
3. Әдеби эссе
10.3.3.1 - шығарманың идеясын адамгершілік құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
11.3.3.1 - шығарманы көркемдік-эстетикалық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
4. Әдеби сын
10.3.4.1 - ғылыми еңбектерге сүйене отырып әдеби сын жазу
11.3.4.1 - шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу
15. Осы оқу бағдарламасы осы бұйрыққа сәйкес қосымшада берілген жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 10-11-сыныптарға арналған "Ұйғыр әдебиеті" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының Ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. 16. Тоқсандағы бөлімдер және бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану- математика бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша
Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математика бағыттағы 10-11-сыныптарға арналған "Ұйғыр әдебиеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар 1) 10 - сынып:
Бөлім
Оқытылатын шығармалар
Дағдылар
Оқу мақсаттары
1-тоқсан
Заман және қаһарман
Т. Тохтәмовниң "Назугум" романы Д. Ясинниң "Гүлмәт бовай монологи" өлеңі
Түсіну және жауап беру
10.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну; 10.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану; 10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау; 10.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану; 10.1.5.1 - ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру
Анализ және интерпретация
10.2.1.1 - әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау; 10.2.2.1 - автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау ; 10.2.3.1 - шығармадағы көркемдегіш құралдардың орны мен қызметін талдау; 10.2.4.1 - көркем шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 10.2.5.1 - ұйғыр әдебиеті мен әлем әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтау
Бағалау және салыстыру
10.3.1.1 - шығарманың тарихи және көркемдік құндылығын анықтап, бағалау; 10.3.2.1 - көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беру; 10.3.3.1 – шығарманың идеясын адамгершілік құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; 10.3.4.1 - ғылыми еңбектерге сүйене отырып әдеби сын жазу
2-тоқсан
Соғыс және адам тағдыры
Һ. Абдуллиннің "Жутдашлар" романы С. Мәмәтқуловтің "Яғач нан", "Мәрәмханович" өлеңдері
Түсіну және жауап беру
10.1.2.1.- әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну; 10.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану; 10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау; 10.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану; 10.1.5.1-ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру
Анализ және интерпретация
10.2.1.1 - әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау; 10.2.2.1 - автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау; 10.2.4.1 - көркем шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы шығармашылық жұмыс (эссе, әңгіме) жазу
Бағалау және салыстыру
10.3.1.1 - шығарманың тарихи және көркемдік құндылығын анықтап, бағалау; 10.3.2.1 - көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беру; 10.3.4.1- ғылыми еңбектерді негізге ала отырып, шығармаға әдеби сын жазу
3-тоқсан
Парасат пайымы
Һ. Абдуллин. "Улуқ язғучи билән учришиш" М. Обулқасимовтің (Алмасбәк) "Қазағим-қандаш елим, қериндишим!" Ж. Розахуновтің "Достлуқ риштилири", "Чайқалмисун чаңириғи өйүңниң" өлеңдері
Түсіну және жауап беру
10.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну; 10.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану; 10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау; 10.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану; 10.1.5.1-ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру
Анализ және интерпретация
10.2.1.1 - әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау; 10.2.2.1 - автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау; 10.2.3.1 - шығармадағы көркемдегіш құралдардың орны мен қызметін талдау; 10.2.4.1 - көркем шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 10.2.5.1 - ұйғыр әдебиеті мен әлем әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтау
Бағалау және салыстыру
10.3.1.1 - шығарманың тарихи және көркемдік құндылығын анықтап, бағалау; 10.3.2.1 - көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беру; 10.3.3.1 - шығарманың идеясын адамгершілік құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; 10.3.4.1- ғылыми еңбектерді негізге ала отырып, шығармаға әдеби сын жазу
4-тоқсан
Тарих тағылымы
М. Зулпиқаровтің "Янартағ" романы
Түсіну және жауап беру
10.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну; 10.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану; 10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау; 10.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
10.2.1.1 - әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау; 10.2.2.1 - автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау; 10.2.3.1 - шығармадағы көркемдегіш құралдардың орыны мен қызметін талдау; 10.2.4.1 - көркем шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы шығармашылық жұмыс (өлең, әңгіме ) жазу; 10.2.5.1 - ұйғыр әдебиеті мен әлем әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтау
Бағалау және салыстыру
10.3.1.1 - шығарманың тарихи және көркемдік құндылығын анықтап, бағалау; 10.3.3.1 - шығарманың идеясын адамгершілік құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; 10.3.4.1- ғылыми еңбектерді негізге ала отырып, шығармаға әдеби сын жазу
11 - сынып:
Бөлім
Оқытылатын шығармалар
Дағдылар
Оқу мақсаттары
1-тоқсан
Кеңістік пен уақыт
Һ. Абдуллиннің "Турпан тәвәсидә" және "Тәғдир" романдары. А. Дөләтовтің "Хошлишиш алдидики ой" өлеңдері
Түсіну және жауап беру
11.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну; 11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық ерекшелігін өзге жанрлармен салыстыра отырып талдау; 11.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді, қанатты сөздер, дәйексөздерді шығармашылық жұмыстарда қолдану; 11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.5.1- ұлттық құндылықтардың маңыздылығын ғаламдық тақырыптағы контекстермен байланыстыру
Анализ және интерпретация
11.2.1.1 - әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау; 11.2.2.1 - шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтау; 11.2.3.1 - шығарма идеясы мен көркемдегіш құралдардың байланысын талдау; 11.2.4.1 - әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең ) жазу; 11.2.5.1 - әлем және ұйғыр әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау
Бағалау және салыстыру
11.3.1.1 - шығарманы әлем әдебиеті үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; 11.3.2.1 - көркем шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау; 11.3.3.1 - шығарманы көркемдік-эстетикалық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; 11.3.4.1 - шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу
2-тоқсан
Зобалаң заман шындығы
Й. Илиястың "Еғир тиниқлар" романы М. Обулқасимовтың (Алмасбәк) "Сән кимниң әвлади, ойлан бурадәр!"
Түсіну және жауап беру
11.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну; 11.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық ерекшелігін өзге жанрлармен салыстыра отырып талдау; 11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.5.1- ұлттық құндылықтардың маңыздылығын ғаламдық тақырыптағы контекстермен байланыстыру
Анализ және интерпретация
11.2.1.1 - әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау; 11.2.2.1 - шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысы анықтау; 11.2.3.1 - шығарма идеясы мен көркемдегіш құралдардың байланысын талдау; 11.2.4.1 - әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (эссе, әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 11.2.5.1-әлем және ұйғыр әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау
Бағалау және салыстыру
11.3.1.1 - шығарманы әлем әдебиеті үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; 11.3.2.1 - көркем шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау; 11.3.4.1 - шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу
3 - тоқсан
Ғасырлық туынды
Зия Сәмәдийдің "Жиллар сири" романы
Түсіну және жауап беру
11.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну; 11.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық ерекшелігін өзге жанрлармен салыстыра отырып талдау; 11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді, қанатты сөздер, дәйексөздерді шығармашылық жұмыстарда қолдану; 11.1.5.1- ұлттық құндылықтардың маңыздылығын ғаламдық тақырыптағы контекстермен байланыстыру
Анализ және интерпретация
11.2.1.1 - әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау ; 11.2.2.1 - шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтау; 11.2.3.1- шығарма идеясы мен көркемдегіш құралдардың байланысын талдау; 11.2.4.1 - әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 11.2.5.1 - әлем және ұйғыр әдебиетіндегі құндылықтардың үндесуін талдау
Бағалау және салыстыру
11.3.1.1 - шығарманы әлем әдебиеті үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; 11.3.2.1 - көркем шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау; 11.3.3.1 - шығарманы көркемдік-эстетикалық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; 11.3.4.1 - шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу
4-тоқсан
Табиғат және адам
Ә. Һашировтің "Нур ана" повесті. Р. Розиевтің "Сениңдин алдим", И. Жәлиловтің "Ғулжа ямғури", "Тәбиәт жиғиси" өлеңдері.
Түсіну және жауап беру
11.1.1.1 - әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну; 11.1.2.1 - әдеби шығарманың жанрлық ерекшелігін өзге жанрлармен салыстыра отырып талдау; 11.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау арқылы өмір шындығын көрсету; 11.1.4.1 - көркем шығармалардан алған үзінділерді, қанатты сөздер, дәйексөздерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
11.2.1.1 - әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау; 11.2.2.1 - шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысы анықтау; 11.2.3.1 - шығарма идеясы мен көркемдегіш құралдардың байланысын талдау; 11.2.4.1- әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (эссе, әңгіме, өлең, әдеби және еркін тақырыптарға шығарма) жазу; 11. 2.5.1- әлем және ұйғыр әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау
Бағалау және салыстыру
11.3.2.1 - көркем шығармадағы заман көрінісі мен қазіргі заман көрінісін салыстырып бағалау; 11.3.4.1 - шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазу.
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 7 наурыздағы № 105 бұйрығына 31-қосымша
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 352 бұйрығына 219-қосымша
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 437-қосымша
Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған "Ұйғыр әдебиеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы 1-тарау. Жалпы ережелер 1. Оқу бағдарламасы "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген). 2. Ұйғыр әдебиеті бағдарламасының мақсаты – білім алушыларды креативті ойлауға бағыттау. Олардың ойларын ауызша еркін жеткізуіне және жаза білуіне қолдау көрсету, дәлелдер келтіру, салыстыру және анализ жасау, бағалау дағдыларын қалыптастыру. Білім алушылар әдеби жанрларға эксперимент жасау арқылы драмалық шығарманы проза тілімен, прозаны поэзия тілімен жазу тәсілдерін меңгере алады. 3. "Ұйғыр әдебиеті" оқу пәнін оқытудың негізгі міндеттері: 1) "Ұйғыр әдебиеті" бағдарламасы білім алушылардың сауаттылығын, олардың әдеби және эстетикалық талғамдары мен сезімдерін дамыту, ойлау қабілеттері мен танымдық және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру бағытында құрастырылған; 2) ұйғыр әдебиетінің құндылық ретіндегі болмысын, ұлттық мәдениеттегі маңызды орнын құрметтейді және бағалайды; 3) ұйғыр әдебиетінің мәдениетаралық қарым-қатынастағы рөлін, ұйғыр халқының қалыптасқан тарихын, алға қойған міндеттерін, мәселелерін, қарама-қайшылық пен қиындықтарын анықтайды және түсінеді; 4) түрлі жағдайларға бейімделе білу және өздігінен шешім қабылдау дағдыларын қалыптастырады; 5) заманауи, ғылыми және қоғамдық дамуға сәйкес дүниетанымын дамытады.
