Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері


Р/с Ойлау дағдыларының деңгейі



бет25/136
Дата07.02.2022
өлшемі0,88 Mb.
#96630
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   136
Байланысты:
Әдістемелік нұсқау хат 2019-2020

Р/с

Ойлау дағдыларының деңгейі

Ойлау дағдыларының деңгейлеріне сәйкес келетін етістіктер тізбесі

1

Білу

Санап шығу, есте сақтау, айту, көрсету, қайталау, аяқтау, жаңғырту, әңгімелеу, еске түсіру және т. б.

2

Түсіну



Талқылау, айқындау-анықтау, әңгімелеу, түсіндіру, сұрау, тұжырымдау, түрлендіру, көрсету және т. б.

3



Қолдану

Қолдану, есептеу, өзгерту, таңдау, жіктеу, аяқтау, көрсету, табу, сахналау, іске қосу, зерттеу, эксперимент өткізу, иллюстрациялау - безендіру, түсіндіріп беру, әрекет жасау, аздап жаттықтыру, ара қатынасын белгілеу, жоспарлау, көрсету, нобайын жасау, шешу, пайдалану және т.б.

4

Талдау



Талдау, топтастыру, есептеу, категориялау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, қарсы қою, талқылау, ажырата, айыра, зерттеуге, тәжірибе, түсіндіру, шығару, реттеу, күмәндану, анықтау, таңдау, бөлу, тексеру және т. б.

5


Синтез


Топтастыру, жинау, комбинациялау/ араластыру, құрау, құру, жасау, әзірлеу, тұжырымдау, қорыту, біріктіру, ойлап табу, өзгерту-модификациялау, ұйымдастыру, жоспарлау, дайындау, ұсыну, қайта топтау, көшіріп жазу, орнату, анықтап алу және т.б.

6

Бағалау

Дәлелдеу, таңдау, салыстыру, қорытынды жасау, , сендіру, дәйектеу, шешу, негіздеу, түсіндіру, өлшеу,, алдын ала болжау, реті бойынша бөлу, ұсыну-ұсыныс жасау, бөліп/атап көрсету, жинақтау, қолдау, тексеру, бағалау, кеңес беру, экспертиза жасау, рецензиялау, зерттеу, алып шығу.

Мұғалім білім алушылармен бірлесіп оқыту мақсаттарына жетудегі табыс критерийлерін талқылай алады және қажет болған жағдайда оларды толықтырады.


Формативті бағалауда мұғалім топтардағы жұмысты белгілі бір дағдыларды бағалаудың тиімді әдісі ретінде пайдалана алады.
Топтық жұмыс кезінде мұғалім әр топтағы білім алушылардың талқылауын бақылайды және тыңдайды: кейбір білім алушылар бағалау критерийлеріне сәйкес оқу мақсаттарының жетістіктерін тез көрсете алады.
Бұдан әрі мұғалім оқыту мақсаттарына қол жеткізуге ұмтылатын білім алушыларды тағы бақылауы қажет және оларға қосымша сұрақтар қою керек.
Топтық жұмыс кезінде мұғалім барлық топтың жұмысын бақылауы тиіс.
Сонымен, формативті бағалау бес негізгі стратегиялардан тұрады:

    • күтілетін нәтижелер мен бағалау критерийлерін түсіндіру;

    • сыныпта түсінгендерін куәландыратын тиімді талқылаулар мен өзара іс-әрекеттер қалыптастыру;

    • білім алушыларды нәтижелерге қол жеткізуге ынталандыратын кері байланыс ұсыну;

    • білім алушыларды өзара оқыту көздері мен ресурстары ретінде тарту;

    • білім алушының өз білімін «жасаушы» ретінде қалыптасуы.

Формативті бағалау кезінде мұғалім бағалауда жеке тәсілдемені ескеруі тиіс. Егер мұғалім кейбір білім алушыларға қандай да бір дағдысын дамыту үшін көп уақыт қажет екенін көрген болса, бұл оқу мақсатын басқаша бағалауға және білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлерін әзірлеу кезінде түзетулер енгізуге шешім қабылдауы керек.
Мұғалімге сондай-ақ, тілдік пәндер бойынша сөйлеу әрекетінің 4 түрін бағалау қажеттігін есте сақтау маңызды: тыңдалым, айтылым, жазылым және оқылым.
Қалыптастырушы және жиынтық бағалаудың тапсырмаларын мұғалімдер өз бетінше әзірлейді немесе ұсынылған жинақтарды пайдалана алады. Формативті бағалау бойынша есеп беру құжаты болуының қажеттілігі жоқ.
Формативті бағалау кезінде мұғалімнің өзі білім алушылардың санын және кері байланыс жиілігін анықтайды.
Формативті бағалаудың нәтижелерін тіркеу формасын мұғалім өзі (сандық, графикалық, балдық) дербес анықтайды. Формативті бағалау нәтижелері мұғалімнің есептік құжаты болып табылмайды.
Білім алушылар үлгерімінің ағымдағы мониторингі мұғалімдердің тоқсан аяқталғаннан кейін оқу материалының оқу мазмұнын анықтау мен түзету және бөлімдерді зерттеу (ортақ тақырыптар) үшін жиынтық бағалау түрінде жүзеге асырылады.
Білім алушыларға өз мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес белгілі бір дағдыларды дамытуға, сондай-ақ мұғалім білім алушылардың жұмысын объективті бағалауға мүмкіндік беру үшін тапсырмалар әртүрлі және жеткілікті болуы керек.
Үйге берілген тапсырмалар жеткілікті және ұсынылған көлемінен аспайтындай болғаны жөн. Аталған тапсырмалар алған білімін бекіту және ойлау үшін қажет. Мұғалім зерттелген құбылыстардың ішінде ұқсастықтар мен келіспеушіліктерді анықтайтын, сондай-ақ кеше немесе бұрын өткенді салыстыру тапсырмаларын бере алады.
Тапсырмалар белгілі бір критерийлер бойынша балдармен өлшенетін жұмыспен аяқталуы тиіс.
Бөлім/ортақ тақырыптарға арналған жиынтық бағалаудың нәтижелері бойынша білім алушыларға тоқсандық оқу жетістіктерін бағалау кезінде ескерілетін балдары қойылады.
Білім алушылардың бөлім мен тоқсан бойынша жиынтық жұмыстары (БЖБ мен ТЖБ) білім беру ұйымдарында жыл бойы сақталады және білім алушы басқа мектепке ауысқан жағдайда, құжаттарымен бірге берілуі мүмкін.
БЖБ максималды балын, БЖБ өткізу түрі (бақылау, практикалық немесе шығармашылық жұмыс, жоба, ауызша сұрау, эссе) мен сабағын және БЖБ орындау уақытын білім беру ұйымдарының әдістемелік кеңесі немесе мұғалімнің өзі анықтайды. Бұл ретте БЖБ бойынша алған ең жоғарғы көрсеткіш 1-4-сыныптарда 7-ден төмен және 15 балдан артық емес, 5-11 (12)-сыныптарда 7-ден төмен және 20 балдан артық болмауы тиіс.
Жиынтық бағалау нәтижелері туралы ақпарат білім алушыларға, ата-аналарға немесе баланың заңды өкілдеріне қағаз немесе электронды түрде беріледі.
Тоқсан бойынша оқу пәндері деңгейінің күрделілігін ескере отырып, күніне үшеуден аспайтын жиынтық жұмыстарын өткізуге болады. Олар тоқсан аяқталуының соңғы күні өткізілмейді.
2-11(12)-сынып білім алушыларының оқу пәндері бойынша жылдық бағалары жақын бүтіндікке дөңгелектеу арқылы тоқсандық бағалар жиынтығының орташа арифметикалық мәні ретінде қойылады және қорытынды баға болып табылады.
Оқу жылының қорытындысы бойынша аралық аттестаттау жүргізілмейді.
Отбасы мен мектеп арасында сапалы білім мен тәрбие беру мақсатында баланың ата-аналары немесе заңды өкілдері кері байланыс ретінде формативті бағалау туралы ағымдағы ақпаратпен қамтамасыз етіледі.
Білім алушылардың тоқсан бойынша жиынтық бағалауының оқыту нәтижесін әділ және ашық бағалауын қамтамасыз ету үшін мұғалімдер бір пән бойынша бір жүйеде бағалау мақсатында және сынып параллелінде білім алушылардың жиынтық жұмыстарының нәтижелерін талқылау үшін модерация процесін өткізеді.
Пән-мұғалімдері ТЖБ қорытындысы бойынша модерация өткізеді. Жиынтық жұмыс пен модерацияны өткізу арасындағы уақыт 2-3 жұмыс күнінен аспауы керек.
Бұл білім беру процесінің нәтижелілігі мен сапасын айтарлықтай арттыруға жол ашады. Анализ негізінде білім алушының оқу материалын меңгеруіне қиындық туғызатын себептері туралы қорытынды шығарылады, проблемаларын шешуге мүмкіндік беретін жолдарын анықтайды.
Модераторлық сессияда мұғалімдер жасаған сұлбаға сәйкес жинақталған жұмысты талқылайды, қажет болған жағдайда, ұпай жинау сұлбасына өзгерістер мен/немесе толықтырулар енгізеді. Модерация аяқталғаннан кейін хаттама толтырылады.
Модерацияның нәтижелері бойынша балдары өзгеруі мүмкін білім алушылардың жалпы жұмысы қайта қаралады. Модерация нәтижелеріне негізделген жиынтық жұмыс қорытындысы жоғары және төменде өзгеруі мүмкін.
Электронды журналға білім алушылардың тоқсандардағы жетістіктері (бөлімдер мен тоқсандар бойынша жиынтық бағалау балдары), сондай-ақ балдарды бағаға айналдыратын (тек тоқсан және оқу жылының нәтижесі бойынша) шкала автоматты түрде бағаларды есептеп шығарады.
Білім берудің барлық деңгейінің әр оқу пәні үшін, тоқсанның бөлімдері бойынша жиынтық жұмыстарының саны көрсетілген, электронды журналдың форматы әзірленген.
«Kүнделік» электронды мектеп журналдары жүйесін 5400-ден астам мектеп қолданады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   136




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет