Жалпы хирургия кафедрасы

Пән коды: OH 3218

Өз бетімен орындайтын жұмыс – 36 сағат

Барлығы – 108 сағат

III курс (V – VI семестр)

Астана, 2009 ж.

Силлабус Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпы міндеттілік білім беру стандартына сәйкес құрастырылған. Жалпы хирургия пәні 051301 - жалпы медицина (Астана, 2006) мамандығы бойынша жұмыс бағдарламасы негізінде жасалынған

Силлабус «Астана медицина университеті» АҚ жалпы медицина мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған.

Жалпы хирургия кафедрасы, Астана қ., Богембай көш. 15 ҚР ҚМ Бас қоғамдық госпитальде орналасады

№ 20, 13, 16, 36, 4, 19, 17, 22, 14 автобустар жүреді.

Телефон: 39-60-37.

Клиникалық базының филиалы: Орталық аймақтық клиникалық аурухана. Махтумкули 1, тел 48-29-48
1.9 Пәннің саясаты:

Студенттерді хирургиялық тәжірибелік дағдыларды үйренуге, науқастармен және медициналық қызметкерлерімен өзара тығыз байланыста болып маңызды хирургиялық манипуляция техникасын үйрене отырып ординатордың ісін жүзеге асыру.

Оқытушылардың студенттерге қоятын талаптары жоғары мектеп оқуының жалпы міндеттеріне негізделген. Сабаққа 15 минутқа кешігіп келген студент сабаққа жіберілмейді. Жіберілген сабақтын көлеміне сәйкес сабақты қайтадан өтеді. Жіберілген сабақтың көлемі 2 сағат болса студент толық 2 сағат қайта өтеу керек, өткізген сабақтын көлемі 1 сағат болса сабақты қайтадан 1 сағат өтеу керек.

Жіберген сабақтардың қайтадан өтеу түрлері:

- практикалық сабақтын 2/3 көлемін бөлімшеде жұмыс істеу керек;

- кезекші жауапты оқытушыға өткізген сабақтын тақырыбын жауап беруі қажет.

Студенттердің практикалық сабақтардың, СӨЖ жіберіп тапсырылмаған тақырыптары болса, сол студенттер емтиханға жіберілмейді. Жіберген сабақтарды студенттер семестрдің аяғына дейін қайта өтеу керек.
2.0 БАҒДАРЛАМА

2.1 Кіріспе

Хирургия – адам денесінің барлық ағзалары мен бөліктерінің сырқаттары мен жарақаттануын зерттейтін және операциялық жолмен емдеу әдістерін ұсынып қолданатын медицинаның саласы. Хирургия базалық пәндердің бірі ретінде қандай да мамандығы болмасын барлық клиницист дәрігерге қажетті хирургиялық қызметтің зерттеу негіздерін қалайды.

Хирургия ілімі үнемі дамып отыру үстінде, жаңалықтар үсті-үстіне жинақталуда және хирургияның асептика мен антисептика, қан мен қан алмастырғыштарды құю, хирургиялық инфекция, жарақаттарды емдеу, анестезия мен реанимацияның негіздері, пластикалық хирургия және тағы басқа да сияқты негізгі ұғымдар туралы түсініктерге басқаша көзқарас қалыптастырады.

Мамандырылған алғашқы медициналық көмек көрсету үшін жалпы хирургияның негізгі тарауларын кезкелген дәрігер маман білуі қажет. Жалпы хирургия пропедевтикалық хирургиялық пән ретінде хирургиялық науқастарды клиникалық тексеру және емдеу жолдарын оқытуды көздейді. ЖОО студенттері жалпы хирургияны оқып үйрену процесінде өздерінің кәсіптік қызметіне керекті және қажетті практикалық машықтарды меңгереді.

Студенттерге хирургиялық патология негіздері, хирургиялық аурулардың диагностикасы және емдеудің жалпы принциптері жөнінде білімін және машықтарын қалыптастыру.

• 
  медициналық, клиникалық және хирургиялық базалық ұғымдарды түсіндіру: асептика, антисептика, жалпы және жергілікті анестезия, қан кету мен қан құю, шок, жарақаттар, жарақат пен жарақат инфекциясы, күйктер, электрожарақат пен үсіктер, тамыр патологиясы және жедел қанайналымның бұзылуы, онкология, даму барысындағы ақаулар, пластикалық хирургия, туберкулез, хирургиялық паразитарлық аурулар, хирургиялық операцияның негізгі әдістері, трансплантология және пластикалық хирургияда қолданатын жаңа технологиялар, ағзаларды және тіндерді қалпына келтіру операциялары;
  
• 
  десмургия туралы білім негіздерін және машықтарын үйрету;
  
• 
  хирургиялық практикада қолданатын ауырсынуды басатын дәрілер мен әдістер туралы білім беру;
  
• 
  хирургиялық аурулардың симптомдарын ажырату және диагноз қоюды үйрету;
  
• 
  науқастардың өміріне қауіпті жағдай туындағанда алғашқы медициналық жәрдем көрсету және хирургиялық емдеуге көрсетімдерді анықтап тасымалдау түрін таңдауды үйрету.
  

• 
  қазіргі асептика мен антисептиканың негізгі принциптерін;
  
• 
  хирургиялық науқастардың клиникалық әдіспен және аспаптар көмегімен тексерудің жалпы принциптерін;
  
• 
  негізгі хирургиялық симптомдар мен синдромдарды;
  
• 
  хирургиядағы анестезиология және трансфузиология негіздерін;
  
• 
  жиі кездесетін хирургиялық ауруларды емдеуінің негізгі кезеңдерін;
  
• 
  ургентті жағдайларда (қан кету, жарақаттар, ішкі ағзалардың және бастың жабық зақымдары, шок, коллапс, күйіктер, үсіктер, электрожарақаттар) диагноз қоюды, алғашқы медициналық және хирургиялық жәрдем көрсету принциптерін және әдістерін;
  
• 
  емханалық хирургиялық қызметті ұйымдастыруды.
  

• 
  хирургиялық науқасты тексеріп оның хал-жағдайың ауырлығын бағалауды және жергілікті патологиялық статусын талдауды;
  
• 
  көрсетімдері мен қарсы көрсетімдерін анықтауды, жараға алғашқы хирургиялық өндеу жасауды;
  
• 
  жергілікті анестезияды жасауды;
  
• 
  әртүрлі таңу түрлерін жасауды, аяққа эластик бинт салуды;
  
• 
  қыздыратын компресс қоюды;
  
• 
  таза және іріңді жараға таңғыш салуды;
  
• 
  жұмсақ тіндердің, жасушалық кеңістіктер мен қуыстардың жіті іріңді ауруларын (фурункул, карбункул, абсцесс, флегмона, гидроаденит, тілме, мастит, парапроктит, паранефрит, медиастинит, артрит, бурсит, перитонит) диагностикалауды;
  
• 
  іріңді ошақты (абсцесс) жару, тексеру және дренаж қоюды;
  
• 
  аяқ-қол сынғанда және шығып кеткенде қолда бар заттармен Крамер, Дитерихс т.б. шендейіштер (шиналар) секілді импровизацияланған, стандарт типті тасымалдау аспаптармен иммобилизация жасауды;
  
• 
  омыртқа және жамбас сүйіктері сынғанда иммобилизация жасауды;
  
• 
  ургентті жағдайда (қан кету, шок, коллапс, естен тану, күйіктер, үсіктер, электр тоғынан жарақаттану және т.б.) алғашқы медициналық жедел жәрдем көрсетуді;
  
• 
  тамырды саусақпен басу арқылы, жгут салу және таңу арқылы сыртқы қан кетуді тоқтату;
  
• 
  шеткері қантамырларға венепункция және катетеризация жасауды;
  
• 
  АВ0 жүйесі бойынша қан тобын, резусін анықтауды, топтық және жеке үйлесімділік сынамасын жасауды, қан құю хаттамасын толтыра отырып қан және қаналмастырғыларды науқасқа құюды;
  
• 
  сіреспе және газды гангренаның алдын алуға бағытталған көрсетімдерді анықтауды;
  

• 
  операция жасау және жарақаттанған жерді таңу алдында зарарсыздандыратын ерітінділермен қолды тазартуға;
  
• 
  операциялық аймақты операцияға дайындауға;
  
• 
  стерильді халатты, стерильді қолғапты өздігімен және мейірбике көмегімен киюді және шешуге;
  
• 
  жұмсақ тіндердің бетіне жергілікті инфильтрациялық анестезия жасауға;
  
• 
  ішті, емшектері қарап тексеруді және пальпация жасауды, саусақпен ректалдық зерттеулер жүргізуге;
  
• 
  операция алдында газ шығаратын түтік салуды, уретраға катетер қоюды, назогастральдық зонд жіберіп асқазанды шаюға;
  
• 
  абсцесті жару, жарақатқа алғашқы хирургиялық өңдеу жасауға;
  
• 
  жарақатты тігу және тігісті алып тастауға;
  
• 
  жүрек-өкпелік реанимация жасауға;
  
• 
  гипс, таңғыш, жаулық таңғыш, тасымалдау шендеуіштерін салу және алып тастауға.
  

Анатомия-1, анатомия-2, микробиология, коммуникативті машықтар-1, коммуникативті машықтар-2, клиникаға кіріспе-2

Хирургиялық аурулар, акушерия және гинекология, жедел шұғыл медициналық көмек, жалпыдәрігерлік практика.

(бір дәрістің ұзақтығы – 50 минут)

1. Дұрманов Қ.Д. Жалпы хирургия. Алматы 2006.

2. Касенов Т.С. Жалпы хирургия және анестезиология. Алматы. 1992.

2. Касенов Т.С., Дұрманов Қ.Д. Жалпы хирургия. Алматы, 1992.

1. 
   Петров С.В. Общая хирургия: учебник и CD. – 3-е изд.– М., 2007.
   
2. 
   Гостищев В.К. Общая хирургия: учебник и CD. – 4-е изд.– М.,2006.
   
3. 
   Основные вопросы общей и неотложной хирургии: руководство/ пер.с англ. Под ред. В.С. Савельева, А.И.Кириенко. – М., 2008.
   

1. 
   Клиническая хирургия. Национальное руководство + CD 3 томах/ под ред. В.С.Савельева, А.И.Кириенко. – М., 2008;
   

• 
  Дәрістер: шолу және проблемалық.
  
• 
  Практьикалық сабақтар: ауызша сұрау, тестілеі, науқастарды аралап қарау, тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, шағын топтарда жұмыс жүргізу, пікірсайыс өткізу, тақырыпқа қатысты науқастарды презентациялау, қайтымды байланыс, медициналық әдебиеттермен жұмыс жасау, интернеттен ақпараттар іздестіру, жеке бастық және топтық тапсырмаларын орындалған нәтижесін талқылау.
  
• 
  Студенттердің өзіндік жұмысы: студенттердің оқулық және қосымша әдебиеттерден, электронды тасымалдаушылар және интернеттен алынған ақпараттармен жұмысы, тестік тапсырмаларды дайындау және шешу, ауру тарихын жазу, науқастарды курациялау.
  

бойынша анықгалады.

Бұл бағалар студентке, егер ол бағдарламалық материалдарды 75%-дан кем игермесе және бұган қоса жауап беру кезінде айтарлықтай қателіктер жібермеген, зертханалық және бақылау жұмыстарын уақытылы орындаған және оны тапсыруда негізсіз ескертулері болған, коллоквиумдар мен үй тапсырмаларын дұрыс әрі уақытында орындап непзсіз ескертулермен тапсырған, оқытушының нұскауы бойынша қосымша әдебиеттерді пайдаланған, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналысып, немесе негізсіз ескертулер болған және елеулі қателіктері студенттің өздігімен түзетілген, бағдарламалық материалдарды окытушының көмегімен жүйелей білген жағдайда койылады.

Бұл баға студентке, егер оның бағдарламада қарастырылған негізгі материалдарды оқуда кемшіліктері білінген, пән бағдарламасының жартысынан астамын игермеген, жауаптарьнда елеулі кателіктер жіберген, ағымдағы формалармен қарастырылған жеке және ағымдағы және қорытынды бакылауларды орындамаған, бағдарламада қарастырылған барлык нeгізгі әдебиеттермен жұмыс жасамаған жағдайда қойылады.