Галина Қонақбайқызы ҚАРАҒҰЛОВА

Әкем өмірдің ащы-тұщысын ерте сезінген. Апасы Қаншайым екеуі біріне бірі серік болып, тауқыметті жеңуге тырысқан. «Ол кісінің інісіне ықыласы күшті еді» дейді көргендер. Кейін маған және бауырларыма: «Соғыстан келгенімде мені апам күтіп алып, алғашқы күннен барлық жағдайымды жасады, жұмыстан шаршап оралсам алдымда дастарқан жаюлы тұратын» деп, айтып жүрді. Майдангер әкем 1945 жылдың тамыз айынан 1947 жылдың қазан айына дейінгі аралықта Ақтөбе облыстық партия комитетінің нұсқаушысы болып жұмыс істейді. 1946 жылғы 19 сәуірде Ақтөбе қаласында анам Шолпанға үйленген. Сол кезде ферроқорыту зауытында жұмыс істеп жүрген анам шешесі Оралмен бірге тұрған. Анамыз екеуі танысып, сөз байласқаннан кейін әкем көп ұзамай нағашы әжеме барып: «Мен сенің балаң болғым келеді» депті. Мамам – әжемнің он үш баладан қалған жалғыз қызы. Әжем әкемді күйеу бала демей ақырғы деміне дейін туған баласындай сезінген. Әжем күйеубаласы мен қызының қолында болып, 1973 жылы «Пролетарий» кеңшарында тұрғанда қайтыс болды. Ағайынды сегізіміздің дүниеге келген тұстарын айта кетейін. 1947 жылы Ақтөбе қаласында мен - Галина (Гүлжан), келесі жылы Ойыл селосында інім Жалғас дүниеге келдік. 1949 жылдың 9 қыркүйегінен 1951 жылғы 8 тамыз аралықта Алматыда Жоғары партия мектебінде оқыған әкем отбасын Алғадағы апа-жездесінің қасына әкеліп тастаған. Алғада сіңлім Елнұры, 1953 жылы Қарабұтақ ауданында аупарткомның екінші хатшысы болып тұрғанында Света туды.

Жаны жаннатта болғыр асылымыз Ырғыз ауданында бастапқыда аудандық партия комитетінің бірінші, кейін екінші хатшысы қызметтерін атқарды. Анамның айтуы бойынша әкем тың және тыңайған жерлерді игерудің басы-қасында болған. Үнемі іссапарда жүргендіктен екі-үш ай үйде болмаған кездері жиі қайталаныпты. Байланыс жоқ, күз уақыты. Ырғызда Болат пен Роза, 1961 жылы Темір ауданының Саркөл ауылында Талғат, 1973 жылы Ақтөбе қаласында Анара туды.

Уақыттың ерте есейткенінен шығар, ол кездің адамдары білімін үнемі жетілдіруді, өзгелерден үйренуді дағды қылған. Үйде әкемнің арнайы жұмыс бөлмесі болды. Үстел үстінде одақтық «Правда», «Известия» газеттері, «Огонек», «Партииная жизнь» журналдары, басқа да басылымдар жататын. Бөлме бұрышындағы сөреде – Лениннің, Карл Маркс пен Фридрих Энгельстің философиялық еңбектері, ұлы Абайдың шығармалары.

Кешкі астан соң әкем біздің күнделіктерімізбен танысады, үйге берілген тапсырманы орындауымызға жәрдемдеседі. Сонан соң баяндаманы немесе жиналыс-кеңестерде сөйлейтін сөзін жазуға отырады. Арасында үлкен залдағы диванда домбыраға қосылып, құлаққа жағымды керемет үнімен ән шырқайтыны бар.

Қонақжайлылығы ерекше, үйге келген адамды үлкен-кіші демей қабылдап, тез баурап алады. Анам қабағын шытпастан дастарқанды дәмді тағамдармен толтырып қояды. Әзиз жандардан үлгі алып, тәртіпті, өнегелі болып өспеске біздің қақымыз жоқ еді.

Ырғыз ауданында аупарткомның бірінші хатшысы қызметін атқарған кезеңде үйімізде ер бала дүниеге келді. «Болаттай мықты болсын» деген тілегімен әкем есімін «Болат» деп қойды. Анамыздың құрбылары Алуаш, Ақзылманат, Алтын апайлардың «Кіндігін мен кесемін» деп, өзара таласқандары әлі күнге көз алдымда. Сонда дәрігер кіндігін өзі кесіп: «Әкесіндей үлкен қызметкер болсын, ырымын жасайын» деп, әкеміздің көйлегіне орап алған. Періште аузына салған шығар, Болатжан таудай талабымен елдің аузындағы азаматтар санатына қосылды.

Бала күннен біздің көргеніміз – әкеміздің еңбекқорлығы: уақытпен санаспастан жүктелген шаруаны тиянақты атқарды. Жетім-жесірдің, мүгедек жандардың мұң-мұқтажына барынша көңіл бөліп, тілектерін орындауға күш салатын. Сондай адамдардың талайы: «Әкеңнің жақсылығын ұмыта алмаймыз» деп айтқанда марқайып жүрдік.

Партия мен үкімет абзал жанның еңбегін ескерусіз қалдырған жоқ: орден-медальдармен, грамоталармен марапаттады; республикалық дәрежедегі зейнетақы тағайындап, облыс орталығында жаңадан салынған үйден жайлы пәтер берді. Ақтық сапарды шығарып салу рәсімі де жоғары деңгейде ұйымдастырылды: майдандас достары, еңбекте бірге болған азаматтар, ағайын-туыс, құда-жегжат қатысып, қабіріне топырақ салды.

Кісілікті ғұмырының өлшемі еткен әкеміз бен анамызға жұма сайын дұға бағыштап, кейінгі ұрпағымызға үлгі етіп айтып келеміз. Бұл – перзенттік парызымыз.