Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- (іоо-жануар; рһа$о5-жеу, жұту)
| (Игзт
ргиіпозиз Ыуіһ.) көбінесе түііеқүлақ тышқан, құмтышқан, қосаяктармен қоректенеді. Бірақ эртүрлі кесіртке, шегіртке, шекшек шегіртке, қоңыздармен қоректенеді. Сонымен қагар оньщ жазгы қорегінің басым бөлігін рауағаштың жапырағы мен тамыры, актікеннің жидегі, жоңғар циномориясының сабагы мен тамыры иеленеді. Қорек талғамайтын (пантофаг) қүстардың негізгі өкілі ретінде қарға жэне үй торгайы қатарлы жеміс, түқым, әр түрлі жэндік, жауын қүрты, жануарлардың өлексесі, эртүрлі тагамның қалдығының бәрімен қоректенетін қүстарды атауға болады. Қоректік талғам эсіресе осімдікпен қоректенетін жануарларда кеңінен таралған. Қоректік талғамның биологиялық маңызы зор: жануарлардың эрбір түрінің жейтін корегінің түрі басқалардан өзгеше болса бір ғана түрлі коректік затқа көп түрдің жануарлары шогырланбайды, яғни қорек үшщ таласатын түраралық бэсекенің бэсеңдеуіне мүмкіндік туады жэне де эрбір түр өзінің ежелден бейімделген жағымды қорегін талгап жесе олардың тіршілік ету кабілеті жақсарып, өсімі молаюына қолайлы жагдай іуады. Жануарлармен қоректенетін агзалар зоофаг (іоо-жануар; рһа$о5-жеу, жұту) деп аталады. Зоофаг жануарларга жыртқы штар мен паразиттер жатады. Баска жануарларды аулап өлтіріп жейтін жануарлар жыртқыштар тобына жатады. Жыртқыштардың қорегі болатын жануарлар жемтік немесе ж емтіктік жануар ден аталады. Жырткыштардың қоректенетін жемтік жануарлар үнемі козғалыста болатындықтан бір орында түрақты түрмайды жэне оларда жыртқыштардан сақтану, қоргану, жасырыну, қашыіі қүтылу тэрізді мінездік ерекшеліктер дамыған. Осыган байланысты жыртқыштарда да қоректенетін жемтіктерін іздеп табу, баспалап жакындау, шабуылдан аулау, өлтіруге бағытталған мінездік бейімделу жүріледі. Жемтікті аулауға бейімделген амал әдістері жемтік жануардың 84 биологиялық жэне мінездік ерекшелігімен тыгыз байланыста дамиды. Егер жейтін жемтіктік жануарлары өте көп жэне олар інге кіріп жасьфьгабайтын, баяу козғалатын жануарлар болса жыртқыштардың оларды аулау әдісі қарапайым теріп жеуге ұқсас болады. Мысалы, жэндіктермен қоректенетін торғай, шымшық т.б. құстардьщ жерден жэндіктерді теріп жеу тәсілі-кұралай, көк кептердің тұқым теріп жеу тэсіліне ұқсас. Қарлығаштар кэдімгі жыртқыш жануарлар тэрізді жемдерін жэндіктерді куып жүріп аулайды. Денесі біршама үлкен, саны аз жэне жылдам қозғалатын жануарлармен қоректенетін жыртқыштар жемтігін алыстан бакылап көріп алады да содан соң не баспалап таяп барып немесе аңдып тосып, жақындаған кезінде кенет тап беріп шабуылдап қуып ұстап аулайды. Мысалы, теңіздің сегізаяқ шаяндары, кейбір жыртқыш балықтар жэне ілбіс жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|