Жаратылыстану және математика
жүктеу/скачать 2,34 Mb.
|
Апта 131 кредит сағат (№13 дәріс) Тақырып: «Қатты дене механикасы» Дәрістің мазмұны: Еркін бөлшектің импульсы мен энергиясы. Релятивистің механикадағы сақталу заңдары. Эйнштейн формуласы. Энергия мен импульстың байланысы. Әдебиет: [1] 2§4.1 217 бет; §21 286 бет; §22 193 бет; №25 ОЖСӨЖ мазмұны: Инерция тензоры. Әдебиет: [1] 2§5; [3] 2§8; СӨЖ мазмұны: Тұйықталған релятивистік жүйе үшін импульстың сақталу заңы. Әдебиет: [1] 2§5; [3] 2§9; 2 кредит сағат (№ 13 практика) Тақырып: «Қатты дене механикасы» Әдебиет: [32] 1.319; 1.320-1.322; 1.325- 1.327 №26 ОЖСӨЖ мазмұны: Қатты дене айналысының теңдеуі. Әдебиет: [1] 4.1 269бет; [32] 1.318; 1.323; 1.324; 1.328 СӨЖ мазмұны: Эйнштейн формуласы Әдебиет: [32] 1.334- 1.337 Апта 141 кредит сағат (№14 дәріс) Тақырып: «Тұтас орта механикасы» Дәрістің мазмұны: ИЕСЖ жылдамдықтарды қосу заңы. ИЕСЖ үдеу. ИЕСЖ күштер. ИЕСЖ сақталу заңдары. Әдебиет: [2] 6§39; [3] 7 тар; [4] 6§16-22 №27 ОЖСӨЖ мазмұны: Кернеулік тензоры. Әдебиет: [1] 2§5; [3] 2§8; СӨЖ мазмұны: ИЕСЖ қозғалыс. Жердің айналуының жер бетіндегі қозғалыстарға әсері. Әдебиет: [4] 7§48; [5] 5§29; [6] 3§3-4 2 кредит сағат (№ 14 практика) Тақырып: «Тұтас орта механикасы» Әдебиет: [11] 6.4-6.7; 6.10, 6.14. №28 ОЖСӨЖ мазмұны: Кинетикалық энергия өзгерісі. Әдебиет: [1] 4.1 269бет; [32] 1.318; 1.323; 1.324; 1.328 СӨЖ мазмұны: ИЕСЖ жылдамдық пен үдеуді есептеу Әдебиет: [11] 6.1-6.3 Апта 151 кредит сағат (№15 дәріс) Тақырып: Идеал сұйық қозғалысының теңдеуі. Дәрістің мазмұны: Эквиваленттілік принцпі. ИЕСЖ Лагранж және Гамильтон функцияларының түрі. Әдебиет: [2] 6§39 №29 ОЖСӨЖ мазмұны: Томсон теоремасы. СӨЖ мазмұны: ЖСТ туралы түсініктер Әдебиет: [1] 2§.; [3] 290-300 бет; 2 кредит сағат (№ 15 практика) Тақырып: Бақылау жұмысы «Динамиканың кейбір есептері» Әдебиет: [32] 1.319; 1.320-1.322; 1.325- 1.327 №30 ОЖСӨЖ мазмұны: Тұтқыр сұйық Әдебиет: [11] 6.12; 6.13; [32] 1.134; 1.141; СӨЖ мазмұны: Қортынды Әдебиеттер тізімі 1. В.В.Мултановский Курс теоретической физики ч.1,Москва «Просвещение» 1988 2. Л.Д. Ландау и Е.И. Лифшин Механика изд. «физ-мат литературы» 1973 3. Н.И. Жирнов Классическая механика М. «Просвещение» 1980 4. И.И. Ольховский. Курс теоретической механики для физиков М. Наука. 1970 5. Яблонский А.А. Курс теоретической механики. Высшая школа. 1971 6.Коммодемьянский А.А. Курс теоретической механики. М. 1955 7. В.В.Петкевич Теоретическая механика Изд « Наука" Москва 1981 8. С.П. Стрелков Механика М, «Наука» 1965 9. Н.В. Бутенин Введение в аналитическую механику 10. Волькенштейн. В.С «Сборник задач по общему курсу физики» Наука. 1985. 11. Цедрик М.С. «Сборник задач по общему курсу физики» М.Просв. 1989. 12. Мещерский И.В. Сборник задач по теоретической механике. М. Наука 1981 Қосымша әдебиеттер: 13. Кильчевский Н.А. «Курс теоретической механики», том I, М.: Наука, 1972, 456с.
Арнольд В.И. «Математические методы классической механики», М.: Наука, 1989, 472с. Бухгольц Н.Н. «Основной курс теоретической механики», часть I, М.: Наука, 1972, 468с. Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. «Теоретическая механика в примерах и задачах», том II, М.: Наука, 1975, 608с. Кепе О.Э. «Сборник коротких задач по теоретической механике», М.: Высшая школа, 1989, 368с. Савельев И.В. «Основы теоретической физики», том I, М.: Наука, 1991, 496с. Конспект лекций по механике, записанный на диске. Составила доц. Мымрина Н.В. Матвеев А.Н. «Механика и теория относительности». М.: Высшая школа, 1976, 416с. Савельев И.В. «Курс общей физики».Т.1. Механика. М.: Наука, 1982, 262с. Ландсберг Г.С. «Элементарный учебник физики». Т.1. М.: Наука, 1985, 377с. БКФ «Механика». Т.1. М.: Наука, 1983, 448с. Трофимова Т.И. «Курс физики». М.: Высшая школа, 2002, 432с. Яворский Б.М., Детлаф А.А. «Справочник по физике». М.: Наука, 1974,943с. Лили С. «Теория относительности для всех». М.: Мир, 1998, 503с. Митянок В.В. «Специальная теория относительности». Минск,1983, 95с. Петров А.З. «Новые методы в ОТО». М.: Наука, 1996, 495с. Архангельский М.М. «Механика».М.: Просвещение, 1975, 424с. Савельев И.В. «Сборник вопросов и задач по общей физике». М.: Наука, 2004, 289с. Истеков К.К. «Курс теоретической физики», Алматы: Print – S, 2005, 580с. Гернет М.М. «Курс теоретической механики», М.: Высшая школа, 1987, 344с. Улитин Н.С., Першин А.Н., Лауенбург Л.В. «Сборник задач по технической физике», М. Высшая школа, 1978, 399с. Жаппаров.Теориялық механика бойынша есептер жинағы 3. «Классикалық механика» пәні бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі
4. «Классикалық механика» пәнінің оќу-әдістемелік ќамту картасы.
5. Дәріс сабақтарының мазмұны №1 дәріс. Тақырып: «Күштер табиғаты» Дәрістің мазмұны: Өрістік күштер: потенциальдық күштер, жалпыланған потенциальдық күштер. Диссипативтік күштер. Байланыс реакциясы күштері. Байланыс және оның жіктелуі. Байланыс түрлері. Жалпылама потенциальдық күштердің өлшем бірліктері Әдебиет: [2] §1,2 ; § 1.2, 1.3 [1], [2] §7 ; [4] §25 [5] 5.§23, 41 [6] 4.§22 [7] 4.§1 § 1.2, 1.3 [1] №2 дәріс. Тақырып: «Виртуальды орынауыстыру принцпі»
орынауыстыру принцпінің формуласын қорыту. Статиканың жалпы теңдеуі. Конфигурация кеңістігі. Жалпылама күш. Жалпылама жылдамдық.
[1] 6 §19 ; [5] 18.§119-120, 41 [7] 32.§174-175 3 дәріс. Тақырып: «Даламбер –Лагранж принцпі. Лагранж теңдеуі» Дәрістің мазмұны: Даламбер принцпі. Идеал байланыстары бар жүйе динамикасының жалпы теңдеуі. Лагранж теңдеуі. Екінші текті Лагранж теңдеуін қорытып шығару. Лагранж теңдеуін құру тәсілдері
5] 19.§125,126,128; [7] 8.§3 №4 дәріс. Тақырып: «Лагранж теңдеуі»
Жалпылама потенциальдық күштер үшін Лагранж теңдеулері. Диссипативтік күштер үшін Лагранж теңдеулері
№5 дәріс. Тақырып: «Сақталу заңдары және Лагранж теңдеуі» Дәрістің мазмұны: Жүйенің Гамильтон функциясы. Жалпыланған энергияның өзгерісі туралы теорема. Лагранж теңдеулерінің бірінші ретті интегралдары. Циклдік координаталар. Жалпыланған түрдегі кинетикалық энергия
№6 дәріс. Тақырып: «Сақталу заңдары және уақыт пен кеңістіктің симметриялығы» Дәрістің мазмұны: Уақыттың біртектілігі және энергияның сақталу заңы. Кеңістіктің біртектілігі және импульстың сақталу заңы. Импульс моментінің сақталу заңы. Тұйықталмаған жүйелердегі сақталу заңдары
№7 дәріс. Тақырып: «Гамильтонның канондық теңдеулері» Дәрістің мазмұны: Лагранж формализмі. Лагранж теңдеуінен Гамильтон теңдеуін қорытып шығару. Фазалық кеңістік. Пуассон жақшалары. Гамильтон принцпі. Экстремаль әсер принципінен Лагранж теңдеуін қорытып шығару
№8 дәріс. Тақырып: «Механикалық жүйелердің аз тербелістері» Дәрістің мазмұны: Біртекті қозғалыс. Финиттік, инфиниттік қозғалыс. Еркіндік дәрежесі бірге тең еркін тербелістер. Еркіндік дәрежесі бірнеше аз тербелістер. Әдебиет: [1] 7§25; [3] 5§ 21 ; [3] 3§13; 6§ 38 7§26 [ 1]; [2] 5§ 23; [14] 5§19; №9 дәріс. Тақырып: «Симметриялы – центрлік өрістегі қозғалыс» Дәрістің мазмұны: Екі дене есебі, келтірілген масса. Массалар центрі. Симметриялы центрлік өрістегі қозғалыс. Бірөлшемді эффективті потенциаль. Әдебиет: [1] 8 [3] 4§ 14,18 ; [4] 3§12; 6§ 38 7§26 [ 1]; [2] 5§ 23; [14] 5§19; №10 дәріс. Тақырып: «Симметриялы – центрлік өрістегі қозғалыс» Дәрістің мазмұны: Кеплер есебі. Кеплердің І заңы. Симметриялы – центрлік өрістегі аспан денелерінің траекториясы. Кеплердің ІІ заңы. Кеплердің ІІІ заңы. Аспан денелерінің қозғалысы.
№11 дәріс. Тақырып: «Симметриялы – центрлік өрістегі қозғалыс» Дәрістің мазмұны: Бағытталған арақашықтық формуласын қорыту. Атомды планетарлық моделі. Бөлшектердің шашырауы. Атомның қозғалмайтын ядросы өрісіндегі α бөлшектердің траекториясының теңдеуі. Резерфорд формуласын қорыту. Кеплердің ІІІ заңы. Аспан денелерінің қозғалысы Әдебиет: [2] 3§ 18,20; [3] 4§21,22; [4] 3§13,14; [4] 2§8; №12 дәріс. Тақырып: «АСТ негіздері» Дәрістің мазмұны: АСТ пайда болуы. Эйнштейн постулаттары. Лоренц түрлендірулері. АСТжылдамдықтарды қосу заңы. Лоренц түрлендірулерінен шығатын салдар. Жарық жылдамдығын анықтау тәжірибелері.Майкельсон Морли тәжірибелері.
[1] 2§2; [19,20] §15-18; [21] §64-71; [23] §11.2-11.4 [19,20] §11-14;[21] §62-71; [22] 74 №13 дәріс. Тақырып: «Релятивистік динамика»
сақталу заңдары. Эйнштейн формуласы. Энергия мен импульстың байланысы. Өріс. Тұйықталған релятивистік жүйе үшін энергияның сақталу заңы. Тұйықталған релятивистік жүйе үшін импульстың сақталу заңы. Әдебиет: [1] 2§4.1 217 бет; §21 286 бет; §22 193 бет; [1] 2§5; [3] 2§8; №14 дәріс. Тақырып: «ИЕСЖ қозғалыс» Дәрістің мазмұны: ИЕСЖ жылдамдықтарды қосу заңы. ИЕСЖ үдеу. ИЕСЖ күштер. ИЕСЖ сақталу заңдары. ИЕСЖ қозғалыс. Жердің айналуының жер бетіндегі қозғалыстарға әсері. Әдебиет: [2] 6§39; [3] 7 тар; [4] 6§16-22 [4] 7§48; [5] 5§29; [6] 3§3-4 №15 дәріс. Тақырып: «ИЕСЖ қозғалыс» Дәрістің мазмұны: Эквиваленттілік принцпі. ИЕСЖ Лагранж және Гамильтон функцияларының түрі. ЖСТ туралы түсініктер Әдебиет: [2] 6§39 [1] 2§.; [3] 290-300 бет; «Классикалық механика» пәні бойынша глоссарий
6. Практикалық сабақтардың жоспары.
7. Практикалық сабақтар үшін әдістемелік нұсқаулар Практикалық (семинарлық, студиялық) сабақтарға әдістемелік нұсқаулар - тақырып - мақсаты – негізгі сұрақтар - әдістемелік нұсқаулар - пайдаланатын әдебиет Оқу материалын меңгеру үшін әртүрлі жолдарды пайдаланған тиімді. Практикалық сабақтар төрт компоненттен тұрады: дәрісханадағы жұмыс, үй жұмысы, жеке жұмыс және бақылау жұмысы. Барлық компоненттерде де есеп шығарылуы тиісті. Есеп шығару дегеніміз – берілген кестелік шамалар арқылы, белгісіз шаманы анықтау. Салыстырмалы түрде есепті жеңіл шығару үшін, есепті шығарудың стандартты ретін ұстауларын қажет етеді:
Есепті мұқият оқып шығып, оның математикалық шарттарын жазып алу керек. Сонымен бірге бірдей шамаларды ұқсас әріптермен белгілеу керек. (Бір шаманың әр түрлі мәндерін индекстері әр түрлі бір әріппенен белгілейді, ал бірдей индекстермен бірдей объектіге (күйге) қатысты әріптерді белгілейді. Барлық берілген шамаларды бір өлшем бірліктер жүйесіне көшіру қажет. Бұл жағдайда нәтижені есептеу керек емес. Себебі, әрбір жауапқа әрекеттердің бөлігін қойған кезде, басы артық болуы мүмкін, есептің шартында және жауабында физикалық шамаларды олардың аттарымен жазу керек. Әрекеттерді орындаған кезде, барлық шамалар өлшемділіктеріменен қойылады. Қажетті тұрғызулармен суреттерді жасаңыздар. Есептің шартын ойлаңыздар. Есепте қандай процестер жүзеге асады және олар қандай заңдылықтарға бағынады. Есепті шығару жолының мысалын көрсетіңдер. Бұл жағдайда белгісіз шама – сізді алға жетелейді, ал белгілі – есепті шығарудың белгілі тәсілін ойыңызға түсіреді. Анықталатын шама енетін сәйкесті өрнек қажетті жағдайда, кітапты немесе конспектіні пайдалану арқылы өтілген материалдардан таңдап алынады. Таңдап алу, шығармашылық процесс. Есепті шығарудың ең тиімді жолын таңдап алуымыз керек. Бұған студенттерді үйретуге болмайды. Себебі есептерді шығарудың жолдары, есептердің өздерінен бірнеше есе артық. Бірақ бұған жеткілікті түрде есептердің санын шығару процесінде және кездесетін барлық сұрақтарды анықтаған кезде, үйренуге болады (есеп негізделген теорияны түсіндірген жағдайда, ал теория меңгерілмеген жағдайда, мұндай есептерді шығару ерте.) Таңдап алынған қатынастың түрлерін жазып алыңыздар. Сіздің есепте берілген нақты процесске қатысты таңдап алынған қатынасты берілген және іздеп отырылған шамалардың белгіленулерін мүмкіндігінше пайдаланып жазыңыздар. Қатынасты қарапайым түрге келтіріңіздер. Алынған теңдеуді қарастырыңыздар. Егер онда бір белгісіз шама болса, оны табыңыздар, сонда сіз есептің әріптік жауабын шығарып аласыңдар, яғни іздеп отырылған шаманы берілген және кестелік шамалар арқылы шаманы өрнектеу арқылы. Егер, есепте белгісіз шамалар бірнешеу болса, онда заңды анықтаманы жалпы түрде немесе жалпы формуланы тағы да таңдап алып, жазу қажет. Одан басқа белгісіз шаманы табуға болады (Берілген есепте, мұндай жазу болмаған жағдайда) 6 пункттағы әрекеттерді қайталаңыздар және алынған теңдеулердің жүйесін қарастырыңыздар. Егер, белгісіз физикалық шамалардың саны теңдеулердің санынан артық болса, толық теңдеулер жүйесін алғанға дейін қайталау керек, яғни белгісіз шамалардың саны теңдеулердің санына тең болғанша. 8. Ізделініп отырған шамаға қатысты теңдеулердің толық жүйесін белгілі бір алгебралық тәсілмен шығару қажет. Есепті шығарудың осындай деңгейінің қажеттілігі өте үлкен. Себебі, осы жерде жіберілген қате есептің дұрыс шығармауына әкеп соқтырады. Сонымен бірге, бұл жерде математикалық білімді тек қана дұрыс қолдану қажеттілігін ойламау қажет. 9. Кей жағдайда, теңдеулер жүйесін құрастырудың орнына, әрбір белгісіз шаманы тауып, ізделініп отырған шаманың теңдеуіне қойған оңай болады. Сөйтіп, бұл теңдеуде, жаңа белгісіз шамалар пайда болуы мүмкін. Оларды, бұрынғы әдістермен іздейді. Ақырында теңдеуде, белгісіз шама қалмайды. Пайда болған бір белгісіз бар теңдеуді шешу арқылы есептің таңбамен берілген жауабы шығарылады. Жауапта кейбір берілген шамалар қатыспауы мүмкін. Себебі, есепті басы артық берілгендер болады. 10. Таңбалық жауапқа берілген және кестелік шамалардың сан мәндерін және өлшемділіктерін қойыңыздар. Егер соның нәтижесінде дұрыс емес өлшемділік шықса, ол жіберілген қателікті тура көрсетеді. Ал, дұрыс өлшемділік есептің дұрыс шығарылғандығының дәлелі емес. Есептеулерді логарифмдік сызғышты пайдаланып шығарады және оның дәлдігімен, яғни үш мәнді цифрмен шектеледі. Мүмкіндігінше, аралық шамаларды есептеудің қажеті жоқ. Мысалы, таңбалы жауапты әрекет көбейту мен бөлумен шектелетін болса, онда бірден жауап есептелінеді. Есептер әр түрлі болады: қиын, жеңіл. Есептің күрделілігі – қиындығы, ондағы әрекеттердің санының артуына байланысты. Ал, санның артуы берілген есепте пайдаланылатын теориялық мағлұматтардың аймағының кеңейуімен байланысты. Бірақта осыған қарамастан есептің шығарылу әдісі бұрынғысынша қалады. Есепті өз беттеріңізбен шығарыңыздар. Шығару барысында кітапқа немесе конспектіге үңілуге болады. Есепті шығару барысында, математикалық қателіктер жіберуге ОЖСӨЖ сабақтардың мазмұны жүктеу/скачать 2,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||