Жаратылыстану математикалық факультет
жүктеу/скачать 7,59 Mb.
|
Барлығы – 135 сағатОрал 2011 ж. ҚР мемлекеттік білім стандарты – 5.03.001-2004, Білім және ғылым министрлігінің физика бойынша типтік бағдарламасының негізінде курс бағдарламасын құрастырған физика және математика кафедрасының оқытушысы, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Сырым Ж.С. Рассмотрена на заседании кафедры Физики и математики Протокол № 1 от 10.09. 2011 г. Утверждена на заседании учебно-методического совета Естественно-математического факультета Протокол № 1 от 13.09.2011 г. 2004 ж. Физика бойынша типтік бағдарлама. Алматы. ҚР Білім және ғылым министрлігі (№1 корпус, 307 каб. Физика және математика кафедрасы). 2. ОПТИКА ПӘНІ БОЙЫНША КУРСТЫҢ БАҒДАРЛАМАСЫ. Төртінші семестр, 2011-2012 оқу жылы, 3 кредит. Оқытушы туралы мәлімет: ● Сырым Жалел Сырымұлы – педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент ● Физика және математика кафедрасы ● Достық даңғылы 162 ● 51-49-34 ● Е – mail: Пән туралы мәлімет : Пєн атауы – Оптика Семестр 15 оқу аптадан және 2 апта сессиядан тұрады. Бір аптада 3 кредит сағат (оқу үрдісі кестесі және жұмыс оқу жоспарына сәйкес ауыстырылады), әр кредит – сағат бір байланыс сағаттан (дәріс, практика немесе зертханалық сабақ) және екі сағат оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ), студенттің өзіндік жұмысынан (СӨЖ) тұрады. Кредиттің аптаға бөліну кестесі
Кредит саны – 3 Өту орны: № 4 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша. Оқу жоспарынан көшірме (3 кредит)
Кіріспе Курстың қысқаша баяндалуы: Оптика курсында жарық, жарық интерференциясы, дифракциясы, дисепрсиясы және геометриялық оптика, толқындық оптика және кванттық оптика теориялары тереңдетіліп оқытылады. Физикалық ұғымдар мен теориялардың модельдік сипаты қарастырылады. Курсты меңгеруге 15 сағат дәріс, 15 сағат практикалық сабақ, 15 сағат зеотханалық сабақ және 45 сағат ОЖСӨЖ – на арналған. Курстың мақсаты: Студенттерге периодты үрдістерді оқып үйренуге қатысты негізгі эксперименттік фактілерді баяндау. Оларға физикадағы шектік өтулердің болатындығын көрсету. Курстың міндеті: Курстың міндеті оптикалық заңдылықтарды және жарық туралы ілімдерді оқи отырып, айналада болып жатқан құбылыстарды, процестерді түсіндіру, физикалық білімдерін кеңейту. Теориялық білімнің пайдасы физика есептерін шығарғанда қолданады. Сонымен бірге студенттердің санасында дүниенің бір тұтас суреттемесін қалыптастыруда қажет. Пререквизит: әртүрлі математикалық есептеулерді (дәрежелі сандарды қосу, көбейту, бөлу, т.с.с)жүргізу, формулаларды математикалық түрлендіру және басқа да математикалық операциялар жасау үшін математика пәні, геометрия пәні. MAT 102, ANG 101, MEH 101, MAT 101. Постреквизиттер: Оптика курсында алған білімдері мен дағдылары: жарық интерференциясы, жарық дифракциясы, жарық дисперсиясы және поляризациясы, геометриялық оптика, толқындық оптика және кванттық оптика заңдылықтарын меңгеру арқылы айналадағы процестерді терең түсінуге жәрдемдеседі. (STF 401, ORT 202, MOL 102, ELM 201, AYF 301) Оқытудың әдіснамасы: Оптика курсы дәріс, практикалық сабақтар, зертханалық сабақтар және ОЖСӨЖ түрінде өткізіледі. Оқыту үрдістерінде студенттер белсенді түрде қатысулары қажет. Олардың білімдерін бағалауғада көп көңіл аударылады. Сабақтардың кестесі және мазмұны Бірінші апта 1 кредит сағат №1 дәріс Дәрістің тақырыбы: Оптика пәні. Жарықтың табиғаты жайындағы ілімнің дамуы туралы Дәрістің мазмұны: Кіріспе, оптика пәні, жарықтың толқындық теориясына кіріспе. Әдебиет: [1] §1, §2, §3; [2] §1.1-1.4; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Жарықтың электромагниттік табиғаты. Әдебиет: [1] §1, §2, §3; [2] §1.1-1.4; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Оптикалық спектрлер туралы түсінік. Әдебиет: [1] §1, §2, §3; [2] §1.1-1.4; [6]; [7] 2 кредит сағат Практикалық сабақтың тақырыбы: Фотометрия Әдебиет: [11] 27.1-27.17; [12] §15 ОЖСӨЖ мазмұны: №1 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 27.1-27.17; [12] §15 СӨЖ мазмұны: №1 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 27.1-27.17; [12] §15 3 кредит сағат Зертханалық сабақтың тақырыбы: Жинағыш және шашыратқыш линзаның фокустық қашықтығын анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №1 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №2 зертханалық жұмысқа дайындалу. Екінші апта 1 кредит сағат №2 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарық өлшемдері. Фотометрия элементтері. Дәрістің мазмұны: Негізгі ұғымдар, жарық шамалары және олардың өлшем бірліктері. Әдебиет: [1] §5, §6, §7; [2] §1.9; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Жарық шамаларын өлшеу. Әдебиет: [1] §5, §6, §7; [2] §1.9; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Жарық шамаларын өлшеу. Әдебиет: [1] §5, §6, §7; [2] §1.9; [6]; [7] 2 кредит сағат №2 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың интерференциясы Әдебиет: [11] 24.1-24.29; [12] §16 ОЖСӨЖ мазмұны: №2 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 24.1-24.29; [12] §16 СӨЖ мазмұны: №2 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 24.1-24.29; [12] §16 3 кредит сағат №2 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Бессель әдісімен жинағыш және шашыратқыш линзаның фокустық қашықтығын анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №2 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №3 зертханалық жұмысқа дайындалу. Үшінші апта 1 кредит сағат №3 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың интерференциясы. Дәрістің мазмұны: Жарық толқындарын қосу, тербелістер мен толқындардың когеренттілігі, когеренттіктің элементар теориясының негізгі түсініктері. Әдебиет: [1] §8; [2] §2.1-§2.3; [3] §3; [4] §1, §2; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Юнгтың және Френельдің тәжірибелері. Әдебиет: [1] §9, §10, [2] §2.5; [6]; [7]; [3] §3; [4] §1, §2 СӨЖ мазмұны: Жарықтың жұқа плеккаларда интерференциялануы. Әдебиет: [1] §11; [2] §2.7; [6]; [7]; [3] §3; [4] §3 2 кредит сағат №3 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың дифракциясы Әдебиет: [11] 25.1-25.30; [12] §16 ОЖСӨЖ мазмұны: №3 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 25.1-25.30; [12] §16 СӨЖ мазмұны: №3 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 25.1-25.30; [12] §16 3 кредит сағат №3 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Екі линзалы оптикалық жүйенің фокустық қашықтығын және негізгі жазықтықтарының күйін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №3 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №4 зертханалық жұмысқа дайындалу Төртінші апта 1 кредит сағат №4 дәріс Дәрістің тақырыбы: Ньютон сақиналары. Дәрістің мазмұны: Жолдың оптикалық ұзындығы, жұқа пленкалардың түсі, бірдей көлбеулік және бірдей қалыңдық жолақтары. Әдебиет: [1] §12; [2] §2.5-§2.6; [3] §3; [4] §4; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Интерферометрлер. Әдебиет: [1] §12; [2] §2.5-§2.6; [3] §3; [4] §4; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Ұзындықтың шет өлшеуіштерін интерференциялық әдіспен тексеру. Әдебиет: [1] §12; [2] §2.5-§2.6; [3] §3; [4] §4; [6]; [7] 2 кредит сағат №4 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың шағылуы Әдебиет: [11] 26.1-26.14; [12] §15 ОЖСӨЖ мазмұны: №4 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.1-26.14; [12] §15 СӨЖ мазмұны: №4 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.1-26.14; [12] §15 3 кредит сағат №4 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Оптикалық приборларды модельдеу және олардың үлкеюін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №4 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №5 зертханалық жұмысқа дайындалу. Бесінші апта 1 кредит сағат №5 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың дифракциясы. Дәрістің мазмұны: Дифракция құбылысы, Гюйгенс-Френель принципі, Релей әдісі. Әдебиет: [1] §16, 17, ; [2] §3.1-§3.2; [3] §4; [4] §5; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Френель дифракциясы. Зона плистинкасы. Әдебиет: [1] §16, 17, ; [2] §3.3; [3] §4; [4] §6; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Френель дифракциясы. Зона плистинкасы. Әдебиет: [1] §16, 17, ; [2] §3.3; [3] §4; [4] §6; [6]; [7] 2 кредит сағат №5 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың сынуы Әдебиет: [11] 26.15-26.33; [12] §15 ОЖСӨЖ мазмұны: №5 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.15-26.33; [12] §15 СӨЖ мазмұны: №5 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.15-26.33; [12] §15 3 кредит сағат №5 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Юнг тәжірибесінен саңылаулардың арақашықтығын анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №5 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №6 зертханалық жұмысқа дайындалу. Алтыншы апта 1 кредит сағат №6 дәріс Дәрістің тақырыбы: Фраунгофер дифракциясы. Дәрістің мазмұны: Бір саңылаудан пайда болатын дифракция, саңылау енінің дифракциялық картинаға әсері. Әдебиет: [1] §20; [2] §3.5; [3] §4.2,4.3; [4] §7; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Дифракциялық торлар. Әдебиет: [1] §20,21; [2] §3.6; [3] §4.7; [4] §8; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Рентген толқындарының дифракциясы. Вульф-Брэгг формуласы. Әдебиет: [1] §16, 17, ; [2] §3.3; [3] §4; [4] §6; [6]; [7] 2 кредит сағат №6 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Линзалар және оптикалық жүйелер Әдебиет: [11] 26.34-26.60; [12] §15 ОЖСӨЖ мазмұны: №6 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.34-26.60; [12] §15 СӨЖ мазмұны: №6 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.34-26.60; [12] §15 3 кредит сағат №6 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың дифракция құбылысын зерттеу. ОЖСӨЖ мазмұны: №6 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №7 зертханалық жұмысқа дайындалу. Жетінші апта 1 кредит сағат №7 дәріс Дәрістің тақырыбы: Изотропты және анизотропты орталардағы жарықтың таралуы. Дәрістің мазмұны: Электромагниттік толқындардың көлдеңендігі, Брюстер құбылысы, табиғи жарық. Әдебиет: [1] §36, 37, 38; [2] §5.3; [3] §5; [4] §15; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Көрінетін жарық поляризаторлары. Әдебиет: [1] §36, 37, 38; [2] §5.3; [3] §5; [4] §15; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Поляроид. Әдебиет: [1] §39; [2] §5; [6]; [7] 2 кредит сағат №7 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Оптикалық приборлар Әдебиет: [11] 26.61-26.76; [12] §15 ОЖСӨЖ мазмұны: №7 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.61-26.76; [12] §15 СӨЖ мазмұны: №7 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 26.61-26.76; [12] §15 3 кредит сағат №7 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Интерференциялық суреттен бірдей қалыңдықтағы жолақтар клинінің бұрышын өлшеу. ОЖСӨЖ мазмұны: №7 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №8 зертханалық жұмысқа дайындалу. Сегізінші апта 1 кредит сағат №8 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың поляризациясы. Дәрістің мазмұны: Жарық сәулерінің қосарланып сынуы, поляризацияланған жарық интерференциясы. Әдебиет: [1] §41, 42; [2] §5.4, 5.5; [3] §5; [4] §17; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Поляризация жазықтығының бұрылуы. Фарадей эффектісі. Зееман және Штарк эффектілері. Әдебиет: [1] §44, 45; [2] §5.7; [3] §5.6; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Коллоквиум 2 кредит сағат №8 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Бақылауға әзірлік Әдебиет: [11]; [12] ОЖСӨЖ мазмұны: 1-7 практикалық сабақтар тақырыптары бойынша бақылау жұмысы Әдебиет: [11]; [12] 3 кредит сағат №8 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Интерференциялық суреттен бірдей қалыңдықтағы жолақтар клинінің бұрышын өлшеу. ОЖСӨЖ мазмұны: №8 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №9 зертханалық жұмысқа дайындалу. Тоғызыншы апта 1 кредит сағат №9 дәріс Дәрістің тақырыбы: Геометриялық оптика. Дәрістің мазмұны: Негізгі анықтамалары, қағидалар және заңдар, призмалар. Әдебиет: [1] §22-26; [2] §4.1-4.4; [3] §1 ОЖСӨЖ мазмұны: Жұқа линзалар, линзаның оптикалық күші, көз-оптикалық жүйе. Әдебиет: [1] §27-31; [2] §4.5-4.8; [3] §1 СӨЖ мазмұны: Оптикалық құралдар. Әдебиет: [1] §32-35; [2] §4.9-4.10; [3] §2 2 кредит сағат №9 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың поляризациясы Әдебиет: [11] 28.1-28.20; [12] ОЖСӨЖ мазмұны: №9 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 28.1-28.20; [12] СӨЖ мазмұны: №9 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] 28.1-28.20; [12] 3 кредит сағат №9 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Рефрактометрдің көмегімен қант ерітінділерінің сыну көрсеткішін, концентрациясын және дисперсия коэффициентін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №9 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №10 зертханалық жұмысқа дайындалу Оныншы апта 1 кредит сағат №10 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың дисперциясы. Дәрістің мазмұны: Дисперсияның классикалық теориясы, аномал және нормал дисперсия, фазалық және топтық жылдамдықтар. Әдебиет: [1] §52-54; [2] §6.1, 6.2; [4] §12; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Толқын алып жүрушілердегі дисперсия. Әдебиет: [2] §6.3; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Черенков эффектісі. Әдебиет: [1] §55; [4] §13; [6]; [7] 2 кредит сағат №10 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың дисперсиясы Әдебиет: [11] §29; [12] §16 ОЖСӨЖ мазмұны: №10 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 СӨЖ мазмұны: №10 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 3 кредит сағат №10 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Рефрактометрдің көмегімен қант ерітінділерінің сыну көрсеткішін, концентрациясын және дисперсия коэффициентін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №10 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №11 зертханалық жұмысқа дайындалу. Он бірінші апта 1 кредит сағат №11 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың жұтылуы және шашырауы. Дәрістің мазмұны: Жарықтың жұтылуы және шашырауы, жарықтың оптикалық әртекті ортадан өтуі, молекулалық шашырау. Әдебиет: [1] §56,60; [2] §6.4; [4] §14; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны:.Спектрдің түрлері, спектрлік анализ. Әдебиет: [1] §58-59; [2] §6.5; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Жарықтың комбинациялық шашырауы. Әдебиет: [1] §61 2 кредит сағат №11 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың жұтылуы Әдебиет: [11] §29; [12] §16 ОЖСӨЖ мазмұны: №11 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 СӨЖ мазмұны: №11 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 3 кредит сағат №11 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Микроскоптың көмегімен шынының сыну көрсеткішін және көру трубасының үлкеюін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №11 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №12 зертханалық жұмысқа дайындалу. Он екінші апта 1 кредит сағат №12 дәріс Дәрістің тақырыбы: Сәулеленудің түрлері. Дәрістің мазмұны: Жылулық сәуле шығарудың негізгі заңдары: Кирхгоф заңы, Стефан-Больцман заңы, Виннің ығысу заңы. Рэлей-Джинс формуласы. Әдебиет: [1] §62-64; [4] §19,20; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Рефераттарды тапсыру СӨЖ мазмұны: Планк формуласы. Әдебиет: [6]; [7] 2 кредит сағат №12 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың шашырауы Әдебиет: [11] §29; [12] §16 ОЖСӨЖ мазмұны: №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 СӨЖ мазмұны: №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §29; [12] §16 3 кредит сағат №12 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Микроскоптың көмегімен шынының сыну көрсеткішін және көру трубасының үлкеюін анықтау. ОЖСӨЖ мазмұны: №12 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №13 зертханалық жұмысқа дайындалу. Он үшінші апта 1 кредит сағат №13 дәріс Дәрістің тақырыбы: Оптикалық пирометрия. Әдебиет: [1] §67; [4] §22; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Фотолюминесценсия, флуоресценсия, фосфоресценсия. Әдебиет: [1] §73; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Вавилов-Черенков сәуле шығаруы. Әдебиет: [4] §13; [6]; [7] 2 кредит сағат №13 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жылулық сәуле шығару Әдебиет: [12] §18 ОЖСӨЖ мазмұны: №13 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [12] §18 СӨЖ мазмұны: №13 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [12] §18 3 кредит сағат №13 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Жазық және сфералық айнадан жарықтың шағылуын бақылау. ОЖСӨЖ мазмұны: №13 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. СӨЖ мазмұны: №14 зертханалық жұмысқа дайындалу. Он төртінші апта 1 кредит сағат №14 дәріс Дәрістің тақырыбы: Жарықтың әсерлері. Фотоэффект. Дәрістің мазмұны: Сыртқы және ішкі фотоэффект, фотоэффект заңдары, Эйнштейннің теңдеуі, жарық кванты. Әдебиет: [1] §68-70; [4] §23-25; [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Комптон эффектісі. Әдебиет: [4] §27; [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Жарықтың қысымы. Әдебиет: [1] §71; [4] §26 2 кредит сағат №14 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың әсері Әдебиет: [11] §30; [12] 19.1-19.41 ОЖСӨЖ мазмұны: №14 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §30; [12] 19.1-19.41 СӨЖ мазмұны: №14 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару Әдебиет: [11] §30; [12] 19.1-19.41 3 кредит сағат №14 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: Оптикалық приборлардағы сәулелердің жолын анықтау. Әдебиет: ОЖСӨЖ мазмұны: №14 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру. Әдебиет: СӨЖ мазмұны: Зертханалық жұмыстарды қорытындылау Әдебиет: Он бесінші апта 1 кредит сағат №15 дәріс Дәрістің тақырыбы: Оптикалық күшейткіштер және генераторлар. Әдебиет: [6]; [7] ОЖСӨЖ мазмұны: Лазерлік сәуле шығарудың негізгі қасиеттері. Әдебиет: [6]; [7] СӨЖ мазмұны: Құралдардың жұмыс жасау принципі. Әдебиет: [6]; [7] 2 кредит сағат №15 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Бақылауға әзірлік Әдебиет: [11]; [12] ОЖСӨЖ мазмұны: 8-14 практикалық сабақтардың тақырыптары бойынша бақылау жұмысы Әдебиет: [11]; [12] СӨЖ мазмұны: Коллоквиум Әдебиет: [11]; [12] 3 кредит сағат №15 зертханалық сабақ Зертханалық сабақтың тақырыбы: 1-14 зертханалық жұмыстар бойынша есеп беру. ОЖСӨЖ мазмұны: Емтиханға әзірлік СӨЖ мазмұны: Емтиханға әзірлік Әдебиеттер тізімі 1. Полатбеков П. Оптика. Алматы: Мектеп, 1967. 2. Гершензон Е.М., Малов Н.Н., Мансуров А.Н. Жалпы физика курсы. Оптика. Алматы: Білім, 1996. 3. Қойшыбаев Н. Оптика, атом, ядро және элементар бөлшектер. Алматы, 2006. 4. Абдулаев Ж. Жалпы физика курсы. Алматы: Ана тілі, 1991. 5. Фриш С.Э., Тиморева А.В. Курс общей физики. Т. 3, М: Гос. Изд. Техника теорет. Лит., 1983. 6. Наркевич И.И., Волмянский Э.И., Лобко С.И. Физика. Учебное пособие. –Минск: Новое знание, 2004. 7. Королев Ф.А. Курс физики. Оптика, атомная и ядерная физика. М., Просвещение, 1984. 8. Годжаев Н.М. Оптика. М., Высшая школа, 1987. 9. Савельев И.В. Курс общей физики т.2. М., Наука, 1988. 10. Трофимова Т.И. Справочник по физике. –М.: Изд. АСТ, 2001. 11. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы. Алматы: Мектеп, 1974. 12. Цедрик М.С. Сборник задач по курсу общей физики. М.: Просвещение, 1989.
4. Физика пәнінің оқу-әдістемелік қамту картасы. Физика кафедрасы, тьютор Сырым Ж.С. Пән – физика Кредит саны – 3
Оптика пәні бойынша дәрістердің конспектілері №1 дәріс Тақырып: Оптика пәні. Жарықтың табиғаты жайындағы ілімнің дамуы туралы Дәрістің мазмұны: Кіріспе, оптика пәні, жарықтың толқындық теориясына кіріспе.Жарықтың электромагниттік табиғаты. Оптикалық спектрлер туралы түсінік. №2 дәріс Тақырып: Жарық өлшемдері. Фотометрия элементтері. Дәрістің мазмұны: Жарық өлшемдері. Фотометрия элементтері. Негізгі ұғымдар, жарық шамалары және олардың өлшем бірліктері. Жарық шамаларын өлшеу. №3 дәріс Тақырып: Жарықтың интерференциясы. Дәрістің мазмұны: Жарықтың интерференциясы. Жарық толқындарын қосу, тербелістер мен толқындардың когеренттілігі, когеренттіктің элементар теориясының негізгі түсініктері. Юнгтың және Френельдің тәжірибелері. Жарықтың жұқа плеккаларда интерференциялануы. №4 дәріс Тақырып: Ньютон сақиналары. Дәріс мазмұны: Жолдың оптикалық ұзындығы, жұқа пленкалардың түсі, бірдей көлбеулік және бірдей қалыңдық жолақтары .Интерферометрлер. Ұзындықтың шет өлшеуіштерін интерференциялық әдіспен тексеру. №5 дәріс Тақырып: Жарықтың дифракциясы. Дәріс мазмұны: Жарықтың дифракциясы. Дифракция құбылысы, Гюйгенс-Френель принципі, Релей әдісі. Френель дифракциясы. Зона плистинкасы. Френель дифракциясы. Зона плистинкасы. №6 дәріс Тақырып: Фраунгофер дифракциясы. Дәріс мазмұны: Фраунгофер дифракциясы. Бір саңылаудан пайда болатын дифракция, саңылау енінің дифракциялық картинаға әсері. Дифракциялық торлар. Рентген толқындарының дифракциясы. Вульф-Брэгг формуласы. №7 дәріс Тақырып: Изотропты және анизотропты орталардағы жарықтың таралуы. Дәріс мазмұны: Изотропты және анизотропты орталардағы жарықтың таралуы. Электромагниттік толқындардың көлдеңендігі, Брюстер құбылысы, табиғи жарық. Көрінетін жарық поляризаторлары. Поляроидтар. №8 дәріс Тақырып: Жарықтың поляризациясы. Дәріс мазмұны: Жарықтың поляризациясы. Жарық сәулерінің қосарланып сынуы, поляризацияланған жарық интерференциясы. Поляризация жазықтығының бұрылуы. Фарадей эффектісі. Зееман және Штарк эффектілері. №9 дәріс Тақырып:. Геометриялық оптика. Дәріс мазмұны: Геометриялық оптика. Негізгі анықтамалары, қағидалар және заңдар, призмалар. Жарықтың шағылу және сыну заңдары. Жұқа линзалар, линзаның оптикалық күші, көз-оптикалық жүйе. Оптикалық құралдар. №10 дәріс Тақырып: Жарықтың дисперциясы. Дәріс мазмұны: Жарықтың дисперциясы.Дисперсияның классикалық теориясы, аномал және нормал дисперсия, фазалық және топтық жылдамдықтар. Толқын алып жүрушілердегі дисперсия. Черенков эффектісі. №11 дәріс Тақырып: Жарықтың жұтылуы және шашырауы. Дәріс мазмұны: Жарықтың жұтылуы және шашырауы. Жарықтың жұтылуы және шашырауы, жарықтың оптикалық әртекті ортадан өтуі, молекулалық шашырау. Спектрдің түрлері, спектрлік анализ. Жарықтың комбинациялық шашырауы. №12 дәріс Тақырып:. Сәулеленудің түрлері. Дәріс мазмұны: Жылулық сәуле шығарудың негізгі заңдары: Кирхгоф заңы, Стефан-Больцман заңы, Виннің ығысу заңы. Рэлей-Джинс формуласы. Планк формуласы. №13 дәріс Тақырып: Оптикалық пирометрия. Дәріс мазмұны: Фотолюминесценсия, флуоресценсия, фосфоресценсия. Вавилов-Черенков сәуле шығаруы. №14дәріс Тақырып: Жарықтың әсерлері. Фотоэффект. Дәріс мазмұны: Сыртқы және ішкі фотоэффект, фотоэффект заңдары, Эйнштейннің теңдеуі, жарық кванты. Комптон эффектісі. Жарықтың қысымы. №15 дәріс Тақырып:. Оптикалық күшейткіштер және генераторлар. Дәріс мазмұны: Оптикалық күшейткіштер және генераторлар. Лазерлік сәуле шығарудың негізгі қасиеттері. Құралдардың жұмыс жасау принципі. ГЛОССАРИЙ Оптика пәні бойынша глоссарий
6. Практикалық сабақтардың жоспары
7. Практикалық және зертханалық сабақтар үшін әдістемелік нұсқаулар Практикалық сабақтар төрт компоненттен тұрады: дәрісханадағы жұмыс, үй жұмысы, жеке жұмыс және бақылау жұмысы. Барлық компоненттерде де есеп шығарылуы тиісті. Есеп шығару дегеніміз – берілген кестелік шамалар арқылы, белгісіз шаманы анықтау. Салыстырмалы түрде есепті жеңіл шығару үшін, есепті шығарудың стандартты ретін ұстауларын қажет етеді: Есепті мұқият оқып шығып, оның математикалық шарттарын жазып алу керек. Сонымен бірге бірдей шамаларды ұқсас әріптермен белгілеу керек. (Бір шаманың әр түрлі мәндерін индекстері әр түрлі бір әріппенен белгілейді, ал бірдей индекстермен бірдей объектіге (күйге) қатысты әріптерді белгілейді. Барлық берілген шамаларды бір өлшем бірліктер жүйесіне көшіру қажет. Бұл жағдайда нәтижені есептеу керек емес. Себебі, әрбір жауапқа әрекеттердің бөлігін қойған кезде, басы артық болуы мүмкін, есептің шартында және жауабында физикалық шамаларды олардың аттарымен жазу керек. Әрекеттерді орындаған кезде, барлық шамалар өлшемділіктеріменен қойылады. Қажет тұрғызулармен суреттерді жасаңыздар. Есептің шартын ойлаңыздар. Есепте қандай процестер жүзеге асады және олар қандай заңдылықтарға бағынады. Есепті шығару жолының мысалын көрсетіңдер. Бұл жағдайда белгісіз шама – сізді алға жетелейді, ал белгілі – есепті шығарудың белгілі тәсілін ойыңызға түсіреді. Анықталатын шама енетін сәйкесті өрнек қажетті жағдайда, кітапты немесе конспектіні пайдалану арқылы өтілген материалдардан таңдап алынады. Таңдап алу, шығармашылық процесс. Есепті шығарудың ең тиімді жолын таңдап алуымыз керек. Бұған студенттерді үйретуге болмайды. Себебі есептерді шығарудың жолдары, есептердің өздерінен бірнеше есе артық. Бірақ бұған жеткілікті түрде есептердің санын шығару процесінде және кездесетін барлық сұрақтарды анықтаған кезде, үйренуге болады (есеп негізделген теорияны түсіндірген жағдайда, ал теория меңгерілмеген жағдайда, мұндай есептерді шығару ерте.) Таңдап алынған қатынастың түрлерін жазып алыңыздар. Сіздің есепте берілген нақты процесске қатысты таңдап алынған қатынасты берілген және іздеп отырылған шамалардың белгіленулерін мүмкіндігінше пайдаланып жазыңыздар. Қатынасты қарапайым түрге келтіріңіздер. Алынған теңдеуді қарастырыңыздар. Егер онда бір белгісіз шама болса, оны табыңыздар, сонда сіз есептің әріптік жауабын шығарып аласыңдар, яғни іздеп отырылған шаманы берілген және кестелік шамалар арқылы шаманы өрнектеу арқылы. Егер, есепте белгісіз шамалар бірнешеу болса, онда заңды анықтаманы жалпы түрде немесе жалпы формуланы тағы да таңдап алып, жазу қажет. Одан басқа белгісіз шаманы табуға болады (Берілген есепте, мұндай жазу болмаған жағдайда) 6 пункттағы әрекеттерді қайталаңыздар және алынған теңдеулердің жүйесін қарастырыңыздар. Егер, белгісіз физикалық шамалардың саны теңдеулердің санынан артық болса, толық теңдеулер жүйесін алғанға дейін қайталау керек, яғни белгісіз шамалардың саны теңдеулердің санына тең болғанша. 8. Ізделініп отырған шамаға қатысты теңдеулердің толық жүйесін белгілі бір алгебралық тәсілмен шығару қажет. Есепті шығарудың осындай деңгейінің қажеттілігі өте үлкен. Себебі, осы жерде жіберілген қате есептің дұрыс шығармауына әкеп соқтырады. Сонымен бірге, бұл жерде математикалық білімді тек қана дұрыс қолдану қажеттілігін ойламау қажет. 9. Кей жағдайда, теңдеулер жүйесін құрастырудың орнына, әрбір белгісіз шаманы тауып, ізделініп отырған шаманың теңдеуіне қойған оңай болады. Сөйтіп, бұл теңдеуде, жаңа белгісіз шамалар пайда болуы мүмкін. Оларды, бұрынғы әдістермен іздейді. Ақырында теңдеуде, белгісіз шама қалмайды. Пайда болған бір белгісіз бар теңдеуді шешу арқылы есептің таңбамен берілген жауабы шығарылады. Жауапта кейбір берілген шамалар қатыспауы мүмкін. Себебі, есепті басы артық берілгендер болады. 10. Таңбалық жауапқа берілген және кестелік шамалардың сан мәндерін және өлшемділіктерін қойыңыздар. Егер соның нәтижесінде дұрыс емес өлшемділік шықса, ол жіберілген қателікті тура көрсетеді. Ал, дұрыс өлшемділік есептің дұрыс шығарылғандығының дәлелі емес. Есептеулерді логарифмдік сызғышты пайдаланып шығарады және оның дәлдігімен, яғни үш мәнді цифрмен шектеледі. Мүмкіндігінше, аралық шамаларды есептеудің қажеті жоқ. Мысалы, таңбалы жауапты әрекет көбейту мен бөлумен шектелетін болса, онда бірден жауап есептелінеді. Жуық шамаларды төрт мәнді цифрға дейін дөңгелектейді немесе мәнді цифрлардың санына дейін, яғни ең аз берілген жуық шамадан бірге артық цифрға дейін соңғы жағдайда, сандық жауапты ең аз дәл берілген шаманың мәндік цифрының шамасына дейін дөңгелектейді. «Дәл» берілген шамаларды, негізінен жеткілікті дәлдікпен, яғни төрт мәнді цифрға дейін шамалар ретінде қарастырады. Көптеген есептерде, үш мәнді цифрлармен алынған жауапты жеткілікті дәл деп есептеуге болады. (Егерде ол дұрыс болса). Есепті былайша өрнектеген ыңғайлы: дәптерді сол жағында баған бойынша, есептің математикалық шарты және бірліктерді бір жүйеге келтіру жазылады. Оң жағынан, тізбектің суретін сызылады. Оның оң жағына, жалпы формулалар (заңдар, анықтамалар) үшін орын қалдырылады. Себебі, солардың негізі арқылы есеп шығарылады. Есепті шығаруды, ізделініп отырған шамадан басталатын және оның таңбалық жауаппен аяқталатын тізбек түрінде жазуға болады. Басқа жағдайларда, есепті шығару толық теңдеулер жүйесін құрайды және одан таңбалық жауап алынады. Есептер әр түрлі болады: қиын, жеңіл. Есептің күрделілігі – қиындығы, ондағы әрекеттердің санының артуына байланысты. Ал, санның артуы берілген есепте пайдаланылатын теориялық мағлұматтардың аймағының кеңейуімен байланысты. Бірақта осыған қарамастан есептің шығарылу әдісі бұрынғысынша қалады. Есепті өз беттеріңізбен шығарыңыздар. Шығару барысында кітапқанемесе конспектіге үңілуге болады. Есепті шығару барысында, математикалық қателіктер жіберуге болмайды. Практикалық (семинарлық, студиялық) сабақтарға әдістемелік нұсқаулар №1 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Фотометрия Сабақтың мақсаты: Фотометрия есептер шығарту. Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен жұмыстану және есептердің шығару әдістерін көрсетілген әдебиеттер бойынша жүйелеу. Тапсырмалар топтамасын шығару әдістерін жазбаша тапсыру. Әдебиет: [11] 27.1-27.17; [12] §15 №2 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың интерференциясы Сабақтың мақсаты: Жарықтың интерференциясы шығарту. Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен жұмыстану және есептердің шығару әдістерін көрсетілген әдебиеттер бойынша жүйелеу. Тапсырмалар топтамасын шығару әдістерін жазбаша тапсыру. Әдебиет: [11] 24.1-24.29; [12] §16 №3 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың дифракциясы Сабақтың мақсаты: Жарықтың дифракциясы шығарту. Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен жұмыстану және есептердің шығару әдістерін көрсетілген әдебиеттер бойынша жүйелеу. Тапсырмалар топтамасын шығару әдістерін жазбаша тапсыру. Әдебиет: [11] 25.1-25.30; [12] §16 №4 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың шағылуы Сабақтың мақсаты: Жарықтың шағылуына есеп шығарту. Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен жұмыстану және есептердің шығару әдістерін көрсетілген әдебиеттер бойынша жүйелеу. Тапсырмалар топтамасын шығару әдістерін жазбаша тапсыру. Әдебиет: [11] 26.1-26.14; [12] §15 №5 практикалық сабақ Практикалық сабақтың тақырыбы: Жарықтың сынуы Сабақтың мақсаты: Жарықтың сынуына есеп шығарту. Әдістемелік нұсқаулар: Әдебиеттермен жұмыстану және есептердің шығару әдістерін көрсетілген әдебиеттер бойынша жүйелеу. Тапсырмалар топтамасын шығару әдістерін жазбаша тапсыру. Әдебиет: [11] 26.15-26.33; [12] §15 №6 практикалық сабақ жүктеу/скачать 7,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||