Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық
жүктеу/скачать 25,81 Kb.
|
баяндама девиантты минез
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған: Манарбек А.Т Тексерген: Балжанова Г.Ж
- девиантты мінез-құлықты
|
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті Баяндама Тақырыбы: «Жастардың девиантты мінез-құлқы: негізгі түрлерін талдау». Орындаған: Манарбек А.Т Тексерген: Балжанова Г.Ж 2020-2021 оқу жылы Девиантты мінез-құлық - әлеуметтік нормалар мен ережелерге сәйкес келмейтін мінез-құлықты айтады. Ол ауытқыған мінез-құлықтың бір түрі. Кейбір әдебиеттерде бұл типті «антидисциплиналық» деп те атайды. Девиантты мінез-құлық – бұл ең таралған, әдеттегідей қабылданған нормалар мен нормалардан ауытқуы. Девиантты, теріс мінез-құлық белгілі бір ресми және бейресми санкцияларды қолданумен (емдеу, оқшаулау, түзету, құқық бұзушының жазасы) жойылады. Девиантты мінез-құлық мәселесі әлеуметтану пайда болған кезден бастап тізбектелген назардың басты мәселесі болып табылады. Девиантты мінез-құлық үшін әртүрлі анықтамалар бар. Девиантты мінез-құлық үшін медицина адамның өзара қарым-қатынастарының жалпы қабылданған нормаларынан ауытқуды білдіреді. Бұл нейропсихологиялық патология түрінде, сондай-ақ психикалық денсаулық пен шекара жағдайында жасалған әрекеттер, әрекеттер, мәлімдемелер. Девиантты мінез-құлықтың көрсеткіштеріне: агрессия, демонстрация, оқудан, еңбектен бет бұру, үйден кету, алкоголизм, наркомания, қоғамға жат қылықтар, жыныстық жат мінез-құлық, суицид т.б. жатады. Қазіргі уақытта балалар саны артып, материалдық игілікке қол жеткізуді өмірдің мақсаты ретінде көреді, ал олар бұл үшін кез-келген бағаға ұмтылады. Зерттеулер, қоғамдық маңызы жоғалған жұмыс құндылығы прагматикалық сипатқа ие болды. Жасөспірімдер артықшылықтар, жеңілдіктер алу үшін, мүмкіндігінше көп нәрсеге ұмтылады, сондай-ақ жұмыс істейді. Жастардың бұл ұстанымы уақыттың ішінде жауынгерлік және ашық нысандарға ие болып, жаңа тұтынушылықты тудырады, бұл жиі мінез-құлық ауытқуларын тудырады. Жасөспірімдердің девианттық мінез-құлқы елдегі экономикалық жағдайға байланысты.Бұл кәмелетке толмаған құқық бұзушылық деңгейінің ұлғаюымен сипатталады, онда қылмыс объектісі жиі меншікке жатады. Жасөспірімдердің девианттық мінез-құлқы материалдық, жеке әл-ауқатқа тән бағдармен, сондай-ақ «менің қалағанымдай» қағидасы бойынша өмір сүреді. Көптеген жағдайларда жастар қылмыстық жолмен қажеттіліктер мен өз мүдделерін қанағаттандыруға деген ұмтылысты басшылыққа алмайды, бірақ компанияға батылдық таныту үшін қатысуды тартады. Жасөспірімдердің ауытқуы жасөспірім кезінен бастап және 18 жастан кейін төмендейтін, жетілу және әлеуметтену процесі жүретін жалпы құбылыс. Жасөспірімдердің девиантты мінез-құлқы күрделі құбылыс болып табылады. Көбінесе, кейбір балалар мектептің, отбасының және қоғамның нормалары мен ережелерінің бұзылуына назар аударады. Жасөспірімдердің девиантты мінез-құлқы антицессионалдық, тәртіптік, заңсыз, сондай-ақ авто-агрессивті (өзін-өзі зақымдайтын және суицидтік) әрекеттерді қамтиды.Әрекеттер жеке тұлғаның дамуындағы әртүрлі ауытқулармен байланысты. Көбінесе бұл ауытқулар балалардың өмірлік қиын жағдайларға байланысты реакциясын қамтиды. Мұндай жағдай жиі шекарада (ауруға шалдығу және норма). Жасөспірімдердің ауытқу себептері тәрбие жағдайына, физикалық даму ерекшеліктеріне және әлеуметтік ортаға байланысты. Сыртқы келбетіне қатысты басқа адамдардың репродукциялары мен ақыл-кеңесі, сондай-ақ уайымдау зорлық-зомбылықты тудырады және мінез-құлқын бұрмалайды. Олар қамқорлыққа мұқтаж, себебі олар бүлікшіл. Жыныстық жетілу мінез-құлықта маңызды рөл атқарады. Кейбіреулердің ерте жыныстық дамуы эмоционалдық бұзылыстарда көрінеді, ал басқалары бұзушылықты (жылдам мінез-құлық, презентация, агрессиялық) мінез-құлыққа әкеп соқтырады, дискілердің бұзылуы, әсіресе жыныстық импульс. Девиантты мінез-құлықтың пайда болуы психологиялық сипаттамалармен анықталады.Кіші жасөспірімдерде девианттық мінез-құлықтың ерекшеліктері – қарқыны мен жеке тұлғаны дамыту деңгейлеріндегі сәйкессіздік. Ересек адамның пайда болу сезімі жоғары ұмтылыс деңгейін, тұрақсыз эмоционалдылықты, көңіл-күйдегі ауытқулардан ерекшеленеді және көтерілуден көңіл-күйді азайтуға тез ауысады. Кішкентай жасөспірім тәуелсіздікке деген ұмтылысымен түсініспеушіліктерге тап болған кезде, әсер етуі мүмкін. Осындай реакция сыртқы деректерді немесе физикалық қабілеттерді сынау кезінде де пайда болады. Жасөспірімдердің девианттық мінез-құлқының ерекшеліктері 11-13 жастағы ұлдардағы тұрақсыз көңіл-күйде және 13-15 жастағы қыздарда байқалады. Бұл жаста ол қатты өнегесіздікке үйретеді. Егде жастағы балалар тәуелсіздік құқығына мүдделі, өйткені олар осы өмірде өз орнын іздейді. Мүдделердің бөлінуі, қабілеті, бағдарлары анықталған, дүниетаным көзқарас дамыған. Көбінесе, тұрақсыздық пен импульсивтілікке мақсаттылық пен табандылық бар. Жасөспірімдердің өз-өзіне деген сенімділігі мен категориясы өздерінің қабілеттеріне сенімсіздікпен үйлеседі. Қорыта айтқанды, девиантты мінез-құлықты балалармен тәрбиелік жұмыстарын жүргізуде римдік философ Сенеканың: «әрбір адам өмірінің тек кейбір жақтарын ойлап талдайды, бірақ ешкім жалпы өмір туралы ойланбайды» деген ой-пікіріне сүйене отырып, девиацияға коррекция жасаушы әрбір маман ұстаз, баланың тек кейбір мінездік кемшіліктерін түзетіп қана қоймай, оларды, қоғамдық өмірдің талаптарымен ұштасқан дұрыс қарым-қатынас жолына қайтып әкеліп, ары қарай қалыптаса дамуына, әлеуметтенуіне көмектесуі қажет. Бұл педагогикалық іс-әрекеттер мазмұны, қоғам өмірінде бекіген адамгершілік қадір-қасиеттер мәнімен, талаптарымен тікелей байланыстыра, адамдар арасындағы қарым-қатынастар (достық, жолдастық, туыстық, сүйіспеншілік, махаббат т.б.) нормаларымен ұштастырыла жүзеге асырылғанда, балалар бойында девиантты мінез-құлықтың өріс алмауына және оларды мектеп қабырғасынан бастап әлеуметтендіруге мүмкіндік жасалады. жүктеу/скачать 25,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|