Жеке жұмыстар Қожаберген Сабира мфпко-301 тобы Академиялық жазу пәні , апта Рефлекция



бет6/6
Дата08.11.2023
өлшемі34,5 Kb.
#190221
түріЛекция
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Қожаберген Сабира Академиялық жазу 6-7 апта СРСП, СРС

БӨЖ№7



Оқытудағы математикалық модельдеу
Мәселе: Оқытудағы математикалық модельдеудің маңызы
Өзектілігі: Математикалық модельдеу оқуда бізге қандай пайдасын тигізеді
Мақсаты:  Математикалық өрнектерді және процесстерді оңайлатып сипаттау
Міндеті: Оқыту процессін дамыту және оқушыларға түсінікті ету
Дереккөздер мен қысқаша шолу:
Модель - таным процесінде түпнұсқаны ауыстыратын материал немесе ойша елестетілген объект. Әдетте модель түпнұсқаның кейбір маңызды белгілерін сақтайды. Әрбір зерттелген процесті әртүрлі модельдермен сипаттауға болады. Бірақ бірде-бір модель процесті толық және жан-жақты сипаттай алмайды. Алайда, зерттелетін объектінің жеке ерекшеліктерін көрсететін модельді қолдану себептер мен салдарлардың байланысын нақтырақ көруге, қажетті қорытындыларды тез шығаруға, дұрыс шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.
Модельді әртүрлі тәсілдермен ұсынуға болады. Кең мағынада модель объектінің ең маңызды қасиеттерінің көрінісі ретінде анықталады.
Математикалық модельдерге қойылатын негізгі талаптар - сәйкестік, әмбебаптық және үнемділік.
Сәйкестік. Көрсетілген қасиеттерді қолайлы дәлдікпен көрсетсе, модель объектіге (түпнұсқаға) сәйкес болып саналады. Дәлдік модель мен объектінің шығыс параметрлерінің мәндерінің сәйкестік дәрежесімен анықталады.
Әмбебаптылық. Ол негізінен модельде ескерілген сыртқы және шығыс параметрлерінің саны мен құрамымен анықталады.
Үнемділік. Модель оны іске асыруға арналған есептеу ресурстарының шығындарымен - компьютердің уақытының шығындарымен сипатталады.
Қарапайымдылық. Есептеу кезінде аз факторларды ескере отырып, дәл сол дәлдікпен қажетті нәтижеге қол жеткізілетін модель қарапайым деп аталады.
Потенциалдық (болжамдық). Модельді қолдану арқылы зерттелетін объект туралы жаңа білім алу мүмкіндігі.
Мәселені шешу нәтижелерінің жеткілікті дәлдігі, модельдің сенімділігі.
Модельді түбегейлі өзгертпестен жетілдіру мүмкіндігі.
Есептеуге тапсырма беру кезінде бастапқы деректер нысандарының және оларды толтыру түрінің қарапайымдылығы.
Әзірлеген моделдің көмегімен кең ауқымды мәселелер шешіледі.
Модельдеу кезінде үш түрдегі модельдер қолданылады:
- объектілердің әрекеттерін немесе құбылыстарды бақылау нәтижелерін сипаттайтын модельдер;
- мұндай әрекеттердің себебін түсіндіретін және осындай нәтижелерге қол жеткізетін модельдер;
- болашақта объектілердің әрекеттерін және нәтижелерін болжауға мүмкіндік беретін модельдер.
Модельдеу - білімнің арнайы саласы - әдіснамада зерттелетін таным әдістерінің бірі.
Модельдеу - бұл жалпы ғылыми әдістерге жататын қоршаған әлемді танудың ерекше әдісі. Оны эмпирикалық және теориялық деңгейде қолдануға болады. Ағылшын тілінде модельдеу ұғымына екі термин қолданылады: modeling и simulation. Біріншісі, негізінен теориялық қағидаларға негізделген модельдеуді білдіреді, ал екіншісі –имитациялық моделдеу.
Математикалық модельдеу болашақ математика мұғалімдерін дайындау процесінде қолданбалы есептерді шешудің құралы ғана емес, сонымен қатар болашақ мұғалім меңгеруге тиіс интеллектуалды дағдыларды дамыту тәсілі болып табылады. Атап айтқанда, мұндай интеллектуалды дағдыларға мыналар жатады: проблемалық ситуацияны талдау, сұрақты тұжырымдау, мәселені шешу үшін қажетті ақпаратты табу және қажет емес ақпаратты алып тастау, гипотеза қою, шешімді іздеудің шекараларын анықтау, есепті математика тіліне аудару, шешімді түсіндіру интерпретации, дедуктивті және индуктивті қорытынды жасау және т.б.
Сонымен қатар, математикалық модельдеуді оқыту жалпы интеллектуалдық әдістер салыстыру, жалпылау, талдау, абстракциялаудың дамуына да ықпал етеді.
Сонымен, болашақ математика мұғалімдерін математикалық модельдеу арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын дамытуға даярлау қажеттілігі негізделді.
Жұмыстың әдіснамалық және теориялық негізін белсенділік тәсілі мен дамыта оқыту теориясы құрайды.
Мұғалім оқушыларға қолданбалы мәселелерді шешудің жалпы тәсілін үйрету және шешімнің әр кезеңін саналы түрде меңгерту қажеттігін әрдайым естен шығармау керек.
Шын мәнінде әртүрлі мамандық иелерінің тәжірибесінде туындайтын мәселелерді математика арқылы шешімін табуға үйрету арнайы әдістемені және жауапкершілікті қажет етеді.
Осы уақытқа дейін студенттерді болашақ кәсіби қызметтеріне қажетті білік пен дағдыны қалыптастыруда математиканың, атап айтқанда математикалық модельдеудің потенциалы толық пайдаланылмай келе жатыр. Модельдеу әдістерінің дамуына, олардың жаңа сапаларға, мысалы, экономикалық-математикалық бағыттарға ауысуына байланысты, өзекті мәселелердің бірі - математикалық модельдеуді бағдарламаға енгізу мәселесі басты мәселе болғанына қарамастан, студенттерді математикалық модельдеуге оқыту мәселесі назардан тыс қалып отыр.
Біз оқушылардың математикалық сауаттылықтарын дамыту үшін оларға қандай педагогикалық жағдай жасалуы қажет? - деген сұраққа жауап іздедік. Төртінші курс студенттері экстеримент жүргізу нәтижесінде бұл мәселенің шешімі табылып, қорытынды жасалды.
Мұғалім оқушылар практикалық мазмұнды есептерді математикалық моделдеу арқылы шығаруларын қалыптастыру үшін төмендегідей педагогикалық жағдайлар жасауы қажет:
1) Оқушылардың математиканы оқуға деген қызығушылығын қалыптастыру
2) Оқушыларды есепті шешу жолын біртіндеп түсіндіруді және есепті шығарып отырып шешу жолын талдауға үйрету.
3) Оқушылардың кеңістіктегі көзқарастарын дамыту.
4) Кейбір есептерді шешудің әдіс тәсілдерін көрсетіп, оқушыларға сол әдіс тәсілдерді қолдануға үйрету.
5) Айналасындағы геометриялық фигураларды бақылауды қамтамасыз ету, әр түрлі сурет салу құралдарымен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру
6) Математикалық дүниетанымның, ойлау мен математикалық сөйлеудің, зейін мен есте сақтаудың, түйсік пен қиялдың дамуына ықпал ету.
Алгебра курсының, геометрияның, алгебра және анализ бастамаларының статикалық және динамикалық модельдерімен танысқан кезде оқушыларға математиканың оның қосымшаларымен байланысы математикалық модельдердің көмегімен (геометриялық фигуралар, теңдеулер, функциялар және т.б.) жүзеге асырылатындығын көрсету керек. Математиканың (қосымшаларымен) қолданбалы жерлерімен жұмыс математикалық моделдеуге, оны математикалық аппаратты қолданып зерттеуге және алынған нәтижені интерпретациялауға мүмкіндік береді. Бұл процедура жан-жақты ойлауды қажет етеді. Математикалық моделдеу, оқушыларға бастауыш сыныптан бастап теңдеулер құруға арналған мәтіндік есептерді шешкен кезден таныс болғанмен, оқушыларға қиындық тудырады.
Өкінішке орай, модельдерді қолдану көбінесе практикалық мазмұнды есептерді шешумен шектеледі. Бұл әсіресе геометрияны зерттеуде айқын көрінеді. Мысалы, «Конус, қиық конус» тақырыбын түсіндіргеннен кейін оқушылар жадында құрылыста ғана қолданылатын конус тәріздес моделдер қалады. Сонымен қатар, машина жасауда цилиндрлік және конустық пішіндегі негізгі бөлшектер станоктарда өңдеу арқылы алынады. Сонымен, конус техникада қолданылатын ұғым, машина жасауда қолданылатын бөлшектерді сипаттайтын математикалық модель ретінде ұсынылады. Мүмкін болса, оқушыларға бұрандалы кескіш станоктарда конустық беттерді өңдеу әдістерінің математикалық негіздемесін ұсынған да пайдалы.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет