Фотометриялық талдау әдісі жарықжұтылу заңы (Ламберт – Бугер - Бер) негізделген:
A = C l (52)
мұндағы, А – жарық жұтылу.
- жарықжұтылудың молярлық коэффициенті.
С – ерітіндідегі түсті заттың молярлық концентрациясы.
l – ерітіндінің қалыңдығы, см.
Талданатын ерітіндінің жарықжұтылуы түсті ерітіндінің концентрациясына және оның қалыңдығына тура пропорционал.
Фотометрияның негізгі заңына сәйкес оның негізгі параметрлері толқын ұзындығы, А – ң мәні, кювета қалыңдығы және түсті ерітіндінің концентрациясы.
Сонымен қатар әртүрлі химиялық факторлар жатады. Талданатын заттың қасиеттеріне байланысты фотометриялық аспаптарды таңдап алады.
Мысалы: Жарықжұтылудың молярлы коэффициенті Сu (II) – тың үшхлорлы
көміртегі негізі - 4520 егер = 550нм болса; А = 0,5; l=5см.
Ерітіндідегі мыстың концентрациясын есептейміз.
Шешуі: Фотометрінің негізгі заңына сәйкес A = C l болса, онда мыстың концентрациясы мынаған тең болады:
С(Сu2+) = 0,5/45205 = 0,210-4 моль/л;
15 кестеде талданатын заттың концентрациясын с(х) есептеуге тапсырмалар берілген:
а) градуирленген қисық әдісі – IIбөлім, 1п;
б) Ламбер – Бугер – Бер заңын қолданамыз.
Кесте 18 - талданатын ерітіндідегі металлдың концентрациясын:
а) градуирленген график әдісін, б) колориметриялық анықтаудың эксперименттік нәтижесін қолданып есептеңіз
№
|
Меn+
|
с
(ст. ер-ді)
моль/л
|
А
|
А(х)
|
1, см кюветы
ұзын.
|
Толқын ұзындығы
(, нм)
|
|
Талд. ер-ді бояуы
|
1
|
Fe3+
|
0,210-4
|
0,11
|
0,45
|
2,0
|
690
|
3500
|
қою қызыл
|
0,410-4
|
0,22
|
|
|
|
|
0,610-4
|
0,50
|
0,810-4
|
0,60
|
18 кестенің жалғасы
№
|
Меn+
|
с
(ст. ер-ді)
моль/л
|
А
|
А(х)
|
1, см кюветы
ұзын.
|
Толқын ұзындығы
(, нм)
|
|
Талд. ер-ді бояуы
|
2
|
Zn2+
|
1,010-5
|
0,10
|
0,40
|
2,0
|
580
|
5700
|
сары
|
2,010-5
|
0,19
|
|
|
|
3,010-5
|
0,32
|
4,010-5
|
0,5
|
3
|
Мn2+
|
0,410-3
|
0,3
|
0,38
|
3,0
|
490
|
253
|
күлгін
|
0,610-3
|
0,45
|
0,810-3
|
0,6
|
0,910-3
|
0,7
|
4
|
Сu2+
|
0,510-3
|
0,15
|
0,75
|
3,0
|
490
|
100
|
көк
|
1,010-3
|
0,30
|
1,510-3
|
0. 45
|
2,010-3
|
0,60
|
5
|
Со2+
|
0,3510-3
|
0,45
|
0,56
|
3,5
|
490
|
355
|
көк
|
0,5510-3
|
0,69
|
0,6510-3
|
0,82
|
0,7510-3
|
0,93
|
6
|
Ni2
|
0,510-4
|
0,12
|
0,45
|
4,0
|
690
|
500
|
қызыл
|
1,010-4
|
0,23
|
2,010-4
|
0,46
|
4,010-4
|
0,93
|
7
|
Cr3+
|
0,210-4
|
0,23
|
0,55
|
3,0
|
690
|
3900
|
қоныр сары
|
|
|
0,410-4
|
0,47
|
|
|
|
|
|
|
|
0,610-4
|
0,69
|
|
|
|
|
|
|
|
0,810-4
|
0,92
|
|
|
|
|
|
8
|
Mo6+
|
1,010-3
|
0,33
|
0,70
|
4,5
|
490
|
741
|
сары
|
|
|
1,510-3
|
0,50
|
|
|
|
|
|
|
|
2,010-3
|
0,67
|
|
|
|
|
|
|
|
2,510-3
|
0,85
|
|
|
|
|
|
9
|
U4+
|
0,110-2
|
0,29
|
0,70
|
1,0
|
630
|
200
|
қызыл
|
|
|
0,210-2
|
0,40
|
|
|
|
|
|
|
|
0,310-2
|
0,59
|
|
|
|
|
|
|
|
0,410-2
|
0,80
|
|
|
|
|
|
10
|
Рb2+
|
0,210-3
|
0,11
|
0,09
|
2,0
|
630
|
300
|
қоңыр -қызыл
|
0,410-3
|
0,23
|
0,610-3
|
0,34
|
0,810-3
|
0,46
|
18 кестенің жалғасы
№
|
Меn+
|
с
(ст. ер-ді)
моль/л
|
А
|
А(х)
|
1, см кюветы
ұзын.
|
Толқын ұзындығы
(, нм)
|
|
Талд. ер-ді бояуы
|
11
|
Sb2+
|
0,110-2
|
0,15
|
0,35
|
1,0
|
425
|
146
|
күгін
|
|
|
0,210-2
|
0,30
|
|
|
|
|
|
|
|
0,310-2
|
0,45
|
|
|
|
|
|
|
|
0,410-2
|
0,6
|
|
|
|
|
|
12
|
Fe3+
|
0,510-3
|
0,23
|
1,18
|
4,0
|
490
|
118
|
көк
|
|
|
1,010-3
|
0,46
|
|
|
|
|
|
|
|
1,510-3
|
0,68
|
|
|
|
|
|
|
|
2,010-3
|
0,92
|
|
|
|
|
|
13
|
Cr6+
|
1,010-4
|
0,15
|
0,75
|
5,0
|
580
|
300
|
көк
|
|
|
2,010-4
|
0,30
|
|
|
|
|
|
|
|
3,010-4
|
0,45
|
|
|
|
|
|
|
|
4,010-4
|
0,60
|
|
|
|
|
|
14
|
Ni2+
|
1,010-5
|
0,14
|
0,35
|
5,0
|
425
|
2920
|
күлгін
|
|
|
2,010-5
|
0,28
|
|
|
|
|
|
|
|
3,010-5
|
0,42
|
|
|
|
|
|
|
|
4,010-5
|
0,56
|
|
|
|
|
|
15
|
Cо2+
|
0,210-4
|
0,075
|
0,21
|
3,0
|
480
|
1272
|
көк
|
|
|
0,410-4
|
0,14
|
|
|
|
|
|
|
|
0,610-4
|
0,21
|
|
|
|
|
|
|
|
0,810-4
|
0,28
|
|
|
|
|
|
16
|
Zn2+
|
2,010-4
|
0,36
|
0,65
|
2,0
|
425
|
1846
|
күлгін
|
4,010-4
|
0,72
|
6,010-4
|
1,05
|
|
7,010-4
|
1,23
|
17
|
Mn4+
|
1,010-4
|
0,18
|
0,24
|
1,0
|
570
|
1846
|
күлгін
|
|
|
|
2,010-4
|
0,35
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3,010-4
|
0,53
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4,010-4
|
0,71
|
|
|
|
|
|
|
18
|
Fe2+
|
0,110-3
|
0,35
|
0,9
|
4,0
|
580
|
900
|
көк
|
|
|
|
0,210-3
|
0,70
|
|
|
|
|
|
|
|
0,310-3
|
1,05
|
|
|
|
|
|
|
|
0,3510-3
|
1,25
|
|
|
|
|
|
19
|
Ti4+
|
0,210-4
|
0,18
|
0,6
|
3,0
|
480
|
2941
|
қоңыр
|
|
|
|
0,410-4
|
0,36
|
|
|
|
|
сары
|
|
|
|
0,610-4
|
0,53
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,810-4
|
0,71
|
|
|
|
|
|
|
18 кестенің жалғасы
№
|
Меn+
|
с
(ст. ер-ді)
моль/л
|
А
|
А(х)
|
1, см кюветы
ұзын.
|
Толқын ұзындығы
(, нм)
|
|
Талд. ер-ді бояуы
|
20
|
Cr3+
|
0,110-4
|
0,09
|
0,4
|
2,0
|
530
|
4444
|
жасыл
|
|
|
0,310-4
|
0,27
|
|
|
|
|
|
|
0,510-4
|
0,44
|
|
|
|
|
|
|
0,710-4
|
0,62
|
|
|
|
|
21
|
Al3+
|
0,210-4
|
0,27
|
0,4
|
4,0
|
490
|
2222
|
ашық
|
|
|
0,410-4
|
0,36
|
|
|
|
|
қызыл
|
|
|
0,610-4
|
0,53
|
|
|
|
|
|
|
|
0,810-4
|
0,72
|
|
|
|
|
|
22
|
Mg2+
|
0,110-4
|
0,25
|
0,63
|
3,0
|
580
|
8400
|
көк
|
|
|
0,210-4
|
0,50
|
|
|
|
|
|
|
|
0,310-4
|
0,75
|
|
|
|
|
|
|
|
0,410-4
|
1,0
|
|
|
|
|
|
23
|
Fe3+
|
0,110-3
|
0,13
|
0,52
|
3,0
|
560
|
385
|
күлгін
|
|
|
0,310-3
|
0,35
|
|
|
|
|
|
|
|
0,610-3
|
0,68
|
|
|
|
|
|
|
|
0,910-3
|
1,04
|
|
|
|
|
|
24
|
Zn2+
|
2,010-5
|
0,075
|
0,3
|
2,0
|
690
|
2143
|
қызыл
|
4,010-5
|
0,15
|
6,010-5
|
0,25
|
8,010-5
|
0,3
|
25
|
Bi3+
|
0,210-4
|
0,05
|
0,125
|
4,0
|
580
|
1042
|
сары
|
|
|
0,410-4
|
0,1
|
|
|
|
|
|
|
|
0,610-4
|
0,15
|
|
|
|
|
|
|
|
0,810-4
|
0,2
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
