2. Көрнекі графиктер және салыстырмалы диаграммалар
Графиктерді тұрғызудың негізгі ережелері
Графиктерді тұрғызудың негізгі ережелері
График (грекше - сызылған) тікбұрышты координаттық жазықтықтағы (x,f(x)) коордиантты нүктелердің жиыны, мұндағы f(x) - бір нақты x айнымалылы фукция.
Функцияның графигін сызу үшін координаттары (x,f(x)) нүктелер жиынтығы болатын "қисық" сызықты салу керек. График салудың қарапайым тәсілі нүктелер бойынша график сызу. Аргументтің бірнеше мәніне сәйкес келетін функцияның мәндері анықталып, осы мәндер негізінде графиктің сәкес нүктелері координаттық жазықтықта белгілененеді де бұлар өзара жатық сызықпен қосылып график түзіледі.
Графиктерді құру ережелері
Графиктерді құру ережелері
1. Сандық статистикалық материалдан графикте бейнеленетін мәліметтерді мұқият таңдау керек.
2. Зерттеушінің пікірінше алынған мәліметтерді барынша анық көрсететін график түрін таңдау.
3. Кестенің тақырыбы мазмұнын көрсететін, қажет болған жағдайда арнайы түсініктемелері бар анық және толық болуы керек.
4. Жазбалар мен легендалар әдетте диаграмманың төменгі немесе оң жағында орналасады.
4. Жазбалар мен легендалар әдетте диаграмманың төменгі немесе оң жағында орналасады.
5. Масштаб сандары сол және төменгі жағында немесе осьтер бойымен орналастырылуы керек. Көлденең масштабты (х осі бойымен) солдан оңға қарай, тік масштабты (ординат бойымен) төменнен жоғарыға салу керек.
6. Егер сандық деректер диаграммаларға қосылмаса, оларды кесте түрінде қатарластырып берген жөн.
7. Координаталық тордың тығыздығы графикті оқуды қиындатпай, оптималды болуы керек.
7. Координаталық тордың тығыздығы графикті оқуды қиындатпай, оптималды болуы керек.
8. Диаграммадағы әртүрлі түстердің рұқсат етілген саны үштен аспайды.
9. Егер графиктер бақылаулар тізбегін білдірсе, жеке бақылауларға сәйкес келетін барлық нүктелерді нақты белгілеу ұсынылады.
