|
Жылдары аралығында басқарушылық ойдың ғылыми мектептері
|
| Дата | 03.02.2022 | | өлшемі | 23,29 Kb. | | #130631 |
| Байланысты: мен 1 м
1885-1950 жылдары аралығында басқарушылық ойдың ғылыми мектептері:
Адами қарым- қатынас мектебі, Әкімшілік басқару мектебі, Ғылыми басқару мектебі
Инновациялық мектеп, Технологиялық мектеп
Маркетингтікмектеп
Ақпараттық мектеп, Әкімшілік басқару мектебі
Физиологиялық мектеп, Технологиялық мектеп
Ұйымның жоғарғы буын деңгейіндегі шешілетін мәселелер:
ұйымның жалпы стратегиясын анықтау
өндірістік операцияларды орындау
материалды және еңбек ресурстарын рационалды қолдануға бағытталған
басқару қағидаларын жүйелі үйлестіруге бағытталған
шаруашылық мәселелерді шешу жолдарын қарастыру
Менеджменттің қамтамасыз ететін маңызды бөліктері:
бәсекеге жарамдылық пен тұтынушыға бағдарлану, іс-әрекетте еркін болу әрі ережебойынша жұмыс істеу, еңбек өнімділігін арттыру
стратегияны құру, іс-әрекетте еркін болу әрі ережебойынша жұмыс істеу
мақсаттардың орындалу тәртіптерін анықтау,білімді бағалау
фирма дамуының нақты мақсаттарын анықтау
шаруашылық мәселелерді шешужолдарын қарастыру, білімді бағалау
Ұйым түрлері:
күрделі ұйымдар,ресми ұйымдар,бейресми ұйымдар
кіші ұйымдар, орта ұйымдар,ірі ұйымдар
перспективалық ұйымдар, нақты ұйымдар
шаруашылықтық ұйымдар, әмбебап ұйымдар
жеке ұйымдар, жалпы ұйымдар
Мотивация теориясындағы Портер-Лоулер моделі бойынша еңбек нәтижелерінің ауыспалылығы:
жұмсалған күш-жігер
нәтижелер мен сыйақылар
еңбек шығындары мен нәтижелер
қол жеткізген сыйақылардың құндылығы
жұмыс жағдайы
Менеджмент фунциялары:
ұйымдастыру, жоспарлау, мотивация, бақылау
стратегия, тактика
құрылымды белгілеу, ұйым мақсаты, ұйымдық құрылым
міндетті бөлу, жарлық беру
мақсатты анықтау, мәселені қою
Ұйымдардың механистикалық түрлерінің шарттары:
бар билік мойындалады, еңбекақы ынталандырады, жұмысты өлшеуге болады
әр жұмыскердің өз рөлін білуі, орындауы
басқару жүйесін ұйымдастыру, басқару объектісі мен субъектісі арасындағы байланыстарды ұйымдастыру
қажетті жұмыскердің болуы, еңбекпен қамсыздандырылуы
басқару субъектісінің ішіндегі байланыстарды ұйымдастыру
Мотивация теориясының өкілі Ф.Герцбергтің ынталандырушы
факторларының құрамы:
фирма мен әкімшілік саясаты, жұмыс жағдайы, еңбекақы
қызмет барысындағы жоғарылау, мақсатқа ұмтылу
жетістік, табыс, билікке ұмтылу қажеттілігі
жетістікке жету қажеттілігі
еңбек нәтижесін тану, марапаталу
Коммуникациялық процесс:
2 және одан да көп субъектілердің өзара ақпаратпен алмасуы, адамдардың мәліметтермен алмасуы, ұйым мақсатына жетуді қамтамасыз ететін процесс
ақпараттың бір субъектіден екінші субъектіге берілуі
ықпал ету мүмкіндігі, альтернативаны таңдау
басшы еркімен құрылған топтық қатынас
адамдарды қызметке ынталандыру, басшы еркімен құрылған топтық қатынас
Басқарушылық шешімдерді қабылдау процесінің бастапқы кезеңдері:
мәселелердің идентификациясы, таңдау критерийлерін анықтау, жағдайды талдау
мәселелі жағдайды шешуге мақсатты бағытталу
шығармашылық нәтижесіне жету, даму жолдарын таңдап алу
жағдайды бағалау,жағдайдың орындалуы
жұмыстың ұтымды функциялары, принциптері
Адамдардың ресми ұйымға кіруінің негізі себептері:
өз үлесін қосуы, үлкен табыс іздеуі, ұйымда жұмыс істеу беделіне қызығуы
лидерлік, мақсаткерлік
міндеттерді шешу, міндеттерді орындау
иерархияның болуы
басқару әдістері, заңды билікке ұмтылу
МакГрегордың «X» теориясы бойынша орташа индивид өз табиғатына
сай:
жұмыс істегенді жек көреді, еңбек етуден қашады
жауапкершілікті өз мойнына алады, еңбек етуден қашпайды
жұмыла жұмыс жасайды, ұйымдасады
адамдардың көпшілігін бағыттау, жазалау, қорқыту арқылы жұмыс істету керек емес
жұмыскерлер арасында шығармашылық кең таралған, өкім шығарады
Ұйымдағы келіспеушілікті шешу жолдары:
күштеу сендіру жанжалдан кету
жұбату ойлану
сезіну пікірлесу
қажеттілігін қанағаттандыру
ұйымдастыру, басқару, дамыту
Ұйымда келіспеушіліктің бірнеше түрін белгілейді:
топ ішіндегі келіспеушілік, тұлға аралық келіспеушілік
сезімдік келіспеушілік
танымдық келіспеушілік, техникалық келіспеушілік
әртүрлі, көп жақты
әлемдік, статистикалық
Стратегиялық менеджменттің ерекшелігі:
көрегенділік немесе болжағыштық перспективалық мақсаткерлік
ұйымдық құрылымды жобалау әрі жасау
іс-әрекетте еркін болу әрі ереже бойынша жұмыс істеу
міндетті істердің аражігін дәл ажырату, бәсекеге жарамдылық пен жабдықтаушыға бағдарлану
еңбек өнімділігін арттыру
Мақсатты орындаудағы ресми ұйымдар:
міндеттердің орындалу тәртіптерін анықтауға бағытталған, басшылық еркімен құрылған адамдар тобы, нақтылы құрылымға ие болатын ұйым
шаруашылық мәселелерді шешу жолдарын қарастыру
басқару қағидаларын жүйелі үйлестіруге бағытталған, нәтижеге жетуге бағытталған
мақсаттардың орындалу тәртіптерін анықтау, өзгелерді қызметке тарту
материалды және еңбек ресурстарын рационалды қолдану, еңбек өнімділігін арттыруға бағытталу, табысты арттыру
Ұйымның ішкі ортасының құраушылары:
мақсаттар міндеттер адам
бәсекелестер тұтынушылар жабдықтаушылар
экономикалық жағдай, әлеуметтік жағдай
мемлеметтік органдардың тапсырысы
материалдық және энергетикалық тәуелсіздік
Жоспарлау тәсілдері:
шеңберлi жоспарлау, жоғарыдан төмен жоспарлау
нақты жоспарлау, жалпы жоспарлау
стратегия, тактика
бақылау, нәтижені болжамдау
ұйымдастыру, үйлестіру, жоспарлау
Ұйымдардың механистикалық түрлерінің сипаттамалары:
жұмыс ереже бойынша жүргізіледі, жұмыстар мамандандырылған, құқықтар мен жауапкершіліктер нақты белгіленген
әр жұмыскердің өз рөлін білуі, қажетті жұмыскердің болуы
жоспарды құруы, ынталандыруды жүзеге асыруы, әр жұмыскердің жоспарын білуі
құқықтар мен жауапкершіліктер нақты белгіленген
қарым қатынас формальді емес, моральдік ахуал бірінші кезекте, жұмыскерлер шығармашылықтарын дамытады
Басқару тұрғысынан, мотивация дегеніміз - өз мақсатына немесе ұйымныңмақсатына жету үшін:
қажеттілікттерді қанағаттандыруға әкелетін процесс, адамды жұмыс істеуге құлшындыратын ішкі және сыртқы күштердіңжиынтығы
өзін және басқаларды қызметке тарту процесі
өкім жүргізілетін процесс, бұйрық жүргізілетін процесс
іс-әрекеттерді жүзеге асырғаны үшін сыйақы алу
қажеттіліктің пайда болуы, қажеттілікті жою жолдарын іздеу
басқару деңгейлері бойынша жоспарлау түрлері:
стратегиялық тактикалық
өндірістік
қаржылық
маркетингтік
қысқа мерзімдік
Вербальды емес коммуникацияның формалары:
іс-қимыл,дауыс ырғағы, бет пішіні
фактіні, пікірді, жіберу
ойдыауызшаайту, жеткізу, кері байланыс
мәселелерді шешу, пікір айту
идеяны, мәліметті жіберу
ХХ ғ. менеджмент теориясының дамуына белгілі үлес қосқан өкілдері:
Ф. Тейлор, М.П. Фоллет, А. Файоль, М. Вебер, т.б.
Анри Файоль
Мэри Паркер Фоллет
Макс Вебер
Фредерик Уинслоу Тейлор
Басқару ғылымының эволюциясында қандай мектеп қалыптасқан:
Ғылым (классикалық) менеджмент мектебі, Адамгершілік қарым-қатынас мектебі, Эмпирикалық басқару мектебі, Әлеуметтік жүйелер мектебі, Жаңа мектеп
Адамгершілік қарым-қатынас мектебі, Әлеуметтік жүйелер мектебі, Жаңа мектеп
Эмпирикалық басқару мектебі, Адамгершілік қарым-қатынас мектебі
Әлеуметтік жүйелер мектебі, Эмпирикалық басқару мектебі
Ғылым (классикалық) менеджмент мектебі, Адамгершілік қарым-қатынас мектебі
Өндірісті басқару теориясының бөлінетін бөлімдері:
2,3 жауаптар дұрыс
басқару әдістері мен тетіктері туралы ілім, басқаруды ақпаратпен қамтамасыз ету және шешім
басқарудың сапасы мен тиімділігі туралы ілім, басқарудың әдістемелік негіздері, өндірісті басқару жүйесі туралы ілім
өндірісті басқарудың әдістемелік негіздері, басқаруды ақпаратпен қамтамасыз ету және шешім
өндірісті басқарудың әдістемелік негіздері, өндірісті басқару жүйесі туралы ілім
Басқару туралы ғылымының дамуын қай кезеңдерге бөлуге болады:
50-90 жылдары
70-90 жылдары
50-70жылдары
80-90 жылдары
60-90 жылдары
Басқару ғылымы әдістерінің жиынтығы:
Диалектикалық әдістеме, нақты тарихи тәсілдеме, кешенді тәсілдеме, аспектілік тәсілдеме, жүйелі тәсілдеме, үлгілеу, тәжірибе жүргізу, әлеуметтік, мотивация әдістемелері
Аспектілік тәсілдеме, жүйелі тәсілдеме, үлгілеу
Тәжірибе жүргізу әдістемелері, әлеуметтік әдістемелер, мотивация әдістемелері
Диалектикалық әдістеме, кешенді тәсілдеме, нақты тарихи тәсілдеме
Диалектикалық әдістеме, кешенді тәсілдеме, нақты тарихи тәсілдеме, үлгілеу
Менеджментті тура мағынасында білдіретін ұғым:
адамдарды басқару
кәсіпорынды ұйымдастыру қағидалары
қызметкерлерді іріктеу
қызметкерлердің жұмысын оңтайландыру тәсілдері
бәсекеге жарамдылық
Менеджментте ең маңызды деп саналатын сәттерін атаңыз:
Еңбек өнімділігін арттыру, бәсекеге жарамдылық, тұтынушыға бағдарлану, іс-әрекетте еркін болу, ереже бойынша жұмыс жасау
Еңбек өнімділігін арттыру, бәсекеге жарамдылық
Тұтынушыға бағдарлану, яғни маркетинг; бәсекеге жарамдылық
Еңбек өнімділігін арттыру, бәсекеге жарамдылық, тұтынушыға бағдарлану
Еңбек өнімділігін арттыру
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланылатын ішкі менеджмент дегеніміз бұл:
Ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айрықшалап көрсететін басқару типі
Менеджмент тұжырымдамасы
Басқарудың жалпы міндетті істерінің бірі
Менеджмент типі
Менеджменттің әр түрлілігі
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланылатын ұйымдастыру менеджменті дегеніміз:
Ұйымдастаруды жүзеге асыруға бағытталған басқару әрекеттерінің, амалдарының және тұжырымдарының жиынтығы
Ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айрықшалап көрсететін басқару типі
Менеджмент типі
Менеджменттің әр түрлілігі
Менеджмент тұжырымдамасы
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланылатын тәжірибе менеджменті:
Менеджмент тұжырымдамасы
Ұйымдастаруды жүзеге асыруға бағытталған басқару әрекеттерінің, амалдарының және тұжырымдарының жиынтығы
Менеджменттің әр түрлілігі
Менеджмент типі
Ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айрықшалап көрсететін басқару типі
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланылатын өндірістік менеджмент дегеніміз:
Менеджмент типі
Ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айрықшалап көрсететін басқару типі
Менеджменттің әр түрлілігі
Ұйымдастаруды жүзеге асыруға бағытталған басқару әрекеттерінің, амалдарының және тұжырымдарының жиынтығы
Менеджмент тұжырымдамасы
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланылатын стратегиялық менеджмент дегеніміз бұл:
Менеджменттің әр түрлілігі
Ұйымдастаруды жүзеге асыруға бағытталған басқару әрекеттерінің, амалдарының және тұжырымдарының жиынтығы
Менеджмент тұжырымдамасы
Менеджмент типі
Ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айрықшалап көрсететін басқару типі
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде басқарушы менеджер -
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
халықаралық байланыстарда маңызды орын алатын дипломатиялық қабілеті бар менеджер
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
менеджердің инновациялық түрі
әлеуметтік сапаға ие тұлға
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде дипломат менеджер -
халықаралық байланыстарда маңызды орын алатын дипломатиялық қабілеті бар менеджер
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
әлеуметтік сапаға ие тұлға
менеджердің инновациялық түрі
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде лидер менеджер -
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
халықаралық байланыстарда маңызды орын алатын дипломатиялық қабілеті бар менеджер
менеджердің инновациялық түрі
әлеуметтік сапаға ие тұлға
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде тәрбиеші менеджер -
қызметкердің технологиялық үрдісін көтеруіне ықпал ететін менеджер
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
әлеуметтік сапаға ие тұлға
менеджердің инновациялық түрі
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде жаңашыл менеджер дегеніміз -
менеджердің инновациялық түрі
қызметкердің технологиялық үрдісін көтеруіне ықпал ететін менеджер
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
әлеуметтік сапаға ие тұлға
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
Қазіргі заман талабына сай қоғамдық өндіріс жүйесінде адами қасиеті мол менеджер дегеніміз -
әлеуметтік сапаларға ие тұлға
кәсіби-технократиялық және эмоционалды тұлғадан тұратын менеджер
қызметкердің технологиялық үрдісін көтеруіне ықпал ететін менеджер
менеджердің инновациялық түрі
әуел бастан менеджерге тән болып келген дәстүрлі функция
Х-ХІІ ғасырларда басқару саласындағы алғашқы ойшылардың бірі:
Әбу Әл-Фараби
Тауке хан
Абылай хан
Төле би
Қазыбек би
Мемлекеттік басқару саласындағы кезекті идеолог және қайта құрушы:
|
|
