Жылулық сәулелену
жүктеу/скачать 142,28 Kb.
|
1 лекция Атом
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сұрақтары
| Комптон эффектісі
Комптон эффектісін классикалық электромагниттік теория арқылы түсіндіру мүмкін емес, оны тек кванттық теория бойынша түсіндіреді. Кванттық теория тұрғысынан рентген сәулелері дегеніміз фотондардың ағыны болып табылады. Ал әрбір фотонның белгілі бір энергиясы және импульсі бар. Олай болса, Комптон эффектісі фотонның импульсі мен еркін электрондардың соғылысу нәтижесі деп қарастыруға болады. Бұл соғылысу серпімді болғандықтан фотон мен электрон соғылысқанда оның энергиясы мен импульсі өзгереді, себебі электрон соғылысудың нәтижесінде импульс және кинетикалық энегия алады. Комптон тәжірибиесінде пайдаланған фотондар энергиясы 17,5 кэВ рентген сәулелері болды. Энергияның осы шамасы ғана электрондардың атомдармен байланысын бұза алады. Егер фотонның бастапқы энергиясы =hν, импульсі p=hν/c болса (2.3.1-сурет) шашыраған фотонның энегиясы E`=hν`,импульсі p`=hν`/c болады. 2.3.1-сурет Тыныштықтағы электрон соқтығысқаннан кейін мына импульспен энергияға ие болады: PЭ=m , ЕЭ=mc² мұндағы m , m - тыныш күйдегі және қозғалғандағы электронның массалары. Энергияның және импульстің сақталу заңы бойынша: hν + m c =hν + mc (2.3.1) (2.3.2) мұндағы m , c2 - электонның тыныш кұйдегі энергиясы. 2.3.1-суретен: (2.3.3) 2.3.1-теңдіктен тауып, оның екі жағын да квадраттайық, сонда (2.3.4) Енді (2.3.4) тендіктен (2.3.3) тендікті мүшелеп шегерсек және екендігін еске алсақ, мынадай теңдеу шығады: немесе , мұндағы , , . Сонымен , мұндағы 0,0243 нм - Комптон толқын ұзындығы. Рентген сәулесі заттардан шашыраған кезде олардың толқындарының ұзындығының өзгеруі Комптон эффекті деп аталады. Бақылау сұрақтары: 1. Жылулық сәуелену дегеніміз не? 2. Энергетикалық жарқыраудың өрнегін түсіндіріңіз. .3. Егер барлық денелер сәуле шығаратын болса, неліктен біз оларды қараңғы жерде көрмейміз? 4. Абсолют қара дененің жуықталған моделі тұйық қуыстағы кішкене тесік болып табылады. Түсіндіріңіз. жүктеу/скачать 142,28 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|